Combinoor

Oorsprong

In de loop van de jaren vijftig van de 20ste eeuw kwamen er langzamerhand steeds meer uit Noorwegen geïmporteerde hoge noren op het Nederlandse ijs. In de tweede helft van de jaren veertig van de 20ste eeuw waren Jac.J. Lassche en J. Havekotte in Amsterdam begonnen met het maken van noren. Om de noren te kunnen beconcurreren bracht J. Nooitgedagt in IJlst een houten noor op de markt onder de naam combinoor. Het ontwerp was van de schaatstrainer en Elfstedenrijder Jan Kaay, die toen in Wageningen woonde. De prototypes van de combinoor werden gemaakt door de werktuigkundige Van de Peppel, eveneens uit Wageningen.

De schaats lijkt veel op de Rodenhuis- Kingmaschaats die 60 jaar eerder door de firma D.G. Minkema in Oosterlittens was gemaakt. Het is niet bekend of Kaay of Van Peppel de Rodenhuis- Kingmaschaats hebben gekend. In 1955 is aan de firma J. Nooitgedagt patent verleend op het model.

NB. Overigens had de Firma N.V. Schaatsenfabrieken, Heerenveen van de firmanten Bos en Geertsema zich tijdens de oorlog al gebogen over een vervanging voor de hoge noor aangezien staal in de oorlog moeilijk te verkrijgen was. Zij ontwierpen een noor waarbij én de buis waar de schenkel in ligt, én de potten waarop de voetplaten worden bevestigd, van beukenhout waren gemaakt. Op 22 januari 1942 werd op deze vinding octrooi aangevraagd. Waarschijnlijk is de octrooiaanvraag niet in behandeling genomen, want pas 15 mei 1946 wordt de octrooiaanvraag openbaar gemaakt. Of het octrooi is verleend, is niet bekend. Wel is zeker dat het model nooit in productie is gekomen.

Omschrijving

De combinoor is een houten schaats met een rechte schenkel waarop een buis is bevestigd zoals gebruikelijk is bij noren. De schaats heeft een houten voetstapel, waardoor hij veel weg heeft van een Sthee mannoor. De schenkel loopt aan de voor- en de achterzijde iets verder door dan de stapel lang is. De stapel is wel langer dan die van de Rodenhuis- Kingmaschaats. In vergelijking met de gewone Stheemannoor is de combinoor een vrij zware schaats.

Bron

Van Glis tot Klapschaats, 2001