Artikel 'Een bijzonder Rotterdams tegeltableau met een wintertafereel'
Kouwe Drukte nummer 46, december 2012, bladzijde 36 en 37
Auteur Minne Nieuwhof
De Nederlandse fabrikanten van tegels hebben in vorige eeuwen veel tegels naar het buitenland geëxporteerd. Zo vind je in verschillende Duitse kastelen veel mooie tegeltableaus van Nederlandse origine. De Duitse onderzoeker Wilhelm Joliet is op dit gebied bijzonder actief. Hij probeert te achterhalen waar en wanneer die tegels gemaakt zijn en welke prenten als voorbeeld door de tegelschilder gebruikt zijn. Vaak komt hij dan terecht in Rotterdam, waar onder meer door het bedrijf van Aalmis, in de 18de en 19de eeuw veel fraaie tegels gemaakt zijn. In een mail die ik van hem ontving, bericht hij over de vondst van acht fraaie 18de-eeuwse tableaus die hij bij een particulier in Zwitserland tegenkwam. Hij probeert momenteel te traceren hoe deze in Zwitserland terecht zijn gekomen.
Geen zaak om over in Kouwe Drukte te publiceren, als het niet zo zou zijn dat op één van deze tableaus een bijzonder fraai wintertafereel is afgebeeld. Het imposante tableau bestaat uit 9 x 13 tegels en is gesigneerd met ‘J. Aalmis Pint a Rotterdam’. Op het tableau zijn figuren op de oevers van een meer afgebeeld en enkele schaatsers.
18de eeuw
De ets die de tegelschilder als voorbeeld diende bleek van de hand te zijn van de 18de-eeuwse kunstenaar Nilson. Deze prent is een allegorische voorstelling van de maand ‘Januarius’.
Onder op de prent staat het gedicht:
La belle pour braver le froid, avec courage
Passe du pont glacé le périlleux passage
La nature semblant de glace se couvrir
Pour commenser le temp pour un nouveau plaisir
Voor allen die net als ik moeite hebben met bovenstaand Frans gedichtje volgt hier de Nederlandse vertaling door een in de Franse taal bedreven kennis:
De schone, om de kou te trotseren,
Gaat moedig over het gevaarlijke deel van de bevroren brug
De natuur lijkt zich in het ijs te hullen
Om een periode van nieuw vertier te beginnen
Tot zover dit tableau. Tableaus met wintertaferelen kom je nog wel eens tegen. Bij een bezoek aan het Museum De Lakenhal in Leiden hingen bijvoorbeeld in een zaal twee mooie tableaus met een winterlandschap. Helaas werd mij het fotograferen ervan door een oplettende suppoost verhinderd. Toch langs reguliere weg nog eens een poging wagen! Misschien verschijnt het resultaat nog eens in Kouwe Drukte …