Wichers-de Salisschaats

Oorsprong

Toen na 1880 het internationale hardrijden opkwam, ontwierpen de eerste secretarissen van de Nederlandse Schaatsenrijders Bond, mr.J. van Buttingha Wichers en G.D. baron de Salis, in 1886 een schaats die zich internationaal moest kunnen meten met schaatsen die door de Noren en de Engelsen werden gebruikt.

Het is zeer waarschijnlijk dat Van Buttingha Wichers en De Salis, die qualitate qua vaak aanwezig waren bij internationale wedstrijden, zich bij hun model hebben laten inspireren door de Engelse hardrijdschaats (Whittlesea - runner) en de lange Noorse schaatsen, die door Axel Paulsen en Carl Werner werden bereden en de Long Reachschaats van Welpley uit Boston (VS). Met name de laatste schaats die in 1884 in Amerika werd gepatenteerd, lijkt model te hebben gestaan voor de Wichers- de Salisschaats.

In 1886 was de hoge noor in ontwikkeling. Paulsen en Werner bereden nog een voorloper ervan. Van Buttingha Wichers en De Salis stonden afwijzend tegenover de lange Friese halzen, die omhoog rezen. Ook vonden zij de Friese schaatsen te rond geslepen, terwijl het Friese bindwerk niet geschikt werd bevonden om de schaats stevig aan de voet te bevestigen.

Kort na de introductie ervan verschenen Nederlandse hardrijders op Wichers-de Salisschaatsen op de baan, onder andere Klaas Pander uit Haarlem, de mentor van Jaap Eden. De schaats trok internationaal de aandacht. De Amerikaanse firma Winslow in Worcester, Mass., bracht een metalen versie ervan rond 1890 op de markt.

Omschrijving

De Wichers-de Salisschaats is een schaats met een doorlopend ijzer en een uitgewerkt voetblad. Het ijzer loopt in de lengterichting uit in een platte krul. De voetstapel heeft twee riemgaten.

Het model is in feite niet nieuw, want in Duitsland werd deze schaats al in 1876 aangetroffen.

De eerste Wichers-de Salisschaatsen werden in de loop van 1886 door de firma A.K. Hoekstra in Wergea gemaakt. Vanaf november 1886 waren ze voor geïnteresseerden te bezichtigen op het redactiebureau van het sportblad Nederlandsche Sport.

Bron

Van Glis tot Klapschaats, 2001