Kunstijsbanen 400m en 333m

Alkmaar – IJsstadion De Meent/ ijssportcentrum Alkmaar

Naamgeving door de jaren heen:

IJssportcentrum Alkmaar              vanaf 14-2-1972
Kunstijsbaan De Meent                 vanaf 1974
IJsstadion De Meent Bauerfeind    vanaf oktober 2017
IJsstadion De Meent                      vanaf maart 2021

Adres: Terborchlaan 301, 1816 MH Alkmaar
Opening: 14-2-1972
Hoogte: -0.1m
Afmeting: 400m, semi indoor vanaf najaar 2000

In 1967 ontstond een comité tot stichting van de Alkmaarhal, die zich ijverde om een sporthal annex kunstijsbaan te laten bouwen. In het najaar van 1969 werd de definitieve goedkeuring verleend door de gemeente en op 22 maart 1971 ging de eerste paal de grond in. De aanleg van de ijsbaan werd volledig bekostigd met overheidsgeld: de gemeente Alkmaar, omliggende gemeenten en de provincie Noord-Holland betaalden mee. Op 14 februari 1972 was de officiële opening.

De eerste paar jaar was de baan nog naamloos. Een van de voorstellen was om de baan naar Ard Schenk te vernoemen, maar dat voorstel haalde het niet. Het werd “De Meent”.  De naam “De Meent” was de winnende inzending van een in 1973 uitgeschreven prijsvraag en staat voor "ontmoetingsplaats".

Na de Ard-en-Keesie-hype liepen de inkomsten echter terug. Na het prof avontuur in 1973 en 1974 is Alkmaar een tijdje tot verboden terrein benoemd door de KNSB en de ISU. In januari 1975 werd de ban op de baan in Alkmaar opgeheven door de KNSB, en kort daarna ook door de ISU.  Op 12 september 1975 werd het faillissement uitgeroepen van de “Stichting IJssport Noord-Holland”, de beheerder van de baan. Er was een schuldenlast van 4.3 miljoen gulden. De gemeente Alkmaar nam al vlot het beheer over en behoedde de baan voor sluiting.  

In 1997 vond een uitbreiding plaats en werd er een 30 x 60 m ijshal bij gebouwd. In 2000 vond een renovatie plaats van de 400 meterbaan, en op verzoek van de KNSB werd de baan half overdekt. Het is op dat moment de eerste baan in Noord Holland met een overkapping. In 2015 vind weer een renovatie plaats. Vanaf oktober 2017 tot maart 2021 is de naam tijdelijk gewijzigd in De Meent Bauerfeind. Naamgever Bauerfeind is een bedrijf in medische hulpmiddelen. Na 2021 is de naam weer "De Meent"

Internationale kampioenschappen in Alkmaar: In 1977 en in 1982 werd hier het WK sprint verreden.

Amsterdam – Jaap Eden baan

Opening: 9-12-1961
Hoogte: -4.0 m
Afmeting: 400m, onoverdekt

Op 10 juli 1961 werd op het sportpark Middenmeer begonnen met de bouw op de daar aanwezige atletiekbaan. De Jaap Edenbaan werd 9 december 1961 als vijfde kunstijsbaan in de wereld geopend. De opening werd verricht door Jaap Eden, de kleinzoon van de legendarische schaatskampioen Jaap Eden, naar wie deze baan is vernoemd.  In het eerste seizoen werden er al bijna driehonderdduizend bezoekers geteld. De eerste officiële wedstrijd vond plaats in het weekeinde van 25 en 26 februari 1962. Op 31 oktober 1973 werd aan de buitenbaan ook een indoorcomplex toegevoegd, de Jaap Edenhal.

In 1989 volgde een grondige renovatie van de 400 meterbaan, die begon op 5 maart 1989. De baan heropende pas weer op 20-1-1990. In 1991 moest de hal sluiten omdat deze niet meer voldeed aan de milieueisen. Pas in 1994 kon er weer in de hal worden geschaatst.

De Jaap Edenbaan in Amsterdam opende in oktober 2023 haar poorten weer nadat de betonplaat volledig was vervangen in de afgelopen zomer. Dit was onderdeel van een grootschalige update van de oudste kunstijsbaan van de wereld die in drie fases word uitgevoerd en dit was de eerste fase. De vloer is verdeeld in vier compartimenten die onafhankelijk van elkaar kunnen worden gekoeld. De oude stalen leidingen met ammoniak zijn vervangen door kunststof leidingen met alkali. De krabbelbaan is een stuk opgeschoven in de richting van de bocht. In fase 2, die in de zomer van 2024 gaat plaatsvinden worden alle gebouwen onder één dak gebracht. Nu zijn de horeca, kantoren en kleedruimtes verdeeld over vijf locaties. In fase 3 wordt de ijshal met 30x60 m baan vervangen door een nieuwe hal. Aanvankelijk was het plan om ook een tweede hal te realiseren, maar dat blijkt vooralsnog te kostbaar.

In 2001 verscheen ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan een jubileumboekje “40 jaar Jaap Edenbaan”.

Ernst Berends, koeltechnisch ingenieur, schreef diverse artikelen over de Jaap Eden baan. Hij houdt zich zowel beroepsmatig als recreatief schaatser bezig met (kunst) ijsbanen . Hij heeft veel interesse in de historie van de kunstijsbaan.
Zijn artikelen zijn gepubliceerd in het blad RCC Koude & Luchtbehandeling.
1. De realisatie van de eerste kunstijsbanen in Nederland, Jaap Eden-baan is de oudste 400 meter kunstijsbaan ter wereld (2010)
en ter ere van het 50 jarig jubileum van de Jaap Eden baan
2. Jaap Eden kunstijsbaan ziet Abraham (december 2011)
3. Jubilerende Jaap Eden kunstijsbaan was tijd ver vooruit (Januari 2012)

Amsterdam – Olympisch stadion/ De Coolste baan

Adres: Olympisch Stadion 2, 1076 DE Amsterdam
Opening: 1 februari 2014, 18-1-2018
Hoogte: 1m
Afmeting: 400m, onoverdekt
Sluiting: 2 maart 2014, 11-3-2018

Het Olympisch Stadion is aangelegd ten behoeve van de Olympische Spelen van 1928 en werd voornamelijk gebruikt voor atletiek en voetbal.  In de jaren ’30 kon hier ook regelmatig geschaatst worden op natuurijs, op een baan die om het voetbalveld werd aangelegd.

Op initiatief van o.a. Rintje Ritsma is in 2014 een tijdelijke 400m kunstijsbaan gelegd in het Olympisch Stadion in Amsterdam, met als doel om veel publiek de gelegenheid te bieden om de Olympische kampioenen van Sotsji in actie te kunnen zien en te huldigen tijdens het daar georganiseerde NK allround. De baan is één maand open geweest.

In 2018 werd het WK allround hier verreden. De baan was open voor recreanten van 18 januari 2018 tot 28 februari 2018, met daarna het WK van 9 tot 11 maart 2018.

Apeldoorn – Omnisport

Opening: 16-12-2010
Hoogte:
Afmeting: 400m, onoverdekt
Sluiting: in 2015 nog niet officieel gesloten, maar vanaf 2012 al geen kunstijs.

Eind jaren ’80, begin jaren ’90 waren er plannen voor een kunstijsbaan in Apeldoorn. In oktober 1991 besloot de gemeenteraad dat dit niet rendabel kan zijn als in Deventer, 15 km verderop, ook een kunstijsbaan ligt. Zeventien jaar later was de situatie blijkbaar veranderd. In 2008 werd het multifunctioneel sportcentrum Omnisport geopend bestaande uit een wielerbaan, een volleybalhal en, vanaf 2010, een onoverdekte skeelerbaan van acht meter breed met op het middenterrein een beachvolleybal veld. De skeelerbaan heeft een vriesinstallatie waardoor er een mogelijkheid is om als 400 meter kunstijsbaan te functioneren. Bij de aanleg werd toegezegd dat er zes weken per jaar kunstijs zou liggen. Op 28 november 2010 werd het eerste rondje geschaatst. De officiële opening werd verricht door oud marathonrijder Erik Hulzebosch op 16 december 2010 en op 23 januari 2011 werden de ijsmachines uitgezet. Onderhoud en milieuwetgeving veroorzaakten problemen met als gevolg dat er al na één jaar niet meer geschaatst kan worden. In het najaar van 2011 werden de machines nog een keer opgestart, maar de baan is niet meer geopend. De baan is nog wel een paar keer als natuurijsbaan open geweest. In september 2015 werd het terrein gebruikt voor opvang van vluchtelingen.

Assen – Kunstijsbaan Drenthe/ De Smelt/ De Bonte Wever

Naamgeving door de jaren heen:

Kunstijsbaan Drenthe                                      vanaf 3-1-1971
IJsstadion Drenthe                                           vanaf 1984
Sport- en evenementencentrum De Smelt        vanaf najaar 1993
De Bonte Wever                                               vanaf 2009 tot maart 2016

Adres: Stadsbroek 13, 9405 BK Assen
Ingebruikname: 16-12-1970
Opening: 13-11-1971
Hoogte:10.5 m
Afmeting: 400m, onoverdekt, vanaf nov 1993 semi overdekt
Sluiting: maart 2016
 

Het Sportcomplex Stadbroek kreeg in 1929 een natuurzwembad, dat in de jaren ’50 Bosbad De Wilg werd. Hiernaast werd in 1971 de Kunstijsbaan Drenthe geopend. Het complex werd in de eerste helft van de jaren 70 nog verder uitgebreid met een ijshockey hal, de Trianthahal. In 1982 vond in Assen het WK allround plaats, waar Hilbert van der Duim wereldkampioen werd. Verder spraken vooral de ijsspeedway wedstrijden tot de verbeelding. In 1984 werd het buizensysteem compleet vervangen. Na deze operatie werd een naamswijziging doorgevoerd. Kunstijsbaan Drenthe wordt IJsstadion Drenthe. In november 1992 werd de gemeente Assen eigenaar. De ijsbaan en daarnaast het Zwembad de Wilg ondergaan een verbouwing. Het zwembad wordt een subtropisch zwemparadijs en de ijsbaan wordt gedeeltelijk overkapt. In maart 1993 werd de eerste paal geslagen voor de semi-indoor kunstijsbaan. In het najaar van 1993 word de nieuwe ijsbaan, met de nieuwe naam “De Smelt” geopend. De Smelt staat voor de combinatie van ijs en water. In 1996 dreigt een failissement door financiële tekorten. In december van dat jaar werd het zogenaamde Kerst-akkoord gesloten met zakenman Hennie van der Most, die het voor één gulden in erfpacht kreeg. Er volgt een verbouwing, waarbij de Trianthahal werd verbouwd tot feestzaal. Het was de bedoeling dat van der Most in 2008 de ijsbaan zou kopen, maar ging op het laatste moment niet door omdat hij de financiering niet rond kreeg. Er volgde een verlenging van de erfpacht. In 2009 werd de ijsbaan alsnog verkocht. De koper was Jan Smit, die voorzitter van Heracles Almelo was. Eind december 2009 werd begonnen met de bouw van een hotel en de nieuwe eigenaar wijzigde de naam van de ijsbaan in “De Bonte Wever”. In november 2014 werd de sluiting aangekondigd, wederom door financiële problemen. Dit kon nog een jaar gerekt worden, maar in maart 2016 sloten de poorten definitief.

Internationale kampioenschappen in Assen: In 1982 het WK allround voor heren, in 1975 het WK allround voor dames en in 1973, 1980 en in 1984 het WK junioren.

Biddinghuizen – Flevonice

Opening: 15-12-2007

Hoogte:

Afmeting: 5000m (tot 2012), 3000m ( vanaf najaar 2013)

Sluiting: 1-1-2021

De openluchtbaan heeft een lengte van 3000 meter (tot 2013 nog 5000 meter) en is hiermee de langste kunstijsbaan ter wereld. Flevonice, in de provincie Flevoland, zou op 1-12-2007 geopend worden voor het publiek. Door een storm in de nacht ervoor werd het ijs op de baan echter flink beschadigd. Mede door het warme weer in de dagen erna verschoof de opening naar 15 december. Ook in de weken erna moest de baan verscheidene malen worden gesloten voor het publiek. Hierdoor konden onder andere wedstrijden voor de KNSB Marathon cup niet doorgaan. De ijsbaan is honderd dagen per jaar geopend. Daarna verandert de baan in een zandbaan om gedurende de rest van het jaar onder andere voor fietscross gebruikt te worden. Naast de ijsbaan ligt een asfaltbaan waarop men kan skaten. In november 2012 opent de baan niet in verband met een faillissement. Daardoor blijft de baan een jaar lang gesloten Na een grondige verbouwing is Flevonice in november 2013 heropend. De openluchtbaan is ingekort van 5000 meter naar 3000 meter, de kinderijsbaan is uitgebreid en er zijn speelattributen toegevoegd. De baan wordt regelmatig gebruikt voor marathon wedstrijden en er worden kortebaan wedstrijden verreden. In 2019 werd de baan nog 500 meter korter. In januari 2021 sluit de baan definitief, mede door de Corona-epidemie, en worden er zonnepanelen geplaats.

Breda – (Spaarselect) Kunstijsbaan Breda

Naamgeving in de loop der jaren:

Spaarselect Kunstijsbaan Breda    vanaf 30-11-2001
Kunstijsbaan Breda                       vanaf 2004 tot >2009/2010
Schaatsbaan Breda                        vanaf 2010(?)

Adres: Terheijdenseweg 506, 4826 AB Breda
Opening: 30 november 2001
Hoogte: 5m
Afmeting: 400m, overdekt
 

In januari 2000 stemde de Bredase gemeenteraad positief over de plannen voor een kunstijsbaan naast het Racketsport centrum. Hiervoor moesten twaalf tennisbanen worden opgeofferd.  In september van 2000 ging de eerste paal de grond in en ongeveer een jaar later kon er geschaatst worden.  In november 2001 werd de vrijwel geheel overdekte kunstijsbaan geopend in de wijk Wisselaar, Breda-noord, als onderdeel van het Schaats- en Racketcentrum Breda. Het betreft een 400 meterbaan met een 30x60 meter ijsvloer op het middenterrein voor shorttrack, ijshockey en kunstrijden. In totaal 6660 vierkante meter ijs. Met Sponsor Spaarselect werd een vijfjarig contract afgesloten en de baan gaat de naam van de Sponsor dragen. De officiële opening was op 30 november 2001, hoewel er al vanaf 12 november kon worden geschaatst. Na problemen met betaling van de sponsor verdween  “Spaarselect” uit de naam in 2004.

De baan is eigendom van Optisport, net als de ijsbanen in Hoorn en in Dordrecht.

Den Haag – De Uithof

Naam in de loop der jaren:

Schaatscentrum De Uithof          vanaf 1-12-1972
Menken-van Grieken hal            vanaf 1990
De Uithof                                  vanaf 1994

Adres: Jaap Edenweg 10, 2544 NL ‘s Gravenhage
Opening: 1-12-1972
Hoogte:-0.4m
Afmeting: 400m, semi indoor vanaf 14-10-1989

Op 17 december 1970 werd begonnen met de bouw, die op 2 januari 1973 werd afgerond met de officiële opening. De Uithof is gelegen in het zuiden van Den Haag en genoemd naar de Uithofspolder waar het is gebouwd. Het complex bestaat momenteel uit een 400m baan met in het midden een 30x60 meter-baan. Aanvankelijk was de enige beschutting tegen het weer de omhooglopende tribune om de ijsbaan. In de zomer van 1974 werden acht tennisbanen aangelegd op het middenterrein. In 1973 en 1974 liep Den Haag een “besmette” status op door het prof avontuur van een aantal Topschaatsers. Er mochten geen ISU wedstrijden meer worden georganiseerd. Met de toewijzing van het WK dames van 1979 wordt de ban door de ISU opgeheven.  In 1989 werd een overkapping gebouwd, waardoor de baan half overdekt werd. Dientengevolge kreeg de baan in de periode 1990 tot 1994 een tijdelijke naamswijziging: “Menken van Grieken Hal”. Er is ook een aparte ijshockeybaan aanwezig. Eind jaren 90 is de entree verplaatst en geheel veranderd en is het complex uitgebreid met een skibaan, een kartbaan, een klim hal en diverse sport winkels. De ijshockeyhal ging, samen met het horecagedeelte en de fitnessfaciliteiten, in 2004 verloren door een grote brand. De hal werd afgebroken en opnieuw opgebouwd.

In 1998 verscheen een jubileumboekje “Het enige echte Haagse ijspaleis”, ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan van de Uithof.

Internationale kampioenschappen: Het WK voor dames in 1979 en in 1986, het EK heren in 1983 en 1988

Deventer – IJsselstadion

Opening: 9-10-1962
Hoogte: 5.0m
Afmeting: 400m, onoverdekt
Sluiting: 8-3-1992

Het IJsselstadion lag in het westen van Deventer aan de IJssel  en werd op 9 oktober 1962 door nationaal schaatskampioene Willy de Beer in gebruik genomen. De officiële opening was vier dagen later. Op deze dag werden ook de eerste baanrecords genoteerd. In de periode 1964-1984 werden vier WK’s en drie EK’s gereden in het IJsselstadion.  Op 7 januari 1968 reed Fred Anton Maier, voor het eerst sinds de tijd van Jaap Eden, een wereldrecord op Nederlands ijs (op de 5000 meter met een tijd van 7.26,2). Vanaf het eerste jaar werd jaarlijks, als opening van het seizoen de IJsselcup georganiseerd. In 1992 werden er de laatste wedstrijden verreden. De schaatsbaan werd afgebroken, op een klein stuk tribune na waarin een transformatorstation zich bevindt, en voortaan moest men voor de ijsbaan van Deventer naar De Scheg, aan de andere kant van de stad.

Ter gelegenheid van het afscheid van de baan heeft de Deventer IJsclub in 1992 het boekje “30 jaar, 1962 – 1992” uitgegeven, waarin diverse memorabele momenten worden belicht.

Internationale kampioenschappen: WK allround heren in 1969 en in 1973, WK allround dames in 1967 en in 1984, EK heren in 1966, 1979 en in 1981

Deventer – De Scheg

Naam in de loop der jaren:

Sport en Recreatiecentrum De Scheg    vanaf 1-10-1992
Deventer IJssport Centrum De Scheg    vanaf 1993/1994

Adres: Piet van Donkplein 1, 7422 LW Deventer
Opening: 1-10-1992
Hoogte: 6.0 m
Afmeting: 400m, semi-indoor, vanaf oktober 2011 indoor.
 

Foto: Nol Terwindt

De Scheg verving in 1992 het verouderde IJsselstadion. De semi-overdekte schaatsbaan is onderdeel van een sportcomplex in de wijk Colmschate. Het complex bevat naast de ijsbaan onder meer een 30 x 60 m ijsbaan op het middenterrein, een subtropisch zwembad en enkele sportzalen. De officiële opening was op vrijdag 23 oktober 1992.  In maart 2011 werd begonnen met de bouw van de overkapping. Op 8 oktober 2011 werd de baan voor het publiek heropend.

In 2012 verscheen ter gelegenheid van 50 jaar kunstijs in Deventer het boekje “Een halve eeuw kunstijs in Deventer”.

Dronten – Kwintus Nova/ Leasure world ice center

Namen in de loop der tijd:

Kwintus Nova                                       vanaf 1998 tot 2005

Leasure World Ice Center                      vanaf 2010 tot 2021

Adres: Het Zwarte Water 25-31, Dronten

Opening: oktober 1998

Hoogte: 0.3m

Afmeting: 400m, indoor

Sluiting: 2005, heropend in 2010, opnieuw gesloten in 2021

In Dronten werd in oktober '98 Kwintus Nova geopend. Een volledig overdekte 400 meter baan met een ijsvloer van 100 x 35 meter ijs op het middenterrein. Rondom deze ijsbaan is een modern bedrijvencomplex gesitueerd met ca 60 bedrijfspanden/kantoren. Het was een 100 % particulier initiatief waarbij gebruik gemaakt is van gemeentelijke, provinciale en Europese subsidiegelden. Na jarenlang getouwtrek over subsidies werd de ijsbaan in 2005 gesloten. De leegstaande hal is toen gebruikt voor andere zaken zoals de vaccinatie tegen de Mexicaanse griep. In september 2010 werd de kunstijsbaan weer heropend met de nieuwe naam Leisure World Ice center. Op 18 januari 2021 werd bekend gemaakt dat de ijsbaan, die door het Corona epidemie al het hele seizoen gesloten was, ook na de crisis niet meer open zal gaan.

Eindhoven – (Spaarselect) Kunstijsbaan Eindhoven

Naam van de baan in de loop der jaren:

Kunstijsbaan Eindhoven                           vanaf 14-11-1970
Spaarselect IJssportcentrum Eindhoven    vanaf 1999
IJssportcentrum Eindhoven                       vanaf 2001/2002

Adres: Antoon Coolenlaan 3, 5644 RX Eindhoven
Opening: 14-11-1970, ingebruikname op 6 december 1969  
Hoogte: 17.6m
Afmeting: 400m, semi indoor sinds het najaar van 2000

De ijsbaan ligt in het Genniper park. De gemeente Eindhoven is eigenaar van de baan. Door een gift van Philips van 1 miljoen gulden werd het mogelijk om een kunstijsbaan in Eindhoven te realiseren. Gemeente Eindhoven had al 3.75 miljoen toegezegd en NSF zou 400.000 gulden bijdragen. Er is een 400 meter baan en daarnaast een overdekte hal met een 30 x 60 meterbaan. Deze hal werd op 16-9-1970 geopend.  Als eerste van de Nederlandse kunstijsbanen konden er in Eindhoven tijden worden geregistreerd in 1/100. Voor het eerst gebeurde dat op 12-2-1972. In september 1978 werd de baan getroffen door een brand. De schade bedroeg ruim 4 miljoen gulden.  In 1999 werd een sponsor gevonden voor de baan, waarna de baan enige tijd de naam van de sponsor Spaarselect heeft gevoerd. Mede door het geld van deze sponsor kon in 2000 de baan gedeeltelijk overkapt worden. Na een jaar of twee zat sponsor Spaarselect in financiële nood en kon de overeengekomen vergoeding niet meer betaald worden, met als gevolg dat de naam Spaarselect weer van de gevel verdween. Na de winter van 2014/2015 dreigt, net als vier jaar eerder, definitieve sluiting. Uiteindelijk wordt de sluiting uitgesteld en wordt de ijsbaan per 1 Januari 2017 overgenomen door Sportfondsen en is Eindhoven de komende 10 jaar verzekerd van ijspret.

Enschede – IJsbaan Twente

Opening: 1-10-2008
Hoogte: 26.7m
Afmeting: 400m, indoor

Al in 1968 zijn de eerste pogingen gedaan om een 400-meterbaan in Twente te krijgen. In de jaren daarna is ook stadion Veldwijk in beeld geweest als mogelijke kunstijsbaan. Beide keren waren de inspanningen niet succesvol. Ook een verplaatsing van de vriesinstallatie van de baan in Albertville,  na de OS van 1992, naar Twente vond vanwege financiële redenen geen doorgang. In 2001 werd een nieuw initiatief genomen om een 400-meterbaan te realiseren. In juni 2007 was het startschot voor de bouw van de hal. De bouw werd in september 2008 afgerond en op 1 oktober 2008 opende NOC*NSF-voorzitter Erica Terpstra de nieuwe hal, die al snel de bijnaam kreeg “Ufo van Enschede”. Behalve een 400 meter baan is er ook een 30 x 60 m baan. Er kunnen ongeveer 3000 toeschouwers in.

Geleen – Glanerbrook

Adres: Kummenaedestraat 45, 6160 AC Geleen

Opening: 7-10-1988
Hoogte: 61m
Afmeting: 400m, onoverdekt

Glanerbrook is een sportcentrum gelegen in Geleense burgemeester Damen sportpark, met onder andere een fitnesscentrum, subtropisch zwembad en in de winter een onoverdekte 400 meter kunstijsbaan. Op 25-8-1986 is begonnen met de bouw. De schaatsbaan is geopend op 7 oktober 1988, de ijshal werd iets eerder geopend, op 22-9-1988. De opening zou eigenlijk al plaats vinden in december 1987 maar protesten van omwonenden verhinderde dat. Zij waren bang voor geluidsoverlast in de avonduren. Rondom de schaatsbaan bevindt zich een wielerbaan en daarnaast bevindt zich ook een 30 x 60 m indoor ijshockeybaan. Deze ijshockeybaan werd al 20 jaar eerder geopend, op 26-10-1968.

In de winter van 2018/2019 worden acties ondernomen om een voorgenomen sluiting te voorkomen. De acties hebben succes want er komt er eind 2020 positief nieuws uit Geleen. Het college van B&W heeft een plan aangeboden aan de gemeenteraad voor vernieuwing van de Glanerbrook kunstijsbaan. Sittard-Geleen wil van Glanerbrook een zwem-, wieler- en schaatscomplex van internationale allure maken. De wielerbaan en de ijsbaan worden in dit plan beide overdekt. Het zou niet gaan om nieuwbouw, maar vernieuwbouw waarbij een investering wordt verwacht van 48.3 miljoen euro. De gemeenteraad van Sittard-Geleen heeft in 2023 definitief ingestemd met de overkapping van de Glanerbrook-ijsbaan in Geleen. De eerste fase was in december 2022 al goedgekeurd, maar door gestegen kosten wordt fase twee uitgevoerd in een uitgeklede versie. Zo komt er wel een dak over de ijsbaan, maar niet over de wielerbaan, die om de ijsbaan heen ligt. Ook komen er nu geen wanden om de ijsbaan. Deze besparingen schelen enkele miljoenen op de begroting, waardoor het gat werd gedicht dat was ontstaan tussen de begroting en de gestegen kosten.

Groningen – IJsstadion Stadspark

Adres: Concourslaan 6, 9727 KD Groningen

Opening: 19 december 1970
Hoogte: 0.5m
Afmeting: 400m, onoverdekt
Sluiting:  7 maart 1993

In december 1970 is de oude natuurijsbaan in het Stadspark vervangen door een kunstijsbaan. Eerder dat jaar, in januari 1970 was de ijshal al geopend, nadat op 1 april 1969 de eerste paal de grond in ging. De 400 meter baan kon in de winter van 71/72 pas een maand later dan gepland open door problemen met de vriesinstallatie. De baan heeft, net als Heerenveen, een kortebaanpoot.  

In 1982 ontstaat er een lek in de ammoniakinstallatie, waardoor het hele seizoen geen ijs kan worden gemaakt en de baan noodgedwongen gesloten blijft. In 1993 moest de ijsbaan plaats maken voor een overdekte baan in het sportcentrum Kardinge in het oosten van de stad.

Internationale wedstrijden in het Stadspark stadion in Groningen : EK dames 1985 en in 1987

Groningen – Sportcentrum Kardinge

Adres: Kardingeplein 1, 9735 AA Groningen

Opening: 22-10-1993
Hoogte: -0.6m
Afmeting: 400 m, overdekt

De ijsbaan van Groningen bevindt zich vanaf het najaar van 1993 in het Sportcentrum Kardinge in Groningen, vernoemd naar een kanaaltje dat ten noordoosten van het park loopt. Het centrum beschikt over een volledig overkapte ijsbaan die echter niet als indoorbaan aangeduid mag worden, omdat de hal niet compleet afgesloten kan worden van de buitenlucht. In het dak van de ijshal bevinden zich een aantal verticale openingen waardoorheen, bij zware regenbuien, nog water op het binnenterrein terecht kan komen. De officiële opening op vrijdag 22 oktober 1993 word verricht door sportwethouder Henk Pijlman. Er is zowel een 400 meterbaan als een 30 x 60 meterbaan.

Internationale wedstrijden op Kardinge: WK junioren in 2001

Haarlem – Kennemerland

Opening: 1977
Hoogte: -0.2m
Afmeting: 400m, onoverdekt, vanaf oktober 2006 semi overdekt

Sluiting: van 1979 tot 1983

De kunstijsbaan is als open baan gebouwd op het terrein van de natuurijsbaan die hier al voor de oorlog lag. Door verzakkingen in het drassige terrein moest de baan na twee jaar weer sluiten. Een nieuwe baan werd in 1983 heropend. In 1999 werden de houten barakken die als kleedkamers dienden vervangen voor een stenen gebouw. In 2005 is op het middendeel een 30x60 meter baan aangelegd en verdween de “kortebaanpoot”. Hier konden tot dan toe kortebaan wedstrijden over maximaal 140 meter worden verreden.  De kunstijsbaan is in dat jaar als eerste ijsbaan ter wereld overgeschakeld naar koeling onder de baan met kooldioxide (CO2). In de zomer van 2006 werd de ijsbaan semi-overdekt.

Heerenveen – IJsstadion Thialf

Naam in de loop der jaren:

Noordnederlandse Kunstijsbaan        vanaf 24-12-1966
IJsstadion Thialf                                vanaf 14-10-1967

Adres: Pim Mulierlaan 1, 8443 DA Heerenveen

Opening: 14-10-1967

Hoogte: 0.4m
Afmeting: 400m, onoverdekt, vanaf november 1986 overdekt

De derde ijsbaan in Nederland, gelegen in Heerenveen-Zuid. Geopend op 14-10-1967 door Prinses Christina. Heeft direct al een “kortebaan” poot. Friesland was in de jaren ’60 immers vooral gek op kortebaan, en in veel mindere mate op langebaan schaatsen.

De naam komt uit de Scandinavische mythologie. Thialf is afgeleid van “Thialfi”, een vrij onbekend hulpje van de Noorse halfgod Thor. Thialfi was een sportieve kampioen en een waaghals. De associatie met kou, winter en ijs, komt pas nadat de ijsclub in 1855 de naam Thialf heeft gekozen.

Vanaf 1970 is er bijna jaarlijks wel een EK of WK, de schaatsgekte neemt langzamerhand toe en Thialf groeit uit tot het schaatscentrum van de wereld.  In 1986 wordt het stadion volledig overdekt, en is na Berlijn de tweede overdekte kunstijsbaan ter wereld. Al op de dag van de opening rijdt Hilbert van der Duim het eerste (officieuze) wereldrecord, hij verbeterd het uurrecord van Jan Kooiman uit 1983. Het eerste overdekte WK, op 14 en 15 februari 1987 geldt als een mijlpaal in de schaatsgeschiedenis, met 7 wereldrecords. In de zomer van 2001 volgt een forse renovatie. Als gevolg hiervan verdwijnt de kortebaan-poot. Thialf wil meer, o.a. een tweede 400m baan, maar dat komt er niet van. Wel is er, behalve de 400 meterbaan, daarbinnen een 333 meterbaan, en een 30 x 30 m ijsvloer. Naast de 400 meterbaan is een hal met daarin twee 30 x 60 meter banen. Na het WK afstanden van 2015 sluit Thialf de poorten voor een volgende ingrijpende verbouwing. De heropening vond plaats op vrijdag 4 november 2016.

In 1992 verscheen het boek “Thialf 25 jaar”, waarin de eerste periode van Thialf uitstekend wordt beschreven. In 2004 verscheen, ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van de ijsclub, het boek “koning Thialf”. De vereniging en de ijsbaan zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. 

Internationale wedstrijden in het Thialf stadion:

WK allround heren in 1976, 1977, 1980, 1987 en 1991

WK allround dames in 1972, 1974 en 1992

WK allround (d+h): in 1998, 2002, 2007, 2010 en 2014

WK sprint in: 1985, 1989, 1996, 2006, 2008 en 2011

WK afstanden in: 1999, 2012 en 2015

EK heren in 1971 en 1975

EK dames in: 1970, 1981, 1982 en 1983

EK (d+h) in: 1990, 1992, 1993, 1995, 1996, 1997, 1999, 2003, 2004, 2005, 2009 en 2013

Hoorn – De Westfries

Opening: 27-9-2006
Hoogte: 1.0m
Afmeting: 400m, overdekt

De Westfries werd op zaterdag 27 september 2006 geopend. De naam, 'De Westfries', is gekozen omdat alle gemeenten in West-Friesland een bijdrage aan deze ijsbaan hebben geleverd. De ijsbaan ligt in het westen van Hoorn, op een vrijetijdspark genaamd De Blauwe Berg, naast de snelweg A7. De baan heeft een omtrek van 400 meter en daarbinnen ligt een ijshockeybaan van 60 bij 30 meter.

Leeuwarden – Elfstedenhal, Atje Keulen-Deelstra baan

Opening: 26-9- 2015
Hoogte:
Afmeting: 400m, indoor

De eerste plannen voor een kunstijsbaan zijn in 1962 ontstaan, toen ijsclub Tjallinga zijn terrein moest afstaan voor de aanleg van de rondweg. Er is 1 miljoen gulden  beschikbaar maar uiteindelijk durft men het niet aan. In 1974 werd nogmaals geprobeerd om een 400m kunstijsbaan, die de Atje Keulen-Deelstra baan moet gaan heten, in Leeuwarden te krijgen. Er waren al 7500 donateurs voor dit project, maar uiteindelijk kwam de 400 meterbaan er niet. Wel een veel kleinere 220m baan, die in 1979 gereed kwam.

Ruim vijftig jaar later is het eindelijk toch zo ver. De verouderde ijshal Friesland sluit in maart 2015 en wordt vervangen door een 400 meter baan. Op 26 september 2015 is de Elfstedenhal voor het eerst voor het publiek geopend. Voorafgaand was er een promotieweek en vanaf begin september konden de topteams al gebruik maken van de hal. De officiële opening was op 11 november en werd verricht door Wim Weenk, de rijder die als laatste was gefinisht in de laatste Elfstedentocht.

Per 30 september 2016, gaat de naam van de 400m baan worden gewijzigd in de Atje Keulen-Deelstra baan, naar de viervoudig wereldkampioene uit de begin jaren ’70. De naam van de accommodatie blijft Elfstedenhal.

Nijmegen – Triavium

Adres: Van Rosenburgweg 2, Nijmegen

Opening: 17 oktober 1996
Hoogte: 13m
Afmeting: 333,3m, indoor

De eerste plannen voor een 333 meter kunstijsbaan in Nijmegen kwamen in 1992 in de media. Het bedrijventerrein Brabantse Poort zou een geschikte lokatie zijn. In Nijmegen is in oktober 1996 de oude hockeyhal vervangen door een geheel overdekte 333 meter baan met op het (verzonken) middenterrein een 30 x 60 meter baan. Dit alles maakt deel uit van Sport - en Congrescentrum Triavium in het stadsdeel Dukenburg. Het heeft een schaatsbaan, een ijshockeybaan en een funbaan voor kinderen. De meervoudig landskampioen Nijmegen speelt haar ijshockey thuiswedstrijden in het Triavium. Hiervoor bedraagt de capaciteit ruim 1500 zitplaatsen. De opening werd op 16 november 1996 verricht door Mr. Pieter van Vollenhove.

Bij het uitvoeren van onderhoud aan de ijsbaan op 3 juli 2006 ontstond er door zelfontbranding van het isolatiemateriaal blijvende schade aan alle techniek waardoor de ringbaan en funbaan het hele schaatsseizoen 2006-2007 gesloten waren. Op 24 januari 2007 werd door de eigenaar besloten de baan te vernieuwen en op tijd klaar te maken voor het seizoen 2007-2008.  In seizoen 2022-2023 gaat de baan pas drie maanden later open in verband met een defecte ijsmachine.

Rotterdam – Schaatsbaan Rotterdam

Opening: 30 november 2013
Hoogte:
Afmeting: 400m, overdekt

In Rotterdam kan sinds december 2013 op kunstijs worden geschaatst in het sportpark Toepad. Het betreft een zogenaamde tunnelbaan en daarnaast een overdekte funbaan van 800 m2. In de wintermaanden word het terrein gebruikt voor de ijsbaan, in de overige maanden worden er veldsporten beoefend. Dit plan was in de zomer van 2013 winnaar van het stadsinitiatief.

Tilburg – Ireen Wüst ijsbaan

Naamgeving in de loop der jaren:

IJssportcentrum Tilburg        vanaf 12-09-1998
Ireen Wüst IJsbaan                vanaf 24-10-2009

Adres: Stappengoorweg 3, Tilburg
Opening: 24-10-2009
Hoogte: 14.4m
Afmeting: 400m, indoor

Foto: Nol Terwindt

De oude Pelikaanhal (30 x 60 meter baan) werd vervangen door het nieuwe IJssportcentrum Tilburg, op Stappengoor. De ijsbaan deelt de ingang met het sportcomplex T-Kwadraat. De ijsbaan werd geopend op 12 september 1998 door de wethouder van sportzaken R. Driessen. Naast deze baan werd in 2009 een nieuwe overdekte 400 meter baan geopend. De baan is vernoemd naar meervoudig Olympisch kampioene Ireen Wüst. De ijsbaan heeft binnen de 400 meter-ovaal tevens een baan van 30 bij 60 meter waar ijshockey trainingen gehouden kunnen worden. Op 24 oktober 2009 werd de officiële opening gedaan door naamgever Ireen Wüst en PVDA wethouder Jan Hamming.

Utrecht – Kunstijsbaan Utrecht/ Vechtsebanen

Naamgeving door de jaren heen:

Kunstijsbaan Utrecht    vanaf 24-10-1970
De Vechtsebanen         vanaf 8-12-1983

Adres: Mississippidreef 151, 3565 CE Utrecht
Opening: 24-10-1970
Hoogte: 0.1m
Afmeting: 400m outdoor, semi indoor vanaf najaar 1997

Foto: Nol Terwindt

De eerste plannen dateerden uit de jaren ’50. Destijds ging het om een overdekte 30x60 m baan. In de jaren ’60 zijn meerdere tevergeefse initiatieven. De gemeente neemt geen beslissing, de provincie ook niet en dus blijft de financiering een struikelblok. Op 24-1-1968 werd door drie partijen de Stichting Kunstijsbaan Utrecht opgericht en een kleine twee jaar later, op 10 december 1969 werd de eerste paal geslagen. Het complex was aangelegd aan de Mississippidreef in de wijk Overvecht en werd na een grote inzamelactie onder de Utrechtse bevolking geopend in 1970. Het bestaat uit een 400 meter buitenbaan en een 30 x 60 m binnenhal. De totale kosten bedroegen 6.5 miljoen gulden. Vanaf het begin was er een exploitatietekort. Al in 1974 dreigde het faillissement door de grote schuldenlast, die uiteindelijk door de gemeente Utrecht wordt overgenomen.  In 1983 was er een uitbreiding met tennis-, squash- en bowlingbanen en werd de naam gewijzigd in “De Vechtsebanen”. De opening van de vernieuwde ijsbbaan werd op 8 december 1983 verricht door burgemeester Vos. De baan werd vernoemt naar het riviertje de Vecht, dat vlak achter de baan stroomt. In 1997 werd voor 7 miljoen gulden een gedeeltelijke overkapping gerealiseerd. In 2000 was er een renovatie en uitbreiding met CBR kantoor en een parkeergarage. De Stichting Vechtsebanen ging in 2010 failliet. Het gehele complex wordt voor 9 miljoen euro gekocht door investeringsmaatschappij Nedstede, waarmee een sluiting werd voorkomen.  Sinds december 2012 heeft de KNSB hier zijn bondsbureau.