Noord-Holland-Zuid

In dit hoofdstuk worden de toertochten in Noord-Holland ten zuiden van het Noordzeekanaal behandeld. Het is het gebied dat ligt in een brede strook tegen de zuidkant van de aglomeratie Groot-Amsterdam en loopt van de duinstreek bij Haarlem in het westen tot Het Gooi en de Randmeren in het oosten. Sommige stukken van dit gebied liggen in Utrecht of Zuid- holland.

De ijsclubs die actief zijn in zuidelijk Noord-Holland behoren tot één van de volgende Districten van het Gewest Noord-Holland/Utrecht: Zuiderdistrict, Angsteldistrict of District Vecht-Gooi. Er zijn zelfs actieve Noordhollandse ijsclubs in dit deel van de provincie die lid zijn van het Gewest Zuid- Holland.

Westeinderplassen

In deze paragraaf worden de tochten op de Westeinderplassen behandeld. De organiserende ijsclubs uit Aalsmeer, Kudelstaart, Leimuiden en Rijsenhout zijn lid van het Merendistrict van het Gewest Zuid- Holland. Omdat de Westeinderplassen en de aanliggende plaatsen met uitzondering van Leimuiden in Noord-Holland liggen zijn de tochten toch in dit boek opgenomen.

De oudste tochten van het Merendistrict zijn van 18 en 21 februari 1940. Net als op bijna alle medailles van het Merendistrict komt ook op de medailles van deze vooroorlogse tochten de watertoren voor.

De tochten in het Merendistrict op 6 en 7 februari 1954 staan bekend als Bloemen- Sleutelstad. De Bloemenstad is Aalsmeer, de Sleutelstad is Leiden. Vele jaren later, op 21 januari 1987, is deze tocht nog een keer gereden.

De Westeinderplastocht, meestal kortweg Westplastocht genoemd, is vooral in 1963 vaak verreden. Op maar liefst negen dagen, te weten 2, 3, 9, 10, 23, 24 en 27 februari en 2 en 3 maart 1963 konden de deelnemers starten voor een rit over de Westeinderplas. De afstand bedroeg in 1963 30 kilometer en op 2 en 3 februari 35 kilometer. Op 2 en 3 maart 1963 kon behalve 30km ook 50km worden gereden.

De Westplastocht langs Aalsmeer, Kudelstaart, Leimuiden,Rijsenhout en Uiterweg (Aalsmeer) is 20 kilometer lang. Ook afstanden van 40, 60, 80 of 100 kilometer zijn mogelijk. Er zijn in het verleden ook routes uitgezet met een andere lengte.

(1) Met de hand geschreven op stickertje. De bezitter van deze medailleheeftdetochtverredenop27januari1979onderde naamWestplastocht.Wellichtzijnerooknoganderetochten op de Westeinderplassen verreden in 1979.
(2) Ookgoudkleurige medaillesvan 30 km.

Amstel

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog, op 14 en 18 februari 1940, organiseerde ijsclub Zijdelmeer uit Uithoorn een 35-kilometerlange Amsteltocht. De tocht ging over de Amstel op en neer naar Amsterdam. Aan de tocht op de 14e namen ongeveer 500 schaatsers deel.

IJsclub Ouder en Nieuwer Amstel uit Ouderkerk aan de Amstel heeft op 26 december 1961 ook een Amsteltocht georganiseerd. Deze tocht was 20 kilometer lang en telde 490 deelnemers.

In de winters 1938-1939, 1939-1940, 1940- 1941 en 1941-1942 organiseerde IJsclub Ouder en Nieuwer Amstel in samenwerking met de Abcouder IJsclub de Amstel- Holendrechttocht. De Amstel-Holendrechttocht werd - in ieder geval in 1940 en 1941 - tevens als wedstrijdtocht verreden. In de hongerwinter van 1944 werd een snerttocht verreden waaraan zelfs de burgemeester van Abcoude meedeed.

Stempelkaarten uit het Ouderkerkse

Ronde Uithoorn

Op 12 januari 1941 is rond Uithoorn door 500 schaatsers een schaatstoertocht gereden. Deze tocht door ijsclub Zijdelmeer uit Uithoorn had een lengte van 38 kilometer. IJsclub Zijdelmeer was in 1941 geen lid van de IJsbond Hollands Noorderkwartier (noch van de Zuidhollandse IJsbond). De tocht was dus eigenlijk een wilde tocht, maar wel een mooi alternatief voor de tochten in de Zaanstreek en het midden van Noord-Holland (waaronder de 5e IJHN-Dorpentocht) die op dezelfde dag werden verreden.

Ankeveense Natuurplassentocht

Vanaf 1959 is de Ankeveense Natuurplassentocht verreden. Voor 1980 werden de namen Ankeveense Plassentoertocht, Ankeveense Plassentocht en Ankeveense Toertocht gebruikt. Op de stempelkaarten stond tot 1969 “Hollands-Stichtse Toertocht”. De tocht is 10 kilometer lang of een veelvoud daarvan, 25 kilometer komt ook voor.

Ankeveen is ook bekend van de Driedaagse van Ankeveen en de Nederlandse Kampioenschappen op natuurijs (over 100 kilometer).

Vanaf december 1968 worden gedurende de hele winter dezelfde medailles uitgegeven. Van deze regel werd weleens afgeweken. Vanaf januari 1976 worden per tocht datum en afstand ingeslagen.

Stempelkaarten van de 1e en 4e plassentocht bij Ankeveen.

Plassentocht Kortenhoef

Een Plassentocht die snel en vaak op de schaatsagenda staat is de Kortenhoefse Plassentocht. De lengte van de tocht bedraagt 20 of 25 kilometer (eenmaal rond). Ook andere afstanden als 10, 25 of 35 kilometer komen voor. Al vanaf december 1961 wordt deze populaire schaatstocht verreden. In de winter 1995- 1996 stond hij maar liefst 13 keer op het programma. In 1985 daarentegen slechts tweemaal.

Vanaf 1986 wordt er niet meer voor elke tocht een aparte medaille uitgegeven. Men gebruikt een paar toerdagen steeds dezelfde medaille en gaat dan over op een andere medaille. Soms gebruikt men overgebleven medailles van eerder gereden tochten. In de winter van 1994 bijvoorbeeld gebruikte men een medaille die in in de winter van 1987 ook al werd gebruikt.

Wat opvalt is dat deze tocht zo vaak in december is verreden (maar liefst 7 keer). Ook het grote aantal deelnemers is opvallend. In veel winters meer dan tweeduizend per tocht.

(1) Dezelfde medaille werd op 12 februari 1986 (volgende winter) ook uitgegeven.

Botsholtocht

De Botshol is een waterrijk natuurgebied in het noordwesten van Utrecht. Het ligt ingeklemd tussen de Utrechtse Vinkeveense Plassen (waarvan het in feite onderdeel uitmaakt) en de Noordhollandse polder De Ronde Hoep. De Botshol- tocht is een echte grenstocht.

De Botsholtocht is een mooie en populaire tocht. Gemiddeld namen er tussen de 500 en 1000 schaatsers deel, maar ook enkele duizenden deelnemers kwam voor. De tocht op 13 februari 1991 bijvoorbeeld trok ruim 5500 deelnemers.

De lengte van de Botsholtocht (eenmaal rond) is 30 kilometer, maar ook 15-, 20-, 22-, 25- en 40- kilometertochten kwamen voor.

De Botsholtocht werd een enkele keer ook wel Plassen en Botsholtocht of Botshol en Plassentocht genoemd. In dat geval was ook de westkant van de Vinkeveense Plassen in de route opgenomen (met een stempelplaats bij “t Meertje” door ijsclub VIOS uit Vinkeveen). Om het de geschiedschrijver makkelijk te maken werd de grote 60-kilometertocht waarbij de Botsholtocht en Vinkeveense Plassentocht gekoppeld werden ook weleens Plassen en Botsholtocht genoemd.

(1) In ieder geval op 20 december 1969 en 4 januari 1970

Amsterdamse Bos Toertocht

In 1963 kondigden het Gewest Noord-Holland/Utrecht en de NVBHS, de Nederlandse Vereniging tot Bevordering van het Hardrijden op de Schaats, een toertocht en een ‘race’ aan in het Amsterdamse Bos voor het weekeinde van 19 en 20 januari.

De toertocht werd verreden op de 19e. De wedstrijd, die was vastgesteld voor de 20e, ging niet door. Wel werd een week later, op 27 januari, alsnog een Amsterdamse Bosrace verreden op de Jaap Edenbaan.

Een medaille van een Amsterdamse Bostoertocht in 1963 (waarschijnlijk op 19 januari) van 15 kilometer. Andere afstanden komen ook voor.

Poel en Bostocht

De Amstelveense Poel en Bostocht, ook verreden onder de namen Poel en Bostocht Amstelveen, Amstelveense Poel- Bostocht en Amstelveense Poelentocht, is een tocht van 5, 10 of 15 kilometer (eenmaal rond) in het gebied van het Amsterdamse Bos. Start- en stempelplaatsen zijn het gemeentehuis van Amstelveen aan de Poel, het Schinkeldijkje aan de Kleine Poel (Bovenkerk), de Bosbaan en de Grote Vijver in het Amsterdamse Bos.
Organisatoren van de Poel en Bostocht zijn de ijsclubs Poelsteruit Amstelveen en De kleine Poel uit Bovenkerk.

(1) Deze medaille is op16 februari 1986 en10 februari1991 ook gebruikt en wellicht op nog meer tochtdagen.

Poldertocht Frisse Vreugde Zijdelmeer

Poldertocht Frisse Vreugde Zijdelmeer is een tocht in het poldergebied rond De Kwakel. De naam van de tocht is afgeleid van de namen van de organiserende ijsclubs: Frisse Vreugde uit De Kwakel en Zijdelmeer uit Uithoorn. Op medailles, linten en stempelkaarten komt ook wel Poldertocht Frisse Vreugde of Poldertocht Frisse Vreugde De Kwakel voor.

De Poldertocht van Frisse Vreugde en Zijdelmeer is altijd verreden onder de vlag van het Gewest Zuid-Holland. Omdat De Kwakel en Uithoorn beide in Noord- Holland liggen is de Poldertocht toch hier opgenomen.

De Poldertocht is - eenmaal rond - 20 kilometer.

Van veel medailles zijn de data onbekend; ook werden er medailles op verschillende data gebruikt.

In sommige winters zijn zowel medailles als linten uitgereikt.

Haarlem - Leiden

Voor 1 maart 1888 werd door IJsclub Haarlem een langeafstandsrit naar Leiden uitgeschreven. De tocht zou pas bijna een eeuw later een vervolg krijgen. In 1981 werd Haarlem-Leiden voor de tweede keer verreden, maar nu als toertocht. Deze Schaatsprestatietoer over 25 kilometer (eenmaal rond) werd verreden op 27 december 1981. De organisatie was in handen van de Haarlemse ijsclub en het Haarlems Dagblad, de route ging over de Leidsevaart van Heemstede naar Voorhout. Op 8 januari 1997 heeft het Haarlems Dagblad nog een keer een Toertocht laten verrijden. Over bemoeienis van de ijsclub en de route is ons niets bekend.

Houtrijktoertocht

In en rond de Houtrakpolder en het recreatiegebied Spaarnwoude wordt vanaf 1993 de Houtrijktoertocht verreden. Organisator is IJsclub Zwanenburg e.o. De lengte van de tocht is plusminus 10 kilometer (eenmaal rond).

Amstel Poldertocht

Op de laatste twee schaatsdagen van de laatste schaatswinter, te weten 11 en 12 januari 1997, is de Amstel Poldertocht verreden. Deze tocht werd georganiseerd door ijsclub Onder Ons uit Nes aan de Amstel. Start en finish van deze 30-kilometerlange tocht waren bij café De Vergulde Zon in Nes aan de Amstel en de Berlagebrug in Amsterdam. Vanaf Nes aan de Amstel schaatste men over de ringvaarten van de Bovenkerker Polder en de Middelpolder naar Amsterdam. Aangekomen bij de Kalfjeslaan op de grens van Amstelveen en Amsterdam ging het door Buitenveldert om bij begraafplaats Zorgvliet de Amstel te betreden.
 

1980	Jan. 1987

Almeretocht

Voor de geplande Almeretocht kon men starten in Almere-Haven en Almere-Stad. De tocht had een lengte van 25 kilometer.

De Almeretocht is voor zover bekend nooit verreden. De route tussen Almere-Haven en Almere-Stad was ‘binnendoor’. Dus niet over het buitenwater van het Gooi- en IJmeer, maar door de Flevopolder.

Vestingtocht Naarden

Voor 11 januari 1997 had de Stichting Naardense IJsbaan(S.N.IJ.)een Toertocht georganiseerd. De tocht zou rond de vesting Naarden gaan met een uitstapje over de Muidertrekvaart naar Muiderberg (plusminus 15 kilometer).

S.N.IJ. had alles in orde voor haar eerste toertocht, zelfs de medailles lagen klaar, toen invallende dooi roet in het eten gooide. De organisatoren konden de veiligheid van de vele verwachte deelnemers aan deze bijzondere tocht niet garanderen en besloten de tocht af te gelasten. Bijgaande medaille is een stille getuige van een teleurstellende ervaring.