Vissering-Ruiter of Koniginneschaats

Oorsprong

De pas afgestudeerde jurist mr. G. Vissering, die groot liefhebber was van het schaatsenrijden, heeft dit model ontworpen in samenwerking met de schaatsenfabrikant G.S. Ruiter uit Akkrum.

Vissering onderhield met Ruiter een correspondentie, waarin hij mede aan de hand van zelfgemaakte schetsontwerpen aanwijzingen gaf voor aanpassingen van de schaats.

De firma Ruiter leverde deze schaats in 1895 ‘op order’ aan koningin-moeder Emma. Prinses Wilhelmina reed er graag op. Nadat Wilhelmina in 1898 koningin werd en zij dit model in 1899 en 1900 opnieuw bestelde bij Ruiter kreeg de schaats de naam Koninginneschaats. Overigens wenste Hare Majesteit dat de schaatsen voorzien zouden zijn van geelkoperen voetplaten en niet van roodkoper zoals Ruiter bedoeld had.

De firma D.G. Minkema uit Oosterlittens noemde als enige schaatsenmaker de koninginneschaats ‘Wilhelminaschaats’. Hoewel de schaats als tocht- en hardrijschaats door Ruiter in Akkrum werd aangeprezen, werd de schaats door hardrijders gemeden. De hardrijder Marten Kingma vond de schaats te zwaar.

Als tochtschaats werd de schaats zeer geapprecieerd. Op de Tentoonstelling van Nijverheid, Landbouw en Visserij, die van 4 tot 27 juli 1896 in Leeuwarden plaatsvond, werd de firma A.K. Hoekstra uit Wergea bekroond met een speciale Tocht- en Wedstrijdschaats, die in feite een variant was van de Vissering-Ruiterschaats, maar waarbij de koperen voetplaten lichter waren gemaakt door er grote openingen in te laten.

De bekende hardrijder IJ.Rodenhuis uit Apeldoorn geeft deze, inmiddels lichter gemaakte, schaats het predikaat ‘doelmatigste tocht- en wedstrijdschaats’. Vissering, die later directeur wordt van de Nederlandse Bank, onderhoudt tot in de jaren dertig van de 20ste eeuw regelmatig contact met Ruiter.

Omschrijving

Het betreft een verlengde doorlopende schaats met staart. Bijzonder aan dit model is de binding die bestaat uit een koperen hak- en voetsteun en de brede hak- en teenleren.

Ruiter noemt de voordelen van deze schaats in een speciale verkoopfolder, waarvoor Vissering naar alle waarschijnlijkheid de tekst heeft geschreven tijdens een reis door Italië in 1890: ‘Deze schaatsen vereenigen in zich de voordelen van de Noorsche, de Go-ahead, de Wichers-de-Salisschaats en de Amerikaanse Schaatsen, zonder de naadelen daarvan te  hebben overgenomen.’

Ook in de Nederlandsche Sport verschijnt op 7 februari 1891 een tekst met afbeelding van de schaats, die Vissering in Marseille heeft geschreven.

Op de koninginneschaatsen die door G.S. Ruiter werden geleverd werd door Ruiter bepaald dat op de voetstapel de initialen V en R (van Vissering en Ruiter) ingebrand moesten worden. Op 14 maart 1891 wordt het ‘V R’ merk als gedeponeerd handelsmerk door de Arrondissementsrechtbank in Heerenveen ingeschreven.

Andere makers die dit model overnamen plaatsen een W (van Wilhelmina) in de stapel en een W in het hakleer.

Bron

Van Glis tot Klapschaats, 2001