VIKING schaatsenfabriek
De periode 1948 - 1952
In februari 1948 richten Co Lassche en Jaap Havekotte samen de VIKING schaatsenfabriek op.
Jacobus Johannes (Co) Lassche (1919-1966) experimenteerde al voor de Tweede Wereldoorlog met het maken van schaatsen. In 1945 verhuisde hij naar Durgerdam waar hij serieus begon met het maken van schaatsen. Co Lassche, koperslager van beroep bij scheepswerf ’t Kromhout’ in Amsterdam-Oost.
Jaap Havekotte (1912-2012) is timmerman van beroep. Hij behoort in de jaren dertig tot de top van de Nederlandse langebaanrijders. Havekotte begint als bijverdienste schaatsen te slijpen. Hij slijpt kort voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog veel schaatsen voor verschillende (sport)winkels in Amsterdam, onder andere Sportmagazijn Eilers&Co uit de Kalverstraat.
foto ca. 1950
Via Eilers waaraan hij zijn schaatsen (metalen noren) later zou gaan verkopen, komt Co Lassche in 1947 in contact met Jaap Havekotte om zijn oordeel over zijn zelfgemaakte schaatsen te horen. Deze bekeek de schaatsen grondig en kwam tot de conclusie, dat ze van te licht materiaal waren gemaakt, maar dat de maker desondanks een eerste klas vakman moest zijn. ‘Hij kon het. Dat zag ik direct’, aldus Havekotte in het weekblad Sportief van 7 januari 1949. Nadat het samenwerkingsverband vam Lassche en Havekotte tot stand was gekomen, werd Eilers & Co pas een afnemer van de door hen
geleverde schaatsen.
In 1948 richten ze samen de Viking schaatsenfabriek in Amsterdam op. De afspraak wordt gemaakt dat Lassche de noren blijft maken en dat Havekotte ze verkoopt. Op 11 februari 1948 startten Co en Jaap in de Gerard Doustraat 226 te Amsterdam (Z). Later kwam daar nog de tweede fabriek bij in de 3e Oosterparkstraat 125 Amsterdam(O). Een bijkantoor bleek ook nodig en wel aan de Centuurbaan met postgiro 369091 bij de Amsterdamse Bank nv. Ook werd er wegens ruimtegebrek later nog een derde pandje, de 2e Oosterparkstraat 113 gekocht. Tot 1955 is de fabriek in de Gerard Doustraat nog in gebruik geweest.
Co had zelf de voetplaatstempels gemaakt en mogelijk ook stempels voor de buis en het neusstukje. De potten of kegels werden toen nog met de hand geslagen. Het eerste model ‘VIKING’ schaats dat op de markt werd gebracht, is verschenen onder de naam: ‘Norsk – Model Skoyter VIKING’ (‘skoyter’ betekent schaatsen en ‘skoyte’ betekent schaats.)
In die eerste tijd in Amsterdam maakten Co en Jaap vier typen schaatsen: een langebaan-schaats, een tochtenschaats, een speciale schaats voor de 160 meter en een ijshockey-schaats. Vanaf aug. ’50 kwam daar nog de Viking Stavast bij. Dat was een kinderschaats met dubbele ijzers, waarbij de ijzers in tegenstelling tot andere schaatsen, dicht naast elkaar waren gemonteerd, zodat het voor de ‘geoefende rijder’ mogelijk was om ook op één ijzer te rijden.
Op de doos van de kinderschaats Viking Stavast staat geschreven:
Met ‘Viking Stavast’, van vallen geen last.
Op mij niet alleen ‘glijden’, maar als de grote mensen ‘rijden’.
Na het uiteenvallen van de samenwerking tussen Co en Jaap in 1952 wilde Jaap met de fabriek verder gaan en per se de naam ‘VIKING’ aanhouden. Co is in Durgerdam alleen verder gegaan en is in 1955 onder eigen naam een tweede schaatsenfabriek en wel in Amstelveen begonnen.
Omdat Jaap Havekotte na de breuk veel moeite had om de doorstart te maken, liet hij op zijn eigen verzoek en wensen in Zweden stalen Noren maken . Deze noren kregen het opschrift 'VIKING ABC'.
Uitgebreide informatie over de productie en verkoop van schaatsen van de VIKING schaatsenfabriek is te vinden bij Schaatsenfabrikant Co Lassche 1948-1955.
Voor afbeeldingen van schaatsen die in de periode 1948-1952 door de VIKING schaatsenfabriek op de markt zijn gebracht, klik op De schaatsen gemaakt door Co Lassche 1948-1955