Kleinere permanente kunstijsbanen in Nederland
Inleiding
Behalve de banen van 333 meter, 400 meter of groter, zijn er een aantal kleinere ijsbanen in Nederland. Deze worden, of werden, onder andere gebruikt voor ijshockey, shorttrack, kunstrijden of gewoon voor recreatief schaatsen. In onderstaand overzicht zijn alle kleinere ijsbanen opgenomen, voor zover ze een permanent karakter hebben, en niet direct gekoppeld zijn aan één van de eerder genoemde banen. Tijdelijke ijsbanen zijn dus niet meegenomen.
Amsterdam – Apollohal
Adres: Stadionweg 1-5, Amsterdam
Opening: 15-11-1940
Afmeting:26 x 60m, indoor
Sluiting: 12-3-1950
In 1934 gebouwd als tennishal. Er werd al snel gesproken om de hal om te bouwen tot ijshal, want tennis was niet populair in Amsterdam. Het kwam er niet van. Pas nadat de oorlog was uitgebroken en de ijsbaan in het sportfondsenbad na zonsondergang geen lichtmasten meer mocht ontsteken, werd in september 1940 besloten om de vriesinstallatie te verhuizen. De raampartijen van 2400 m2 werden geblindeerd zodat geen licht naar buiten lekte. Het grootste deel werd met zwarte verf permanent verduisterd en ongeveer 500 m2 met luiken, die overdag open kunnen zodat er voldoende daglicht binnen komt. De baan was 24 x 60m en er was een voldoende ruimte voor tribunes met een capaciteit van 3000 toeschouwers (1940). Het was de bedoeling om op 1 november 1940 open te gaan maar de weersomstandigheden zorgden voor vertraging. Volgens de plannen zou de nadruk op kunstrijden komen te liggen, maar ook ijshockey was belangrijk. Op donderdag de 21e november werd de vriesinstallatie aangezet en vanaf zaterdag 23 november 1940 kon de Amsterdamse schaatsliefhebber terecht in de Apollohal. Aan het eind van de winter, op 12 maart 1950 sloot de baan. In juni 1950 bleek dat dit de definitieve sluiting betekende. De Apollohal ging hierna niet meer open wegens gebrek aan belangstelling en tegenvallende financiële resultaten.
Amsterdam - Kunstijs-schaatsenbaan
Opening: 24 december 1880
Afmeting: 40 x 10 meter
Sluiting: ?
Over deze allereerste kunstijsbaan in Nederland is bijzonder weinig bekend. De eerste advertentie verscheen in het Algemeen Handelsblad van 9 december 1880. Hierin werd aangekondigd dat een “kunstijs-schaatsenbaan” gaat worden geopend. De baan zou naast het circus van Oscar Carré, aan de Amstel, worden aangelegd. Behalve deze aankondiging was er een artikel in de Tilburgse Courant, die ons leert dat de baan op vrijdag 24 december werd geopend. Na dit artikel is er, voor zover bekend, niets meer geschreven over deze baan. We weten niet hoe lang de baan heeft bestaan en eigenlijk ook niet of het een overdekte baan was, of niet. De baan moet haast wel overdekt zijn geweest, want op deze locatie waren destijds geen onbebouwde percelen van 400 m². Vermoedelijk is de baan maar heel kort geopend geweest.
Amsterdam: Sportfondsen kunstijsbaan
Opening: 15-11-1934
Afmeting: 30 x 60 m, onoverdekt
Sluiting: 1940
In november 1933 kwam het sportfondsenbad met het plan voor uitbreiding met een nieuw bad. Een openluchtbad van 50 x 12 m die in de winter dienst kon doen als kunstijsbaan. In mei 1934 werden de plannen en de financiering in het Amsterdamse Carlton hotel toegelicht. Iedere geinteresseerde kan in het zg Spaarkassysteem maandelijks een bedrag inleggen, dat dan door de organisatie zal worden belegd in obligaties met 5% rente. Zodra er 300 inschrijvingen zijn kan er worden gestart met de bouw. Speciaal hiervoor werd de Sportfondsen Kunstijsbaan NV opgericht. Op 12 juni 1934 waren bijna de benodigde 300 inschrijvers behaald en werden de benodigde contracten getekend voor de aanschaf van de buizen en vriesinstallatie en ook het erfpacht voor de benodigde grond. Begin september werd begonnen met de bouw. De totale kosten waren laag, ongeveer 250.000 gulden. Van het oude retortenhuis van de vroegere gasfabriek heeft men drie zg kappen weggebroken. De fundering kon grotendeels worden hergebruikt. Hierop werden de buizen gelegd, die in beton worden gegoten. De pekel in de buizen zorgen ervoor dat het water dat hierop werd gesproeid onmiddellijk bevroor en zo kon met een ijslaag van ongeveer 3 centimeter neer leggen. Van het puin van de sloop van het retortenhuis is een tribune gecreeerd. In totaal zouden 8000 toeschouwers een plek kunnen vinden om de ijsbaan. In de zomer kon de ijsbaan worden getransformeerd tot zwembad van 1.20 m diep. De baan werd op 15 november 1934 in gebruik genomen. De officiële opening was op 24 november en hiervoor waren de kunstrijtoppers Carl Schäfer en Sonja Henie uitgenodigd. De opening werd verricht door de voorzitter van de Sportfondsen ijsclub, de heer W.J. Blaisse en wethouder J ter Haar.
In december 1935 komt de NV Sportfondsen met het plan om een overdekte wielerbaan van 200 meter aan te leggen om de ijsbaan heen, waardoor dus ook de ijsbaan overdekt zou worden. Uiteindelijk ging dit plan niet door. Wel werden de tribunes overdekt in het najaar van 1936. Na een aantal jaar bleek de belangstelling af te nemen, mede door tegenvallende weersomstandigheden en klonk er meer en meer geluiden dat de ijsbaan niet meer open zou gaan. De Tweede wereldoorlog gaf het laatste zetje. Op last van de bezetter mochten de lichtmasten na zonsondergang niet meer aan. Dit resulteerde er in dat na seizoen 1939/1940 de baan niet meer open ging. De Koelinstallatie werd in 1940 verhuist naar de Apollohal.
Den Bosch – De Vliert/ ijsstadion Den Bosch
Namen door de jaren heen:
IJsstadion De Vliert
IJsstadion Den Bosch
Adres: Sportpark De Vliert, 5213 JD ’s Hertogenbosch
Victorialaan 10, ’s Hertogenbosch
Opening: 10-1-1966
Afmeting: 1500 m2, indoor
Sluiting: voorjaar 1998
Voorafgaand aan de bouw van de kunstijsbaan waren op deze locatie op sportpark De Vliert tennisbanen, die in de winter onder water werden gezet om als ijsbaan te gebruiken. In april 1965 werd het plan gepresenteerd om in Den Bosch een kunstijsbaan aan te leggen met een afmeting van 1500 m2, en een overkapping van 40 x 75 meter. Na de zomer van 1965 werd begonnen met de bouw, nadat de financiering rond was, en de rijks goedkeuring was verkregen. Het geld werd bijeen gebracht door de gemeente Den Bosch, bouwbedrijf Heijmans, en Grasso als aandeelhouders. De bevolking van Den Bosch droeg f 200.000,- bij en het Bossche bedrijfsleven nog eens f 100.000,- Het lag in de bedoeling om op 17 december 1965 open te gaan, maar het slechte weer veroorzaakte een vertraging van enkele weken. De baan werd in gebruik genomen op 10 januari met een ijshockey wedstrijd tussen Den Bosch en het Joegoslavische Beograd. De exploitatie is in handen van de NV IJsstadion Den Bosch.
De opening op 2-2-1966. Er was plaats voor 2500 toeschouwers. De baan was aan één kant open. In 1998 werd het gesloopt na de opening van het nieuwe sportcomplex Sportiom, iets verderop.
Den Bosch – Sportiom
Opening: 1998
Afmeting: 30 x 60 m, indoor
Gelegen op sportpark “de Vliert”. Afmeting 30 x 60 meter en er is een thema ijsbaan, gebaseerd op het poolgebied. Omstreeks 1998 geopend ter vervanging van het verouderde “De Vliert”.
Den Haag – Houtrusthal/ HOKY
Houtrusthallen vanaf 1937 (hallencomplex)
HOKY vanaf 1937 (naam van de ijshal)
Adres: Houtrustweg 102, 2566 GJ ‘s Gravenhage
Opening: 29-10-1937
Afmeting: 30 x 60 m, indoor
Sluiting: 1988, indoor
Vanaf 1910 kreeg het Houtrust terrein van ruim 11 hectare , dat onlangs door de gemeente Den Haag was verworven, een bestemming als sportterrein. Het terrein werd tot 1934 verhuurd aan een particuliere uitbater. Ondertussen was er behoefte aan een tentoonstellingsterrein. Utrecht (jaarbeurs), Amsterdam (RAI) en Rotterdam (Ahoy) hadden al zo’n complex, dus Den Haag kon niet achterblijven, vond men. De firma Oppenheim en van Til dienden een plan in om een tentoonstellingsgebouw met een ijsbaan aan te leggen. De gemeente Den Haag was enthousiast en de Haagse architect A.H. van Leeuwen kreeg de opdracht, en begon in augustus 1936 met de aanleg. Het door brand verwoeste voetbalstadion werd vervangen door twee grote hallen van 98 meter lang, 45 meter breed en 15 meter hoog, met daar tussenin een middenbouw van 6.40 meter breed met een plat dak. De officiële opening van de tentoonstellingshal was op 8 april 1937. De linkerhal dient in de winter als kunstijsbaan, de zg. HOKY . HOKY staat voor “Haagse Overdekte Kunst IJsbaan”. Het was de eerste overdekte kunstijsbaan in Nederland en de officiële opening werd op 29 oktober 1937 verricht door burgemeester De Monchy. De ijsbanen in Amsterdam en Tilburg waren ouder maar niet overdekt. De baan met een afmeting van 26 x 60 meter was de thuisbasis van de ijshockey club HYS-HOKIJ . In de oorlogsjaren werden de hallen gebruikt door de bezetter en ontstond er schade door explosies in de nabije omgeving. Na de bevrijding werd de baan door de Canadezen hersteld en kon er vanaf december 1945 weer gebruik gemaakt worden van de ijsbaan. Vanaf eind jaren ’40 was de HOKY regelmatig gastheer van de Weense IJsrevue. In 1957 werd de ijsvloer gerenoveerd. IJzeren buizen werden vervangen door 18 km aan kunststof buizen. Dit heeft mede bijgedragen aan de successen van kunstrijdsters Joan Haanappel en Sjoukje Dijkstra, die hier hun vaste trainingsaccomodatie hadden. In 1971 kwam de HOKY NV met het plan voor een 400m kunstijsbaan op het terrein. Het oude voetbalveld van Holland Sport zou daarvoor gebruikt worden. Echter, de Haagse gemeenteraad gaf de voorkeur aan het plan van de Stichting Zuit-Hollands Schaatscentrum, die een 400m baan wilde in de Uithof-polder. In 1974 werd de exploitatie overgenomen door HMR, die even overweegt om de kunstijsbaan te sluiten. Van sluiting was echter geen sprake. Wel volgde een opknapbeurt, waarbij de verlichting en de kleedruimtes vernieuwd werden. Ook werd de vriesinstallatie gerenoveerd. De verbouwing was in juni 1977 gereed. De buitenkant van de gebouwen werden een jaar later ter hand genomen en kregen een opknapbeurt.
De HOKY ijsbaan werd in 1988 gesloten en vervangen door een indoor atletiekbaan. In 1999 sloot het gehele complex i.v.m. de verouderde staat van het pand en in 2000 werd het complex gesloopt. Er was ruimte voor 3000 toeschouwers.
Dordrecht – Drechtstedenhal
Namen door de jaren heen:
Ton Menkenbaan vanaf 30-9-1977
IJsbaan Drechtsteden vanaf 1982/1983
IJssporthal Drechtsteden vanaf 1984/1985
Drechtstedenhal vanaf ?
Adres: Karel Lotsyweg 7, 3318 AL Dordrecht
Opening: 30-9-1977
Afmeting: 30 x 60 m, 30 x 30 m, 250m, indoor
Sluiting: 2010
Betreft een 30 x 60 meterbaan, een 30 x 30 meter fun baan en een 250 m hardrijbaan. Gebouwd volgens het Ton Menken hal principe in 1977. De opening werd door de burgemeester van Dordrecht verricht, gevolgd door een demonstratie kunstrijden door de zusjes Verlaan en een shorttrack race en een ijshockey wedstrijd. Het eigendom van de banen in Rotterdam en Dordrecht kwam in 1981 in handen van de bank, nadat Rekreon BV failliet ging. Rekreon was door Ton Menken aangetrokken als partner om te zoeken naar kostenbesparende maatregelen. Rekreon deed vooral recreatieprojecten in de tennis- en bowlingwereld. Menken bleef beheerder van deze hallen.
Gesloopt na de bouw van de nieuwe Sportboulevard in 2010.
Dordrecht – Sportboulevard
Opening: 31-10-2010
Afmeting: 30 x 60m, 30 x 20 m en 250m, indoor
Adres: Fanny Blankers-Koenweg 10, 3318 AX Dordrecht
Sportboulevard is een multifunctioneel sportcomplex met een ijsbaan, zwembad en een sporthal. Vervangt de verouderde Drechtstedenhal. Geopend op 31-10-2010. Er is een 30 x 60 meterbaan, een funbaan van 30 x 20 meter en een 250m hardrijbaan. De vaste tribune bied plaats aan 800 toeschouwers. Al direct na de opening werd duidelijk dat er bij de bouw gebruik was gemaakt van goedkope bouwmaterialen. De onderhoudskosten waren al direct een hoofdpijndossier.
In 2015/2016 werd hier de Shorttrack World-Cup finale gereden en in oktober 2017 was er weer een World Cup wedstrijd. In januari 2019 was Dordrecht het strijdtoneel voor het Europees kampioenschap Shorttrack. Een jaar later, vlak voor de Corona-pandemie was in Dordrecht een World Cup waarin Sjinkie Knecht zijn come-back maakte nadat zijn brandwonden grotendeels waren genezen. In maart 2021 was het WK Shorttrack gepland in het Rotterdamse Ahoy’, maar doordat Corona er voor zorgde dat het publiek thuis moest blijven werd uitgeweken naar het kleinere Dordrecht. In november 2021 en februari 2023 was in Dordrecht wederom een shorttrack World Cup wedstrijd.
Enschede – Euregiohal/Ton Menkenhal
Namen door de jaren heen:
Ton Menken ijsbaan vanaf 13-10-1978
Salland IJsbaan vanaf 1982/1983
IJssporthal Twente vanaf 1983/1984
Euregiohal vanaf 1992/1993 (?)
Adres: Westerval 25, 7545 MZ Enschedé
Opening: 13 oktober 1978
Afmeting: 220m, indoor
Sluiting: 22-3-2008
In 1979 geopend, gebouwd volgens het “Ton Menken” principe, Ijshockey/kunstrijbaan met daaromheen een kleine hardrijbaan van 220meter en 9 meter breed. Na een aantal jaar is de naam gewijzigd in Euregiohal.. Na opening van de 400 meterbaan is de verouderde hal gesloten.
Etten Leur- De Banakker
Adres: Frans van Edenstraat 23, Etten Leur
Opening 3-12-1993
Afmeting: 18 x 38m, onoverdekt
Sluiting: november 2013
Zwembad en ijsbaan in één. In 1993 was dit één van de eerste mobiele ijsbanen. Er werd gerekend op een levensduur van 10 jaar. Maar omdat de ijsbaan kon blijven liggen bleek de levensduur echter veel langer. In gebruik voor ijshockey en kunstrijden, noren zijn niet toegestaan. In 2013 werd besloten om de ijsbaan nog één seizoen open te houden, tot 1 maart 2014. De machines waren sterk verouderd en renovatie was te kostbaar. Aan het begin van het seizoen 2013/2014 liep een ijsmachine vast en kon niet meer gerepareerd worden. Dit resulteerde in een voortijdige sluiting in november 2013.
In 2014 werd begonnen met nieuwbouw van het complex. Helaas is daar geen ruimte/geld meer voor een ijsbaan.
Geleen – Kunstijsbaan Geleen
Adres: Kummenaedestraat 45, 6165 BT Geleen
Opening: 11-10-1968
Afmeting: 30 x 60 m
Gesloten: waarschijnlijk in 1987 of 1988
Een overdekte 30 x 60 m kunstijsbaan aan de Kummenaedestraat. Tribunecapaciteit: 3500 toeschouwers. In 1988 vervangen door een nieuwe hal, die gelijktijdig werd gebouwd met de 400 meter baan.
Harderwijk – De Harder
Adres: Flevoweg 2, Harderwijk
Opening: 28 -11-1980
Afmeting: 30 x 60m + 220m baan
Sluiting: omstreeks april 1984
In 1980 in acht maanden tijd gebouwd door een lokale aannemer op particulier initiatief. De baan had zijn ingang aan de Flevoweg. Het betrof een 30 x 60m ijsbaan met daaromheen een 220m hardrijbaan van 7.5m breed. De totale ijsoppervlakte was 3300 m2 en de baan zou alleen in de maanden mei tm juli gesloten zijn. In Harderwijk was ook de eerste permanente curlingbaan van Nederland gerealiseerd.
Na vier jaar moest de baan al weer sluiten door financiële problemen en werd de Harder omgebouwd tot tennishal.
Leeuwarden – IJshal Friesland
Namen door de jaren heen:
Frieslandhal-IJssporthal vanaf 29-9-1979
IJshal Friesland vanaf ?
Adres: Heliconweg 42, 8914 AT Leeuwarden
Opening: 29 september 1979
Afmeting: 30 x 60 m + 220m, indoor
Sluiting: 22-3-2015.
Een baan die werd gebouwd volgens het Ton Menkenhal-principe ( 30 x 60 meter baan met daar omheen een 220 meter hardrijbaan.), maar wel in eigen beheer. Het eigendom komt in handen van een stichting waarin behalve de gemeente Leeuwarden ook de twee ijsverenigingen Tjalling en De Koninklijke zitting hebben. De verenigingen hebben hiertoe hun natuurijsbanen aan de Bleekerstraat en de Huizumerlaan moeten opgeven. Er waren voordien pogingen gedaan om tot realisatie van een 400 meterbaan te komen, maar dat bleek niet haalbaar. Op 26 maart 1979 werd de eerste paal geslagen door Atje Keulen-Deelstra.
Een klein stukje verderop opende in september 2015 de nieuwe Elfstedenhal. In oktober 2015 werd de oude baan gesloopt.
Leiden – IJssporthal leiden/ Ton Menkenhal/ Leidse IJsbaan/ Schaatshal Leiden
Namen door de jaren heen:
Ton Menken IJsbaan vanaf 29-10-1976
Leidse ijsbaan/IJsbaan Leiden vanaf najaar 1983
IJssporthal Leiden vanaf 1984/1985
Schaatshal Leiden vanaf 1992 (?)
Adres: Vondellaan 41, 2332 AA Leiden
Opening: 29-10-1976
Afmeting: 77 x 40m, indoor
Sluiting: 26-3-2023
Op 15 mei 1976 werd de eerste paal geslagen door kersverse Olympisch kampioen Piet Kleine. Vijf maanden later kon de baan aan de Vondellaan in gebruik worden genomen. Deze baan heeft een ijsvloer van 77 x 40 meter. Een 30 x 60 meter ijshockey/kunstrij baan met daar omheen een buitenbaan met een omtrek van ongeveer 220 meter en 8 meter breed. Een rondje op de buitenbaan schaatsen was ongeveer 183 meter. Het was de eerste van vijf ijsbanen die volgens dit Ton Menken-principe gebouwd werden. De andere waren Dordrecht, Rotterdam en Enschede en Leeuwarden. Ton Menken was een Leidse ondernemer. In 1982 dreigde sluiting van de baan door financiële problemen. De bezoekersaantallen vallen tegen en er ontstaan betalingsachterstanden. Eigenaar Ton Menken werd failliet verklaard en de ijsbaan werd in een veiling verkocht. De nieuwe eigenaar, schuldeisen Westland-Utrecht Hypotheekbank kocht de baan voor 2.1 miljoen gulden. De WUH-bank was inmiddels ook al eigenaar van de ijsbaan in Enschedé. Vanaf najaar 1983 werd de naam van de ijsbaan gewijzigd. Menkenhal werd Leidse IJsbaan. In 1992 trekt Ton Menken zich terug als exploitant van de ijshal en wijzigt de naam in Schaatshal Leiden. Na 47 jaar sluit de baan in maart 2023. vanaf seizoen 23/24 kan van de nieuwe baan in Leiden gebruikt worden gemaakt.
Leiden - IJshal de Vliet
Adres: Marie Diebenplaats 104, 2324 NG Leiden
Opening: 7-10-2023
Afmeting: 250m
In 2007 zijn tevergeefs plannen gelanceerd om te komen tot een 333 meterbaan of een 400 meterbaan in Leiden. Deze zou de oude ijshal moeten vervangen. In 2016 wordt er opnieuw geprobeerd om een 400 meterbaan gerealiseerd te krijgen in Leiden. Dit plan vindt echter maar weinig steun. De gemeente wil een 250m baan, en de gezamenlijke sportverenigingen pleiten voor een 333m baan. In april 2016 is er nog niets beslist. In juli 2017 lijkt er beslist te zijn dat er een 250m baan gaat komen in Leiden.
In augustus 2020 is de aanbesteding van de ijshal De Vliet in Leiden is gestart, de eerste paal gaat in november 2021 in de grond. Er wordt gebouwd op een voormalig sportterrein aan kop van de Churchilllaan. Het gebouw wordt gasloos en energieneutraal gebouwd. Behalve een 250 meter hardrijbaan zal er een 30 x 60 meter baan voor shorttrack, ijshockey en kunstrijden komen, een krabbelbaan van 45 x 20 meter en een curlingbaan. Naast het ijscomplex zal er een sportcentrum met fitness ruimte en een binnenzwembad worden gerealiseerd en zal het buitenzwembad worden gerenoveerd. De hardrijbaan zal op de verdieping komen, terwijl de andere banen op de begane grond worden gerealiseerd. Na 1 ½ jaar bouwen is de baan in juli 2023 klaar en eind augustus werd de eerste laag ijs gelegd. De daken liggen vol met zonnepanelen die een energie-neutrale exploitatie moeten garanderen. De officiële opening was op 7 en 8 oktober 2023.
Nijmegen – Kunstijsbaan Heyendaal
Namen door de jaren heen:
Kunstijsbaan Nijmegen vanaf 8-2-1969
Kunstijsbaan Heyendaal ??
Adres: Bellefroidstraat 1, 6525 AG Nijmegen
Heijendaalseweg
Opening: 8-2-1969
Afmeting: 30 x 60 m, overdekt
Sluiting: 1996
Een overdekte 30 x 60 meter baan met een tribunecapaciteit van 850 toeschouwers. Aangelegd op een braakliggend terrein waar tijdelijke noodwoningen hadden gestaan, tussen Groenenwoudseweg, Spoorkuil en de Heijendaalseweg. Er werd geopperd om de nieuw aan te leggen toegangsweg “IJsbaanpad” te noemen, maar dat werd uiteindelijk “prof. Bellefroidweg”. De opening zou op 4 januari 1969 plaatsvinden, maar er bleek ammoniak te lekken, waardoor de opening pas een maand later kon plaats vinden. De officiële openingsceremonie vond plaats op 8 maart 1969. De bouw heeft ongeveer 1 ½ miljoen gulden gekost. In 1996 is de hal vervangen door het nieuwe Triavium, dat behalve een 30 x 60 meterbaan ook een 333 meter hardrijbaan heeft.
Op de plek van de ijsbaan is later het ROC gebouw Technovium gebouwd.
Roosendaal – Leijsdream
Sport- en evenementencentrum Leijsdream najaar 1978 – najaar 1979
Rekreon Leysdream vanaf oktober-1979 tot 1981
Lerysdream 1982-
Adres: Commandobaan 10, 4706 DL Roosendaal
Opening: najaar 1978
Afmeting: 30 x 60m
Sluiting: vermoedelijk eind 1987
De Zuidwesthallen, met daarin onder meer de ijsbaan, werd 1978 gebouwd door zakenman Jan Leijs. Het complex, bestaande uit een ijsbaan, squashbanen, tennisbanen, bowlinghal, restaurant en een zaalvoetbal/evenementen hal, kostte 15 miljoen gulden. Al snel werd het faillissement uitgesproken van de Roosendaalse Sport- en Evenementen Leysdream BV. Vanaf 1 oktober 1979 wordt het centrum gepacht door Rekreon. In het contract met Leys was afgesproken dat na drie jaar pachten het complex door Rekreon zou worden gekocht. Al direct is de sfeer tussen beide partijen niet goed. Financieel gaat het niet goed met Rekreon en Leys vraagt in 1981 het failissement aan van Rekreon.
In oktober 1987 organiseert Toerschaatsclub De Striene nog een open dag op de ijsbaan. In april 1988 staken de verenigingen ijshockey Club Rose Valley, toerschaatsclub De Striene en Kunstrijvereniging VKR de pogingen om de ijsbaan weer open te krijgen. In die tussentijd is dus blijkbaar het doek gevallen voor de ijsbaan Leysdream.
Midden jaren negentig verdween de ijsbaan uit het complex. In 2002 stortte een deel van het dak in na een wolkbreuk. In mei 2009 werd het complex door brand verwoest.
Rotterdam – Ahoy'
IJsbaan Ahoy
Adres: Ahoyweg 41, 3084 BA Rotterdam
Opening: 15-1-1971
Afmeting: 30 x 60m
Sluiting: april 1981
In 1950 wordt de havententoonstelling “Rotterdam Ahoy” geopend. Het kommaatje achter Ahoy’ is een overblijfsel van het oorspronkelijke uitroepteken. De tentoonstelling duurt maar liefst zes maanden. De expositiehal, de Ahoy hal, bleef na de tentoonstelling staan, maar moest later plaats maken ten behoeve van uitbreiding van het Dijkzicht Ziekenhuis. Er waren toen al plannen om de hal om te bouwen tot een sportpaleis. Kunstrijdster Sjoukje Dijkstra was hiervoor de grote inspirator. Het was dan ook de bedoeling dat er een ijsbaan zou komen, maar ook een wielerbaan en ruimte voor zaalsporten. Voor de accommodatie werd een nieuwe locatie gevonden aan het Zuidplein. De bouw begon in 1968 en in 1970 waren de drie hallen en het sportpaleis klaar. De officiële opening was echter pas op 15 januari 1971. Van het plan om een 400 meterbaan toe te voegen aan het complex, is helaas niets terecht gekomen.
Begin jaren ’70 is in Ahoy jaarlijks gedurende een aantal weken een 30 x 60 m ijsbaantje geweest waarop o.a. ijshockey wedstrijden werden gespeeld ( o.a. op 2-12-1972 en op 9-12-1972). Op 25-2-1971 werd in Ahoy een ijshockey wedstrijd gehouden in het kader van het WK voor C teams. In 1979 werden plannen gemaakt om de bestaande ijsbaan naast de Ahoy’ hal te overkappen, aansluitend werd een hotel gepland met 120 kamers en in het souterain werden kegel- en squashbanen gepland. Op het dak van het geheel werd een skipiste van 200m lang en 23m hoog gepland. De plannen werden niet uitgevoerd. In april 1981 sluit de ijsbaan zelfs definitief. Bij de renovatie in 1988 werd het sportpaleis gesloopt.
In februari 2017 is Ahoy het strijdtoneel voor het WK shorttrack op een speciaal daarvoor aangelegde tijdelijke ijsbaan. In 2021 was het WK shorttrack ook gepland in Ahoy, maar omdat door de corona epidemie de wedstrijd zonder publiek was, werd uitgeweken naar Dordrecht. In 2024 kon nogmaals het WK shorttrack plaatsvinden in een bomvol Ahoy’ met meer dan 10.000 toeschouwers per dag.
Rotterdam – Weena hal
Namen door de jaren heen:
Ton Menken IJsbaan vanaf 29-9-1978
Weena IJshal vanaf 1982/1983
IJssporthal Weena vanaf 1984/1985
Adres: Weena , 3374 AR Rotterdam
Schaatsbaan 41-45, 3013 AR Rotterdam
Opening: 29-9-1978
Afmeting: 46 x 92.5m, overdekt
Sluiting: 1996
In januari 1978 werd begonnen met de bouw van dit prestigeproject bestaande uit de grootste overdekte ijsbaan van Europa met langs de hele lengte een restaurant. Onder de ijsbaan bevindt zich een parkeergarage voor 400 auto’s op twee lagen en naast de ijsbaan worden 150 woningen gebouwd. De opening van de ijsbaan was op 29-9-1978, gebouwd volgens het Ton Menken principe. De baan lag in hartje Rotterdam, aan het Weena, naast het Centraal Station. Deze baan is iets groter dan die in Dordrecht, en Leiden. De totale ijsvloer meet 46 x 92.5 m. Om de 30 x 60 meterbaan ligt een 300 meter hardrijbaan van 9 meter breed. Het eigendom van de banen in Rotterdam en Dordrecht kwam in 1981 in handen van de bank, nadat Rekreon BV failliet ging. Rekreon was door Ton Menken aangetrokken als partner om te zoeken naar kostenbesparende maatregelen. Rekreon deed vooral recreatieprojecten in de tennis- en bowlingwereld. Menken bleef beheerder van deze hallen. In oktober 1985 werd de ijsbaan van de ondergang gered door particulier initiatief. Een drietal oud-ijshockey spelers richtten de Stichting Exploitatie IJs- en Sporthal Rotterdam op, die voor éen miljoen gulden de ijsbaan kochten van de Westland-Utrecht hypotheekbank. Daarnaast was er een subsidie van de gemeente Rotterdam waarmee de erfpacht kon worden bekostigd. De heropening was op 11 oktober 1985.
Na sluiting werd de ijsbaan omgebouwd tot parkeergarage. In de zomerperiode bekend als Weena Expo hal of Weena Expo Center.
Tilburg - Elzenstraat
Opening: 1938
Afmeting: 52 x 24 m, onoverdekt
Sluiting: 1951
In 1910 werd door de slagers van de Elzenstraat in Tilburg een ijsfabriek geopend. Hier werden ijsstaven van ongeveer een meter lang geproduceerd voor vishandelaren en slagers en voor andere bederfelijke waren. In de winter was er minder vraag en dus overcapaciteit. In 1938 was het Piet van Geloven die met het idee voor een kunstijsbaan kwam om de overcapaciteit te benutten. De ijsbaan werd geopend in 1938 aan de Elzenstraat op het terrein van de Eerste Tilburgse IJsfabriek. Het was vanaf de opening de thuisbasis van de ijshockey club Tilburgsche IJs Sport Club, TIJSC. In 1943 sloot de ijsbaan als gevolg van de oorlog haar poorten. Na de oorlog werd de gehavende baan gerepareerd door Canadese militairen en op 28 januari 1945 is er een ijshockey wedstrijd door Canadese militairen en Tilburgers. De officiële heropening was in 1947. IJshockey was direct erg populair. Door de opkomst van de koelkast sloot zowel de ijsfabriek als de ijsbaan in 1957 definitief. Tilburg was tot 1964 zonder ijsbaan.
Tilburg – Pelikaanhal
Adres: Le Sage ten Broekstraat 30, 5041 CH Tilburg
Opening: 28-11-1969
Afmeting: 30 x 60 m, overdekt
Sluiting: 1998
Op 28 november 1969 wordt de Pelikaanhal in Tilburg geopend door Prins Claus. Een 30 x 60 meter baan. De naam “Pelikaanhal” is het resultaat van een prijsvraag. Al vanaf midden jaren ’80 wordt gesproken over vervanging of renovatie. Er zijn doorlopend problemen met de ammoniakleidingen, die lekkage vertonen. Uiteindelijk zal de milieuvergunning in 1998 niet meer verlengd worden en zal de baan moeten sluiten. Nieuwe plannen zijn al snel klaar, en ook snel goedgekeurd en gefinancierd. De Pelikaanhal werd in 1998 vervangen door een nieuwe ijshal op Stappengoor ( geopend op 12-09-1998), dat vanaf 2009 deel uitmaakt van de Ireen Wüst ijsbaan. In december 2000 wordt de Pelikaanhal gesloopt.
Tilburg – Kunstijsbaan Theresia
Adres: Le Sage ten Broekstraat 30, Tilburg
Opening: 9-10-1964
Afmeting: 30 x 60m, onoverdekt
Sluiting: maart 1969
Vanaf 23 september 1963 kon er voor het eerst worden geschaatst op kunstijs. Op 9 oktober 1964 wordt Kunstijsbaan Theresia in Tilburg officieel geopend door burgemeester Becht. Tot die tijd was hier een natuurijsbaan. De ijsbaan was een initiatief van de Stichting Jeugdbelangen St Theresia. In maart 1969 wordt een begin gemaakt met overkapping van deze baan door bouwbedrijf Pelikaan. Na de opening van de nieuwe baan heet deze voortaan Pelikaanhal.
Valkenburg – Geulhal
Namen door de jaren heen:
IJsbaan de Geulhal vanaf 1981
Schaats- en Evenementenhal vanaf 1984/1985
Geulhal vanaf 1992/1993
Adres: Plenkertstraat 56, 6301 GM Valkenburg
Opening: 17-10- 1981
Afmeting: 30x60m
Sluiting: ± 2000
In april 1981 werd gestart met de bouw van een evenementenhal, met een demontabele ijsvloer. De hal heeft een afmeting van 5000 m2 en is geschikt voor allerlei evenementen in de zomerperiode en ‘s winters als schaatshal. De baan lag aan de voet van de Couberg, nabij het centrum van Valkenburg. De kosten werden bij de start gebudgetteerd op 4 miljoen gulden. Op dinsdag 13 oktober 1981 werd de vriesinstallatie aangezet en zaterdag 17 oktober was de opening van de nieuwe ijsbaan met de eerste ijshockey wedstrijd tussen de thuisclub Black Falcons en Olympia uit het Belgische Heist op den Berg. De officiële opening was een paar maanden later. Op 13 maart 1982 was de openingsceremonie, die door staatssecretaris van Zeil werd verricht. Ook burgemeester P. Gillissen en hal-eigenaar H Soudant. Waren bij de ceremonie aanwezig.
Er waren al snel financiële problemen. In mei 1983 werd het faillissement aangevraagd. Ondanks het lopende faillissement besloot de curator de exploitatie van de ijsbaan in bruikleen te geven aan ondernemer Luciën Huynen. In 1994 beheert hij nog steeds de ijshal.
Er werd al vanaf 2000 niet meer geschaatst en in 2011 is de hal gesloopt. Op de plek van de ijsbaan is een woonwijk, Diepengaerde, gebouwd.
Vlissingen – Sportfondsenbad Vlissingen
Adres: Baskenburgplein 2, Vlissingen
Opening: 28 november 1996
Afmeting: 50 x 30m/ 48 x 20m
Sluiting: vermoedelijk maart 2002
In juni 1995 waren de gemeente Vlissingen, de raad van bestuur van het Sportfondsenbad Vlissingen en de Onderneming Hoeks Recreatie BV uit Baarn tot overeenstemming gekomen om een kunstijsbaan aan te leggen op het niet gebruikte 50 meter buitenbad. Dit bad was al sinds 1985 niet meer in gebruik. De totale kosten van ongeveer één miljoen gulden voor de aanleg komen volledig voor rekening van Hoeks. Hoeks heeft ervaring want in Etten Leur hebben ze ook een ijsbaan aangelegd in een zwembad. Het beheer komt voor rekening van het Zwembad. Uiteindelijk kon er op 13 november 1996 voor het eerst worden geschaatst. De officiële opening, verricht door burgemeester van der Doef, was twee weken later.
Het Sportfondsenbad sloot in juni 2003 definitief omdat het na 35 jaar verouderd was en er inmiddels een nieuw zwembad was gebouwd voor de regio Middelburg-Vlissingen. De ijsbaan sloot vermoedelijk al na de winter van 2002.
Zoetermeer – Prins Willem Alexander sportcentrum
Namen door de jaren heen:
Prins Willem Alexander Sportcentrum vanaf 1982
Prins Willem Alexander Sport- en evenementenkalender centrum vanaf juni 1986
Prins Willem Alexander Centrum/PWA centrum vanaf 1992/1993 of 1991/1992
Adres: Oostwaarts 23, 2711 BA Zoetermeer
Opening: 1982
Afmeting: 250m, indoor
Sluiting: 2002
In november 1982 werd het PWA sportcentrum ( Prins Willem Alexander) in gebruik genomen. Het sportcentrum kostte ongeveer 11 miljoen gulden en had o.a. een 30 x 60 meter ijsbaan met een tribune voor 2500 toeschouwers, een sportzaal die geschikt is voor tafeltennis ( 25 x 21m) en 500 toeschouwers, vergaderruimtes, een trimzaal, een sauna, een restaurant, een café en een parkeergarage. Dit was de thuisbasis van de Nederlandse ijshockey bond en van de Nederlandse Tafeltennis bond. De officiële opening werd op zaterdag 27 november 1982 verricht door Maarten Vrolijk, Commissaris van de Koningin in Zuid Holland en de hal kreeg de naam Prins Willem Alexander Sportcentrum.
Het eerste idee van een nationaal ijshockey centrum ontstond rond 1975 bij Fred Schweers, voorzitter van de Nederlandse IJshockey Bond (NIJB), maar kon pas gerealiseerd worden toen ook de Tafeltennisbond aanhaakte als partner. Het leek allemaal mooier dan het was. Al in januari 1985 dreigt het faillissement als de energierekeningen niet meer betaald kunnen worden en de bezoekersaantallen tegenvallen. De belastingdienst legt in juli 1985 beslag op het centrum en inboedel omdat er een belastingschuld is, veroorzaakt door een onterecht ontvangen WIR-subsidie. In de winter van 1985/1986 is er geen ijs in de hal en werd een nieuwe koper gezocht. Er was eind 1985 echter al wel hoop op een oplossing. Het Ministerie van VWS, de Belastingdienst, de Gemeente Zoetermeer en enkele andere belanghebbenden waren in onderhandeling over een doorstart in een nieuwe beheerstichting onder leiding van Wim Kormeling, die voorzitter was van de initiatiefgroep tot behoud van de ijshal. In juni 1986 werd bekend gemaakt dat de nieuwe stichting de leegstaande accommodatie voor 1.250.000 heeft gekocht. In deze Stichting P.W.A. Sport en Evenementen Centrum zijn WVS, de gemeente Zoetermeer en de Belastingdienst vertegenwoordigd. De NIJB en de Tafeltennisbond komen weer terug als huurders maar hebben geen inbreng meet in de nieuwe Exploitatiestichting. In oktober 1986 lag er voor het eerst weer ijs in de hal.
De ijshal is in 2002 gesloopt en vervangen door een vernieuwd ijscentrum met een 30 x 60m baan, een curlingbaan ( de enige in Nederland) en een 250m hardrijbaan, aan de Haagenstraat.
Zoetermeer - PWA Silverdome
PWA Silverdome vanaf 7-6-2002
Silverdome vanaf 2013
Adres: Van der Haagenstraat 20, Zoetermeer (vanaf 2002/2003)
Opening: 7-6-2002
Afmeting: 250m, indoor
Het PWA sportcentrum is in 2002 gesloopt en vervangen door een vernieuwd ijscentrum met een 30 x 60m baan, een curlingbaan ( de enige in Nederland) en een 250m hardrijbaan. Bij de her-opening op 7 juni 2002 kreeg het complex zijn nieuwe naam PWA Silverdome. De 250m baan is gelegen op de eerste verdieping van het complex, maar heeft sinds 2020 geen ijsfunctie meer. De 30x60m baan en de curlingbaan blijven nog wel in bedrijf.