Dagboek winterweer

Het jaar 2020-2021

Auteur Ron Couwenhoven

 

De Magie van het IJs
De winter van 2020 - 2021 werd ingeluid door Wiebe Wieling, de voorzitter van de koninklijke vereniging De Friesche Elfsteden. Al in november meldde hij dat er in dit coronajaar geen sprake kon zijn van een Elfstedentocht. Ook al kwam er ijs van een halve meter dik. Het bestuur werd min of meer geconfronteerd met zijn eigen voortvarendheid, want de beslissing om 30.000 deelnemers toe te laten - bijna een keer zoveel als tijdens de laatste tocht van 1997 - had het evenement tot een massaliteit opgeheven die in deze coronatijden niet op een veilige manier kon worden georganiseerd. Dus de schaatsenrijders wisten waar ze aan toe waren.

Maar ja, koning Thialf had andere plannen. Na een sudderende aanloop met wat nachtvorst in januari brak de winter in de tweede week van februari in alle hevigheid los.

Zondag 7 februari - Code Rood
Code Rood voor het hele land! De weermannen-en vrouwen wisten het zeker. Vorst, een hele dag sneeuw en harde wind. Soms tot stormachtig. En ja hoor, ze hadden gelijk. Het land sidderde onder sneeuwval zoals al jaren niet meer  had plaats gevonden. De NS schakelde over op winter...., maar moest al snel erkennen dat Thialf niet te overwinnen viel. Het hele spoorwegnet werd stil gelegd.

Wegen raakten onberijdbaar door de vorming van sneeuwduinen. Veegwagens glibberden van de weg. In De Bilt werd de eerste ijsdag genoteerd. De temperatuur daalde tot - 5,3 Celsius. Enschede was de landelijke koploper met - 6,2 graden. Al 742 dagen was dat niet meer gebeurd.

Het land werd geteisterd door lockdowns, avondklokken, bevelen om niet meer dan één gast thuis toe te laten, schoolsluitingen en permanente waarschuwingen om anderhalve meter uit elkaar te blijven. Maar de sneeuw zorgde voor de eerste echte pretdag van het jaar. Sleetjes werden uit de schuur gehaald. Skies onder gebonden. Nederland leefde zich even helemaal uit  in de witte wereld.

Maandag 8 februari - Treinverkeer plat

Eerst maar even op teletekst naar de weervoorspelling gekeken: tot en met volgende week uitsluitend ijsdagen met zelfs strenge vorst tot zeer strenge vorst van - 16 graden. Dat was sinds de historische eerste week van 1997 niet meer voorgekomen.

Treinen reden er nog steeds niet. De A7 tussen Medemblik en Den Oever werd afgesloten wegens steeds weer opwaaiende sneeuwduinen van wel 60 centimeter hoog. Rijkswaterstaat kon er met zijn zware materiaal niet tegen op. In Doorn opende de ijsclub als eerste in Nederland zijn ijsbaan. De hele nacht was er gepoetst en gesproeid om de baan op de skeelerpiste van de club in orde te krijgen. 's Ochtends kon men triomfantelijk de eerste schaatsenrijdertjes verwelkomen. 'Alleen open voor kinderen van leden,' luidde de boodschap. Dat alles om een te hoge concentratie van mensen op de baan te verijdelen.

Scholen mochten deze dag weer open, maar veel juffen en meesters konden hun werk niet bereiken, want ook autoverkeer werd nog steeds afgeraden. Vandaar dat veel basisscholen de deuren toch maar dicht hielden.

John Boef opende de facebookpagina Laat de marathonwedstrijden doorgaan, die zich onmiddellijk in grote belangstelling mocht verheugen. Premier Rutte had in een eerder stadium al een verbod op marathonschaatswedstrijden afgekondigd. Dit omdat het geen topsport was. Waar hij dat vandaan haalde is een raadsel, want kerels die 100 kilometer in iets meer dan twee-en-een-half uur kunnen schaatsen of een 200 kilometer binnen dik zes uur en die het hele jaar in training zijn voor hun sport, kan je toch geen amateurs meer noemen die maar wat aan het knoeien zijn...?

Maar de competitie op de kunstijsbanen lag het hele seizoen al stil. De KNSB ondernam deze dag een poging om de regeringsban voor natuurijswedstrijden te breken. Daarbij werd men gesteund door talloze liefhebbers die er voor pleiten een uitzondering te maken voor het oer-Hollandse ijsvermaak dat sommigen snel verheven tot Wereld Cultureel Erfgoed.

Teun Breedijk, voormalig secretaris van de technische commissie marathonschaatsen en betrokken bij het laatste 100 kilometerkampioenschap op natuurijs in 2013, werd door de NOS gefilmd bij het Flevomeer bij Lelystad. 'We kunnen het aan,' zei Breedijk, terwijl sneeuw rond zijn hoofd fladderde, 'Iedereen in een bubbel. Dan kunnen we eindelijk weer een kampioenschap houden.'

Acht jaar geleden was Christijn Groeneveld uit Heerhugowaard de laatste kampioen op Nederlands ijs, terwijl de titel bij de vrouwen met een mooie snoekduik op de finish naar Mariska Huisman uit West-Graftdijk ging.

In de avond leek het roer in Den Haag al om te gaan. Een meerderheid van de Tweede Kamer sprak zich in de wandelgangen al uit voor een opheffing van het verbod en premier Rutte zei:

'Grote tochten en wedstrijden organiseren gaat helaas niet. Waar we wel naar kijken, is of een groep van 120 topschaatsers op natuurijs uit de voeten kan volgens het 'Thialf-regime'. Het zou mooi zijn als er iets mogelijk is. Daar is goed overleg met de KNSB voor nodig en het moet ook echt kunnen voor de veiligheidsregio's. We overleggen daar de komende dagen over en beslissen dan of er iets mogelijk is.'

Zelfs deed hij de suggestie dat de Elfstedentocht met uitsluitend 120 wedstrijdrijders kon worden gereden. Daar gleed de premier flink onderuit, want de Elfstedenclub kan nooit een selectie maken onder de wedstrijdrijders en al evenmin een scheiding tussen wedstrijd- en toertocht.  De marathonschaatsploegen richtten zich deze dag in een open brief tot de bond. 'Natuurijs breek wetten,' was de boodschap.

Maar voor de goede orde: ijs lag er nog niet in Friesland. Harde wind joeg het water op. Het was te rumoerig om te bevriezen.

Maar het leek er dus veel op dat wedstrijden zouden worden toegestaan en dat grote toertochten verboden bleven. De Magie van het IJs had weer toegeslagen in ons land.

Ander ijzig nieuws was er ook. In Purmerend begaf het dak van het winkelcentrum Makado het onder de vracht sneeuw die er op lag. In de Zaanstreek redde de politie een 85-jarige bejaarde die zijn kippen ging voeren en maar niet binnen kwam. Zijn 91-jarige vrouw belde radeloos naar 112, omdat ze zelf met al die gladheid niet naar buiten durfde. De Heilige Hermandad vond meneer zwaar onderkoeld bij zijn kippenhok. Hij was uitgegleden  en kon niet meer overeind komen. Loes Viset, directrice van de Vlinderschool in Rotterdam, zocht 's morgens erg lang naar haar auto. Hij bleek volledig ingesneeuwd. Vaccinatielokaties in het hele land hielden de deuren dicht en het KNMI sloot de dag af met de mededeling dat het kwik in het zuidoosten van het land deze nacht wel tot -15 tot -20 kon dalen.

Dinsdag 9 februari - Elfstedenkoorts
De provincie Groningen stelde een vaarverbod in zodat kades niet beschadigd konden worden en er een mooie ijsvloer kon groeien en de NS begon zijn treinen weer te laten rijden. Voorlopig alleen de Sprinters. De problemen met bevroren wissels leken voorbij. Voor al de zogenaamde kenners en deskundigen die al een Elfstedentocht in het verschiet zagen, werd het een bittere dag.

In Leeuwarden vroor het 's nachts maar 2,5 graden en 's middags om twaalf uur nog maar één mager graadje. Veel te weinig natuurlijk. De grens van de harde vorst lag van Enschede met - 14,2 graden Celsius in de nacht tot Lelystad met - 9. Boven die lijn was er lichte vorst met in De Bilt nog - 7,6 graden.

Wiebe Wieling, de voorzitter van de Elfstedenclub, herhaalde nog maar eens dat er geen Elfstedentocht zou komen. Ook al was het ijs nog zo dik. 'Te onverantwoord in deze corona-tijden,' zei hij en dat was natuurlijk juist.

De suggestie van Mark Rutte dat een wedstrijd wellicht met 120 rijders door de Elfstedenvereniging kon worden gehouden, toonde de totale onwetendheid van de premier met betrekking tot het fenomeen Elfstedentocht. De club zal de wedstrijd en toer nooit scheiden, want zonder toertocht is er geen Elfstedentocht, het volksfeest voor iedereen.

Het tamelijk domme gepruttel van allerlei media over de tocht werd bovendien door de weermetingen onderuit gehaald. Het vroor gewoon niet hard genoeg in Friesland, terwijl bovendien het ijs dat op het Slotermeer lag een enorme ravage was doordat er schepen door gegaan waren.

Elders in het land waren ijsclubs druk in de weer hun landijsbanen te prepareren, maar ook daarbij werden zij geteisterd door de corona-crisis. Er moesten regelingen getroffen worden om te veel liefhebbers van het ijs te weren. Er werden tijdsloten aangekondigd: twee uurtjes schaatsen en vervolgens een uur later de volgende groep. Toiletten moesten ver van elkaar staan. Dranghekken waren nodig om looprichtingen aan te duiden. Verwacht werd dat er woensdag een aantal banen zouden open gaan.

De KNSB werkte koortsachtig aan een plan, waarmee het Nederlands kampioenschap op natuurijs kon worden gerealiseerd. Want dat wilde de corona-goeroes van het kabinet Rutte eerst wel even inzien voor ze toestemming gaven.

Woensdag 10 februari - Strenge vorst
Enschede scoorde deze nacht - 10,4 graden. Net als Maastricht. In de rest van het land vroor het ook hard, maar volgens de weermannen was het maar kinderspel bij wat ons nog te wachten staat: -15 tot - 20 de komende nacht. Het verkeer had opnieuw veel last van de vorst. Op veel autowegen waren gaten ontstaan dat het asfalt kapot was gevroren. Het zgn zoab is poreus zodat er water in kan komen dat bij bevriezing uitzet, waardoor het wegdek barst. Repareren kan pas als de vorst weg is. Dus automobilisten werd aangeraden voorzichtig te rijden. Er ontstonden heel wat files. De spoorwegen kon nog steeds niet op volle toeren opereren. Op de Betuwelijn werd zelfs een oud diesellocomotief met sneeuwschuiver ingezet. Veel wissel waren weer bevroren. De lijn Zwolle - Lelystad was dicht.

De toestand van het ijs verbeterde niet veel. Door sneeuwval werd de aangroei op een aantal plaatsen, zoals in Friesland, extra belemmerd. De KNSB maande tot voorzichtigheid en voorspeelde dat er niet voor het weekeinde op buitenijs gereden kon worden. De sneeuwval in het weekeinde had voor 'slecht' ijs gezorgd, maar op het Bovenwater bij Lelystad stoven ijszeilers heen en weer.

De Schaatsenrijdersbond vroeg de marathonschaatsploegen negen namen op te geven van rijders en begeleiders die in afzondering moesten - een bubbel noemde men dat - voor het geval er natuurijswedstrijden konden worden gehouden. De rijders zelf waren al volop in actie. Het Royal Aware-team van Jillert Anema draaide rondjes op het Nannewiid bij Heerenveen. Peter de Vries, ploegleider van Jumbo-Visma, zocht trainingsgelegenheid op het Tjeukemeer maar vond daar ijs van slechts vier centimeter dik. Mats Stoltenberg van zijn team zou naar het Paterswoldse meer gaan, maar durfde dat toch nog niet aan. Hij koos voor de hometrainer in zijn schuur. christiaan Hoekstra van Sportchalet Viehhofen bond de ijzers onder op de ijsbaar van VIJK in Koudekerk en Marcel Bosker, die gereed stond om donderdag van start te gaan in het wereldkampioenschap afstanden in Heerenveen, stapte ook even het natuurijs op. Op hockeyschaatsen. Dat wel, want hij wilde zijn klappers heel houden voor de kunstijswedstrijden in het Thialf-stadion.

KNSB-official Willem Hut onthulde dat er twee scenario's naar sportminister Tamara van Ark waren gestuurd. De meestal onzichtbare excellentie zweeg voorlopig. Dus of er een NK kon worden gehouden bleef onduidelijk en de tijd drong. Alle weerstations meldden dooi voor maandag februari.

 

Donderdag 11 februari - Geen NK natuurijs
Alweer een ijsdag met Leeuwarden als koploper met het kwik naar - 12,6 graden in de nacht. Enschede bleef nog steeds een goede tweede met -12,4 en op Terschelling vroor het - 12,2. De verschillen waren groot, want het KNMI las 'slechts'- 7,6 van zijn thermometer. Maar rond het middaguur was de vorst vrijwel verdwenen. Leeuwarden meldde nul graden. Overal elders was het -1 of - 2 graden Celsius. Jan Koene van de ijsclub Jisp in de Zaanstreek had het parkoers van de populaire Bannetocht, die altijd duizenden liefhebbers naar het dorp trekt, verkend. Blij werd hij er niet van. 'Slecht ijs,' zei Jan. 'Sommige stukken spiegelglad, maar ook sneeuwijs waar je niet op kan rijden.' Hij hoopte maar dat de massa weg zou blijven, 'want er kunnen ongelukken gebeuren en wij organiseren in verband met de coronacrisis niets. Dus hulp op het ijs is er niet.'

Maar de toerschaatsers waren niet te stuuiten. Bij de Noordhollandse hotspot Ankeveen en bij Loosdrecht moest éénrichtingsverkeer worden ingesteld. In de Ankeveense polder zakten zeker vijftien mensen door het ijs. Op de Loosdrechtse plassen ontstond midden op de dag een kistwerk, waardoor een spleet van een meter breed ontstond.

Het bestuur van de ijsclub in het Drentse Dalen trad af na een conflict met leden die wilden dat de ijsbaan opengesteld werd. Dat vond het bestuur in verband met de corona-crisis onverantwoord en trad terug. Er werd ijlings een nieuw bestuur benoemd dat de baan wel wilde open, maar donderdagochtend bleek de landijsbaan vernield. Sabotage door een sympathisant van het oude bestuur? 'Welnee,' riep de dader. 'Ik wilde de sneeuw van het ijs halen met mijn trekker, maar ik zakte er door.'

De KNSB meldde in een persbericht dat de regering geen toestemming geeft het NK op natuurijs te organiseren. In de mededelilng meldde Remy de Wit, technisch directeur van de KNSB:

'Dit is een heel bittere pil, een enorm zware teleurstelling. Er lag een unieke kans om in deze vorstperiode een heroïsche wedstrijd te organiseren. We hebben daar met een grote groep mensen enorm hard aan gewerkt. Wij stonden klaar, het wachten was slechts op groen licht vanuit Den Haag.'

Zo ver kwam het niet. Vanavond kreeg de KNSB deze reactie van het Kabinet en het Veiligheidsberaad:

'Het is op dit moment al erg druk met mensen die op en rondom het ijs aanwezig zijn. Het kabinet heeft overlegd met het Veiligheidsberaad over het organiseren van een NK marathon op natuurijs in Nederland. We zijn gezamenlijk tot de conclusie gekomen dat het helaas vanwege de druk op de zorg en politie en handhaving nu niet mogelijk is corona-proof afgebakend buiten een wedstrijd te organiseren. Dat is voor iedereen een teleurstelling, voor de KNSB, de marathonschaatsers, voor het publiek maar ook voor de burgemeesters en het kabinet. Iedereen had graag gezien dat we, nu het eindelijk weer eens goed vriest, er een schaatswedstrijd op natuurijs georganiseerd had kunnen worden. Ontzettend jammer!'

Vrijdag, 12 februari - Clubbestuur vernielt ijsbaan

De niet te stuiten schaatskoorts beleefde deze vrijdag een nieuw hoogtepunt. In Loosdrecht en werden voor drie dagen alle toegangswegen naar de Maarseveense Plassen afgesloten. En in Wijdemeren,  waaronder Ankeveen en Kortenhoef vallen, werden tot vijf uur 's middags doorgaande wegen met dranghekken afgezet en werden boa's en verkeersregelaars ingezet om schaatsenrijders de doorgang te beletten. Overal werden parkeerverboden ingesteld in een poging de massa schaatsenrijders in te dammen. In Rotterdam, Leeuwarden en Hardenberg en werden ook wegen afgesloten. De ijsclub Nooitgedagt in Valkenburg (ZH) nam rigoureuze maatregelen tegen de stormloop op de ijsbaan. Men ontruimde de baan en maakte vernielde het ijs, zodat niemand er meer kon schaatsen. Dat was nog nooit eerder vertoond in Schaatsland Nederland.

De Gouwzee tussen Monnickendam en Marken trok ook liefhebbers.  Maar de gemeente plaatste al snel waarschuwingsborden met de mededeling dat het ijs erg onbetrouwbaar was, wat de liefhebbers overigens niet weerhield een ritje te maken. Het ijs bij Marken was prima, maar nog steeds dun, terwijl het bij Monnickendam ronduit slecht was. Dus veel mensen waagden zich er niet op. De treinen begonnen wel weer op een normaal schema te draaien.

David Pos uit Ankeveen, voorzitter van de stichting Natuurijsklassiekers (SNK), liet weten: 'Als voorzitter van de SNK zat ik gelijk in de vergader bubbel. Het overleg met de KNSB, gemeente, provinci en de Veiligheidsregio was echt productief. Ze durfden hun nek echt uit te steken! We hebben gedaan wat we konden, Ankeveen uit de meeste media gehouden, want ik had zo ongeveer de toezegging dat we in Ankeveen hoog op de lijst stonden mits we genoeg ijsdikte zouden hebben. We hadden het echt vreselijk druk en ook de spanning en vooral de onzekerheid: waar gaat het heen? Jammer dat het toch niks werd, maar ook wel weer begrijpelijk.'

En hup, David was weer weg. Naar de ijsbaan natuurlijk, want Ankeveen is een magneet voor schaatsenrijders. Dus er was werk zat. Al om zeven uur 's ochtends werden de eerste schaatsenrijders in de polder ontdekt, maar Jos Geijsel uit Ouderkerk aan de Amstel liet zijn beurt voorbij gaan. 

'Te veel sneeuwijs,' concludeerde de bekende schaatstrainer en inspanningsfysioloog. 'Het is niet vertrouwd.' Dus hij keerde onverrichterzake weer terug naar zijn woonplaats. Wel op de fiets natuurlijk, want een beetje beweging dagelijks hoort er voor Jos natuurlijk wel bij.

Het had 's nachts flink gevroren met Enschede opnieuw als koploper met -14,7 graden, maar ook in De Bilt vroor het stevig: - 10, terwijl in de rest van het land het kwik ook vrijwel niet onder deze temperatuur kwam. Het grote temperatuurverschil tussen lucht en water leidde op de Waddenzee bij Zwarte Haan in Friesland tot een uiterst zeldzaam natuurverschijnsel: een fata morgana. Joke Plantenga fotografeerde het fenomeen dat op een omgekeerd booreiland leek.

Overdag werd het prima schaatsweer met lichte vorst en veel zon, maar in Hattem moesten vierhonderd mensen van het ijs verbannen worden, omdat het water in de IJssel snel aan het zakken was. De rivieren waren in de week voor de vorst inval sterk gestegen als gevolg van overmatige regen en dooiwater uit Zwitserland en Zuid-Duitsland, waar het zwaar had gesneeuwd. In Keulen was de Rijn gezwollen tot 8,30 meter, waardoor de Rijnkades onder water kwamen te staan en een vaarverbod moest worden afgekondigd. De schepen konden niet meer onder de bruggen door.

Door de snelle daling van het water was het ijs bij Hattem niet langer vertrouwd. Dat was het ook niet op de Hofvijver in Den Haag, waar veel mensen even een ritje wilden maken. Het ijs brak aan de oevers los, waardoor ze op een grote drijvende schots terecht kwamen. De brandweer moest er aan te pas komen om de ijsfanaten veilig op de kant te brengen.

Een dieptreurig bericht kwam uit Rijswijk, waar een zwaar gehandicapte man die niet kon praten, 's nachts in de vrieskou in zijn rolstoel werd aangetroffen. Hij had een briefje bij zich waarop stond dat de familie niet langer voor hem kon zorgen.... De stakker werd snel naar een ziekenhuis gebracht. Van de laffe daders ontbrak elk spoor.

Zaterdag 13 februari - Drukte op het ijs en in ziekenhuizen

Met -14 graden was Enschede nog steeds koploper in de 'diepvrieswereld.' En dat om negen uur 's ochtends. De Bilt meldde -10. De waarden waren lager dan in de nacht, maar dat weerhield de schaatsliefhebbers niet om massaal uit te rukken. De parkeerplekken op de bekende hotspots waren allemaal 's ochtends vroeg al vol. In Giethoorn was een doorgaande route door café Fanfare gemaakt met een rode loper, waarvoor men klûnend van de ene sloot naar de andere kon gaan. Onderweg kon er geen consumptie gekocht worden, want dat was nog steeds verboden in verband met de corona-epidemie.

Op de spoedeisende hulp van veel ziekenhuis was het spitsuur: botbreuken en snijwonden waren er in overvloed. In alle tachtig posten in het land meldden zich gewonden, maar vrijwel iedereen kon weer naar huis, zodat er geen extra bedden werden bezet. In de Noorder IJpolder bij Amsterdam zakte een hond door het ijs. Zijn 26-jarige baasje wilde hem redden, maar raakte ook te water. Een agent in een speciaal pak sprong in het wak en redde de vrouw. De redding werd vanuit de politie-helikopter gefilmd. Maar op de Bosbaan ging alles prima, hoewel hier een enorme massa mensen op het ijs was die zich niet stoorden aan corona-maatregelen.

Op de Gouwzee verschenen de historische en vaak al meer dan honderd jaar oude zeilschuitjes op het ijs. In de Waddenzee was ook ijs verschenen. De oostenwind hield het meeste water weg, waardoor een merkwaardig landschap ontstond waar gidsen toch wandeltochten organiseerden.

Deze zaterdag was opnieuw een ijsdag, hoewel in De Bilt op het nippertje. De temperatuur bleef er net boven nul.

 

 

 

Guido Depestel uit Berendrecht in België kwam vanwege het ijs speciaal naar Loosdrecht en reed 100km.  Een vriendin verraste hem met een medaille na zijn mooie tocht.

 

Zondag 14 februari - De Elfstedentocht van Henk Angenent
Zuidoostenwind blies de kou het land uit. 's Nachts vroor het overal matig, maar in Enschede lag de temperatuur opnieuw boven de - 10 graden, hoewel op het nippertje: - 10,8. Het werd opnieuw een schitterende schaatsdag, maar rond één uur 's middags was de vorst uit vrijwel het hele land verdwenen. Maastricht scoorde met + 6 graden Celsius het hoogst, terwijl alleen op de Waddeneilanden het kwik nog net onder nul bleef. Gelijk klonken overal ernstige waarschuwingen.  In Loosdrecht wilden de autoriteiten dat de schaatsenrijders onmiddellijk het uitgestrekte plassengebied verlieten.

In het Noord-Hollands Dagblad zei voorzitter Len Veerman, van de plaatselijke ijsclub, dat als er geen gehoor gegeven werd aan het groot alarm er een politiehelikopter de lucht in zou gaan om met geluidsinstallaties te waarschuwen. Volgens Veerman kan een stuk ijs door de opstekende wind binnen tien minuten in water zijn veranderd. Hij was verbijsterd dat nog steeds ouders met jonge kinderen op de Plassen zitten. 'Het schaatsen is voorbij. Nu wordt het weer zwembroekenweer.'

Ook in Dronten werden waarschuwingen gegeven omdat schaatsenrijders te dichtbij de vaargeul in Veluwemeer kwamen en door het ijs zakten. Op de Veenhoop bij Drachten moest een helicopter worden ingeschakeld om een gewonde schaatser van het ijs te halen. Politie en ambulance-personeel kon de gevallen man niet bereiken toen hij op het ijs bleef liggen.

Op de uiterwaarden van de Rijn sneuvelden bij Rheden-Roozendaal twee reeën die werden opgeschrikt door schaatsenrijders die zich hier op de erg gevaarlijke ijsvlaktes waagden. De dieren raakten in paniek met de dood tot gevolg.

De Friese IJsbond kwam - net als in Loosdrecht - met het dringende advies om deze middag niet meer het ijs op te gaan van meren en vaarten: 'Op veel plekken ligt sneeuwijs en dat is veel minder sterk dan zwart ijs en daardoor sneller wordt aangetast door dooi.'

Henk Angenent (53), de laatste Elfstedenwinnaar, stoorde zich niet aan dat advies. Hij was 24 jaar na zijn overwinning om acht uur 's ochtends in Leeuwarden samen met De Kast-zanger Syb van der Ploeg, zijn broer Jacob en hun vriend Henk Matser, het ijs opgegaan om de hele route van de Elfstedentocht te schaatsen. In IJlst moest er gekluund worden en bij Balk moest het kwartet van het ijs, omdat daar niet geschaatst kon worden. Dat leverde een stevige wandeling op, maar om tien over twee was de Elfstedencrack in Hindeloopen. Hij was wel gelost door Syb en Jacob van der Ploeg die in Parrega even op hem bleven wachten, maar met Henk ging het niet goed.

Hij haalde Bolsward nog, maar stapte daar stapte het hele gezelschap in de auto en liet zich naar Dokkum brengen. Zo omzeilden zij het gevreesde traject in het noorden van Friesland. De Hel van het Noorden is mooi en episch, maar uitsluitend als de Tocht der Tochten wordt gehouden. Zo miste het kwartet één keer Bartlehiem en de Dokkummer Ee. De Elfstedentocht van Henk werd met 60 kilometer ingekort. Ook al omdat hij bang was niet voor negen uur 's avonds in Leeuwarden te komen en dan ging de avondklok in. Missie dus mislukt. tot overmaat van ramp werd de Elfstedenkampioen voor Burdaard opnieuw gelost door zijn partners, maar die waren wel zo beleefd om hem weer op te wachten, zodat ze gezamenlijk onder het Elfstedenmonument op de Bonkefaert konden doorschaatsen. En, warempel, er waren nog een paar Friezen die er naar toegekomen waren om dit slotakkoord van een fel wintersweekje bij te wonen. Er klonk een bescheiden applaus. En dat mocht ook wel. Tenslotte hadden de mannen 140 kilometer op het ijs gestaan.

Daarmee werd dit wintertje afgesloten. Bijzonder was het niet wat de weergoden ons voor toverden. Het Hellman-koudegetal stond op 13 februari nog maar op 35,7. Dat was de som van de negatieve dagtemperatuur bij het KNMI in De Bilt. Dit getal werd uitgevonden door de Duitse meteoroloog Georg Hellman en wordt gebruikt om de ranglijst van strenge winters op te maken. De dagtemperaturen worden vanaf 1 november tot 31 maart opgeteld. Dus er kan nog wat bijkomen voor 2020 - 2021, maar de 35,7 graden onder nul die de weergoeroe's van het KNMI tot nu toe registreerden plaatsen deze winter in de categorie: zacht. Pas bij -40 wordt gesproken van een normale winter en boven de - 100 zitten we in een koude winter. Met 1911 deelt 2021 nu de 73ste plaats in de eredivisie van de winters. Aan kop gaat 1947 met een koudegetal van 348,3. Dat is net iets meer dan de legendarische winter van 1963 die bleef steken op 337,2.