IJsclubs, IJsbonden en Schaatstoertochten

Er zijn in Nederland ruim 700 ijsclubs (2017) gesplitst in 200 schaatstrainingsclubs en 500 natuurijsclubs. Vele hebben een lange geschiedenis. Sommige zijn ontstaan uit fusie van (te) kleine ijsclubs.
De IJsclub Daventria uit Deventer is de oudste ijsclub van Nederland. De ijsclub is opgericht in 1849. Lang dacht men dat de Koninklijke IJsclub Dockum de oudste ijsclub was met oprichtingsdatum 1840. Maar voor die datum is nooit bewijs voor gevonden.

De bekendste ijsclub in Nederland is de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden.

Veel Nederlandse ijsclubs organiseren tijdens schaats winters toertochten over plassen, meren, sloten en kanalen. Recreanten worden daarbij in de gelegenheid gesteld een tocht af te leggen langs een op ijsdikte en veiligheid gecontroleerde route. De afstanden variëren van circa 10 tot circa 200 km. De tochten voeren soms door gebieden die anders niet of nauwelijks toegankelijk zijn.

Veelal krijgen betalende deelnemers, die onderweg op elk controlepunt een stempelkaart hebben laten afstempelen, na afloop een medaille overhandigd of toegestuurd.