Geert Ruiter

Categorie	Schaatsenmaker
Naam	Ruiter, Geert
Geboren	∗ Echten Fr / 31-3-1861
Overleden	† Bolsward / 30-3-1916

Beschrijving

Zoon van smid en schaatsenmaker Geert Stevens Ruiter in Akkrum. Geert neemt in 1889 het bedrijf van zijn vader in Akkrum over. Na een conflict met zijn medefirmant J. de Jong vestigt hij zich in november 1901 in Bolsward, waar hij voor ƒ 8.000,- ‘eene Behuizing en Smederij aan de St. Jansstraat, met erf en toebehooren, groot een are drie en negentig centiaren’ overneemt van smid Jan Sjoerds Faber. Geert Ruiter begint er meteen een schaatsenfabriek. Al tijdens de eerste jaren brengt Ruiter een nieuw model ‘Oud Holland’ op de markt, een Hollandse baanschaats met Vissering-Ruitermontuur. In 1905 wordt aan de Leeuwardervaart een nieuwe fabriek gebouwd. Voor de financiering ervan wordt de N.V. Ruiter’s Schaatsenfabriek en Grofsmederij opgericht. Drijvende kracht achter de naamloze vennootschap is waarschijnlijk mr. G. Vissering, met wie Ruiter in 1890/91 een nieuw schaatsmodel had ontworpen en met wie hij sindsdien is blijven corresponderen. Vissering die dan directeur is van de Amsterdamsche Bank, zorgt er voor dat er een flink startkapitaal is door de uitgave van aandelen aan toonder. De aandelen worden vooral gekocht door vooraanstaande en bemiddelde personen uit de wereld van de politiek, de handel en het bankwezen. Het zijn Th. Van Welderen baron Rengers (lid Gedeputeerde Staten van Friesland, die in de 19e eeuw de schaatsenmakende smid Hamstra in Aldtsjerk al eens had geadviseerd de zaken groter aan te pakken), jhr. Mr. W.C.G. van Eijsinga (voorzitter Friese Maatschappij van Landbouw), J.M. Kingma (bankdirecteur, Bolsward), P.J. Tichelaar (directeur aardewerkfabriek Makkum), Eduard Cuypers (architect, Amsterdam), H.D. Pierson (bankier, Den Haag), mr. W.A. Mees (kassier, Rotterdam), E. Duyvis (fabrikant Koog aan de Zaan), F.G. Waller (directeur Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek in Delft). Zonder bemiddeling van Vissering zou het onmogelijk geweest zijn deze financiers voor een schaatsenfabriek te interesseren.

De nieuwe fabriek is 16 bij 25 meter groot: op de begane grond is de machinezaal, smederij en kantoor met tekentafel ingericht; op de eerste verdieping bevinden zich magazijn, monsterkamer, atelier voor lederwerk en de lakkamer met voorraadzolder; op de zolderverdieping is een bergplaats. In de bijgebouwen is ruimte voor de stoommachine en voor brandstoffen, het schaftlokaal en closets; achter de fabriek wordt een houten loods geplaatst voor grof werk. Er is ruimte voor uitbreiding. Het nieuwe bedrijf wordt een van de vier toonaangevende Friese schaatsenfabrieken naast de firma G.S. Ruiter in Akkrum, J. Nooitgedagt in IJlst en A.K. Hoekstra in Wergea.

Omdat het niet veel vriest zijn de eerste jaarresultaten teleurstellend. Er is sprake van een te grote voorraad staal, ijzer en schaatsen die onverkoopbaar is. De fabriek gaat zich derhalve meer toeleggen op andere producten. Met name op het gebied van de bruggenbouw vestigt het bedrijf een zeer positieve reputatie. In de winter van 1908/1909, waarin de eerste officiële Elfstedentocht wordt verreden, levert de schaatsenverkoop circa ƒ 16.000,- op. De Vissering-Ruiterschaats en het model Oud-Holland zijn spoedig uitverkocht. De Javasche Bank waarvan mr. Vissering nu directeur is, plaatst een order bij Ruiter voor ijzerwerk in Indië. In de loop van 1909 kan dan ook voor het eerst aan de aandeelhouders worden meegedeeld dat ten kantore van de bank van de gebroeders Kingma dividend wordt uitbetaald. Op het moment dat de productie maximaal is zijn er in de fabriek circa twaalf vuren voor het maken van de ijzers.

Geert Ruiter overlijdt in 1915. Hiermee komt tevens een einde aan de ruim 25-jarige relatie tussen Ruiter en Vissering. Aangezien de zoon van Ruiter, Dirk, op dat moment als militair gemobiliseerd is, is er geen opvolger voorhanden. Vissering die dan inmiddels directeur is van de Nederlandse Bank acht zich dan niet meer verantwoordelijk voor de Ruiterfabriek en de vennootschap wordt ontbonden. In 1916 wordt de fabriek afgebroken.

Zie ook Geert Ruiter Akkrum

Bron

Van Glis tot Klapschaats (Wiebe Blauw), 2001

Produktie

Type schaats	Alle Friese modellen, Bandyschaats, Metalen Noren, Model A. Den held, Vissering-Ruiter of Koniginneschaats
Vestigingsplaats	St. Jansstraat, Leeuwardervaart Bolsward
Periode	1901 - 1915
Reclame	Affiches, Catalogi, Etiketten

Merktekens