50 jaar Zaanse IJskronieken, de winters van 1963/64 tot en met 1968/69

  1. De winter van 1963/64
  2. De winter van 1964/65
  3. De winter van 1965/66
  4. De winter van 1966/67
  5. De winter van 1967/68
  6. De winter van 1968/69

De winter van 1963/64

Veel, heel veel mensen denken dat er na de zo strenge winter van 1962/63 practisch geen winters van betekenis meer voorkwamen.
Inderdaad waren de winters, welke hieronder worden beschreven, niet streng maar het was beslist niet zo, dat er in het geheel
niet geschaatst kon worden. Integendeel, twee van die winters leverden elk nog tenminste twintig ijsdagen op en dat is nog altijd bijna de helft méér dan voor een gewone winter geldt. Voorts contrasten in overvloed; in de winter van 1964/65 reed ik op 6 maart schaatsen en in 1965/66 konden we al op ..... 20 november van het ijs profiteren! En zo is er dan weer stof voldoende voor een nieuw hoofdstuk, dat begint met de winter van 1963/64

Normale ijswinter

3 december
Na de zo strenge winter van het afgelopen jaar zijn we nog meer dan anders benieuwd wat het komende seizoen zal brengen. Ook nu verwachten sommige deskundigen een strenge winter; anderen echter een kwakkelwinter. Maar al is de wetenschap nog zo ver gevorderd, weervoorspellingen op lange termijn is een zaak, waar de beste meteorologen (nog) geen raad mee weten. Inmiddels blijkt er een periode met overwegend lichte vorst voor de deur te staan; het vriest 's nachts ten hoogste - 3 C. en overdag stijgt de temperatuur weer tot boven nul, gewone vorstdagen dus.

4 december
Met een flinke Oostenwind en heldere hemel heeft het opnieuw een graad of drie gevroren en men verwacht dat dit weertype nog wel even zal aanhouden.

5 december
Op Sinterklaasdag is het behoorlijk koud, maar niet meer dan -3 C. vorst. Harde, Oostelijke wind en deze is er de oorzaak van, dat zich grondijs begint te vormen.

6 december
Weinig verandering, het blijft - 3 C. vriezen .....

7 december.
Het heeft nu in de afgelopen nacht - 5 C. gevroren en zowel in Friesland als hier in de Zaanstreek (alleen op ondergelopen land) wordt door de jeugd al geschaatst. Het is ook mogelijk om op enkele kleine polderslootjes te rijden (vrijwel op dezelfde datum als vorig jaar).

8 december
Nog steeds lichte vorst 's nachts.

9 december (maandag)
Eerste ijsdag van dit seizoen (maximum temperatuur onder nul). Hoewel het nog steeds licht vriest tot - 3 à - 4 C., bleef vandaag het kwik ook overdag onder het vriespunt, dus begint het er nu wat op te lijken.  Weerbericht: aanhoudende vorst.

10-12 december
Ondanks lichte vorst, handhaaft de winter zich nog steeds en zijn deze dagen stellig ijsdagen te noemen. Ik kon echter géén temperatuur opnemen daar ik voor zaken drie dagen afwezig was. In het Westzijderveld wordt nu al aardig geschaatst en hebben
de kinderen al prachtig gereden. Hun vader heeft door zijn afwezigheid helaas nog geen voet op het ijs gezet, zo gaat dat tegenwoordig, het is nu precies andersom ..... Maar ook dat zal wel wennen, op den duur. Overigens is het tot heden maar een raar wintertje. In de Nauernase vaart, bijvoorbeeld., is nog geen ijs te bekennen en in het binnenveld kan men overal rijden! Het heeft ook nog geen dag streng gevroren.
Te Warmenhuizen werd op 11 december al een schaatswedstrijd gehouden met een record aantal van 74 deelnemers! In de Zaanstreek zijn er nog weinig banen open en dat, terwijl men op de poldersloten al kan rijden. Maar een ijsbaan moet nu eenmaal goed, sterk ijs hebben om de "lasten" te dragen.

13 december
Nog steeds geringe vorst maar wel een ijsdag, de Se in totaal, de wind blijft O.N.O.; gunstige vooruitzichten voor een schaatsweekeinde.

14 december (zaterdag)
Matige vorst, - 5 C., zesde ijsdag. Vandaag dan, heb ik voor het eerst de schaatsen weer ondergebonden. Spiegelglad ijs, zo mooi, als men het zelden ziet. Ontmoette weer D. Havik en ben met hem de Euverenweg  afgereden. Later met onze dochters Annet en Elien in het binnenveld heerlijk geschaatst, maar het ijs is overal nog niet geheel vertrouwd.

15 december (zondag)
Eerste ijs-zondag, stralend winterweer, geen wind, vorst - 7 C. en overdag - 2 C., zevende ijsdag. Vandaag hebben we heerlijk geschaatst, al bleef het uitkijken in het Westzijderveld, waar de vaargeul over de Gouw nog niet vertrouwd was. Dat ondervond ook onze Elien, die daar door het ijs zakte; het was een heel grote schrik, maar alles liep gelukkig goed af, waar we niet dankbaar genoeg voor kunnen zijn. Een jongen heeft haar met zijn sjaal eruit getrokken, zelf was ik er niet bij toen het gebeurde en vanzelfsprekend waren we allemaal erg geschrokken. Meestal wijs ik altijd eerst de zwakke plekken aan en een vaargeul, daar moet men altijd extra voor uitkijken!

Inmiddels is dit weekeinde het Schaatskampioenschap van de Zaanstreek voor dames al verreden en wel te Krommeniedijk. Opnieuw
werd de Westzaanse Gerda Balk Kampioene, ditmaal voor de vierde keer in successie, een heel mooie prestatie! Het Kampioenschap voor Heren werd dit weekeinde nog niet verreden, diverse ijsclubs tobben nog steeds met moeilijkheden betreffende hun banen. Maar alles bij elkaar genomen, was het toch een aardig schaatsweekend.

16 december (maandag)
Lichte vorst 's nachts en overdag lichte dooi. Geringe sneeuwval. 's Avonds spiegelgladde wegen.

17 december (dinsdag)
Het kwakkelweer duurt voort en de ijsbanen worden voorlopig gesloten. Tijdens het middaguur heb ik nog even geschaatst, maar het ijs was niet best.

18 december (woensdag)
Weinig verandering, alleen opnieuw wat sneeuw, nu van wat meer betekenis. 's Avonds mist en koude N.W.-wind. In de krant lees ik dat Nederland "een dure schaats" rijd. De overbekende Friese doorlopers beginnen hoe langer hoe meer "ijs" te verliezen. Zeker 75 tot 80% van de schaatsliefhebbers kopen Noren, ijshockey- of kunstschaatsen met schoenen en alleen de zeer jeugdigen en wat ouderen (waaronder ik ook al val!) rijden nog op houten schaatsen .... Nu, ik heb mij met mijn zgn. "houten Noren" altijd best kunnen redden en daar blijf ik bij.

20 december (vrijdag)
Mist, helder weer, sneeuw, ijzel of regen wisselen elkaar nu af, wonderlijker weer kan men zich haast niet voorstellen. Vanavond vriest het echter weer - 4 C;

21 december (zaterdag)
De winter, die vandaag dus officieel begint, levert een ijsdag op, het vroor vanochtend - 6 C. en overdag - 2 C., rijp bedekt bomen en struiken, zodat alles er zeer winters uitziet. Wat het ijs betreft, er staan voor zondag vele wedstrijden op het programma en zelfs een kleine dorpentocht. Vandaag hebben we in het veld gereden en morgen zien we wel weer verder; het vriest vanavond - 4 c., windstil weer en opnieuw: mist.

22 december (zondag)
DOOI! Hoewel het vannacht nog flink heeft gevroren, liep de temperatuur in de ochtend al op tot boven het vriespunt: de wind is
Z.W. geworden en overdag dooit het + 4 C. Gevolg: vele wedstrijden moesten worden afgelast. Bij B.V. "Noord" staakte men halverwege, want er kwam teveel water op het ijs .... Geen ijsgenoegens dus, vandaag!

23 december (maandag)
Vannacht vroor het hier - 7 C., overdag - 3 en vanavond vriest het weer - 6 C., derhalve is het vandaag de 9e ijsdag van deze winter. Twente noteerde hedenochtend al - 13 C. vorst en zo langzamerhand begint het er naar uit te zien, dat de winter gaat doorzetten. De ijsbanen gaan opnieuw open en in het veld wordt nu weinig gereden, omdat de sneeuw niet eens geheel van het ijs is afgedooid.

24 december (dinsdag)
Helder weer, matige Oostenwind en een vorst van - 8 C., overdag tot - 4 C. en vanavond - 6 C., het is de 10e ijsdag. De eerste berichten over een komende Elfstedentocht - voorlopig gepland op 3 januari - verschijnen in de dagbladen maar zover zijn we nog lang niet! Wel werd vandaag op de Gouwzee de baan naar Marken geopend.

Kerstmis 1963
Hoewel de vooruitzichten op "ijs met de Kerstdagen vrij gunstig waren (het vroor vannacht nog - 6) komt er tegen de middag van de eerste Kerstdag al grote verandering in het weertype. Harde Zuidenwind met in de namiddag ..... regen, zodat alle ijs-illusies in rook vervliegen. Toch zijn er vandaag nog diverse kleinere tochtjes gehouden, maar daar is ook alles mee gezegd. De tweede Kerstdag is voor de schaatsliefhebbers nog slechter, want het regent uit het Z.W. en de temperatuur is dik boven nul! Zodoende heb ik nu de schaatsen maar in het vet gezet, we hadden ons deze Kerst wel iets anders voorgesteld ....

27 december (vrijdag)
Ondanks dooi (slechts+ 1 C.) toch weer gereden! Hoe dat mogelijk was? Met windstil weer vroor het vlak langs de grond een paar graden met gevolg, dat het water op het ijs was bevroren. Met de kinderen heb ik dan ook de pas in het vet gezette schaatsen weer gauw gepakt en zijn we erop uitgetrokken, het ging uitstekend maar in onze omgeving was ditmaal geen mens te bekennen! Onverantwoord? Toch echt niet, het is maar of je ziet, dat het kan en als het niet had gekund, zou ik beslist niet met de jongens het ijs zijn opgegaan. Tegen de avond komt er zware mist opzetten en is het opnieuw gebeurd met de vorst. Zo gaat dat in kwakkelwinters ...

28 december
Doorgaande dooi en zware mist.

29 december (zondag)
Dooi, maar wéér: vorst vlak boven de grond, zodat opnieuw het water op het ijs was bevroren. En hoewel ik voor de tweede keer de schaatsen had ingevet, konden we ze opnieuw onderbinden en hebben de hele Gouw afgereden, nergens een wak ontdekt, het was heel merkwaardig. In december gaat het ijs doorgaans slechts weinig wat dikte betreft, achteruit. De zon heeft geen kracht en bovendien heeft het niet meer dan een graad of vier gedooid. Andere ijsliefhebbers waren de familie Swart - de jongens hadden een ijszeilbootje gemaakt, wat het uitstekend deed - en de familie Schoen maar overigens: geen mens gezien!

30 en 31 december
De laatste dagen van het jaar brengen doorgaande dooi, zodat het nu volledig is afgelopen, wat het schaatsen dan betreft. Maar het ijs is nog lang niet verdwenen!

JANUARI 1964

l januari
In tegenstelling met Nieuwjaarsdag van het vorig jaar (sneeuwverstuivingen en sneeuwbergen!) was het vandaag prachtig weer met een temperatuur van + 6 C.

2 januari
Er wordt opnieuw vorst verwacht!

3 januari
Inderdaad heeft het in de vroege ochtend wat gevroren en, daar het ijs in de kleine slootjes nog niet is weggedooid, konden we wel weer eens gauw op schaatsen staan!

4 januari
11e IJsdag. Vandaag gehele dag temperatuur onder het vriespunt, wel niet veel, maar toch voldoende om het ijs weer berijdbaar te maken. Ditmaal met dochter Annet weer op de schaats geweest en de zaak opnieuw verkend. Er waren nu zelfs al wat meer rijders dan vorige zondag, maar de meesten durven het nog niet aan.

5 januari
Het blijft kwakkelen geblazen, vannacht geen vorst en ook op

6 en 7 januari
houdt het dooiweer aan.

10 januari
Op de dag dat het "oude ijs" practisch verdwenen is, draait de wind opnieuw naar het N.O. en beginnen we weer van voren af aan. Vanavond is de temperatuur weer onder het vriespunt gedaald.

11 januari
12e IJsdag. Vorst - 4 C. en ook overdag onder nul, vanavond weer - 4 C., het wintertje is tot heden dus best uit te houden!

12 januari
13e IJsdag. Eén graad méér dan bovenvermelde temperaturen, de hemel is echter zwaar bewolkt, maar de wind blijft O.N.O. Het heeft net iets te kort gevroren om weer te gaan rijden, maar er is heel weinig voor nodig om voor de zoveelste keer de schaatsen weer onder te binden!

13.januari
14e IJsdag. De vorst blijft licht tot matig, bovendien is er vandaag sneeuw gevallen, zodat schaatsenrijden op niet betrouwbaar ijs nu uitgesloten is.

14 januari
Lichte vorst 's nachts, overdag om het vriespunt, later onderkoelde regen met gladde wegen, het blijft "winteren"!

15 januari (woensdag)
Koude neemt weer toe, vandaag was het zelfs een ijsdag (de 15e), want het vroor ook overdag tot - 3 C. en vanavond vriest het- 6 C. Wéér gaan er vandaag enige ijsbanen open .....

16 januari (donderdag)
Vorst - 7 C., overdag - 2 C. en hedenavond - 4 C., 16e ijsdag. Fraai winterweer.

17 januari (vrijdag)
Vorst - 8 C., overdag om het vriespunt, m.i. geen ijsdag, vandaag. Konden heden opnieuw de schaatsen onderbinden, de Gouw is goed berijdbaar, maar in de kleine sloten zit de sneeuw vast aan het ijs, niet zo prettig om te rijden, maar ja, we zijn met alles tevreden, zolang er geschaatst kan worden! Bovendien zijnde vooruitzichten voor een nieuw schaats-weekeinde gunstig en dat zou veel goed maken na al dat geharrewar van vorst en dooi.

18 januari (zaterdag)
Schitterend winterweer met een vorst van - 8 C. vannacht en overdag om het vriespunt, heldere hemel en geheel windstil, ideaal voor de schaatsenrijders! Geen dooi, vanavond - 6 C., 17e ijsdag.
Met mijn zoon Arnold heb ik vanmiddag het gehele Westzijderveld doorkruist en hebben even stil gestaan op de plaats, waar straks de nieuwe Coentunnelweg zal worden aangelegd, een enorme ingreep in het Westzijderveld. En dan is het haast niet te begrijpen dat al die wijde ruimte om je heen, die eeuwenlang onberoerd heeft gelegen, over misschien enkele jaren zal zijn omgetoverd in een grote woonwijk en een auto-weg .....

19 januari (zondag)
18e IJsdag met een vorst van - 8 C. en overdag - 1 C., geen wind maar wel bewolkte hemel, toch een pracht-dag voor de schaatssport, bovendien de tweede IJs-zondag van dit seizoen. Voorts hebben duizenden schaatsenrijders deelgenomen aan diverse toertochten, t.w. de Waterland-tocht, de Zeevangstocht en rond de Eilandspolder om er een paar te noemen. Zelf heb ik ditmaal geen tocht gereden mede omdat onze jonste dochter Eline, jarig was en daarom liet ik maar eens verstek gaan, Arnold heeft de Waterland-tocht gereden. Maar in het Westzijderveld was het vandaag ouderwets druk en daar hebben we best ons hart kunnen ophalen. Talrijke wedstrijden, dit schaats-weekeinde, volsta met te noemen, de Gewestelijke kortebaan-wedstrijden voor junioren te Wormerveer, waar Piet de Wit kampioen werd en bij de dames (Zuidpool, Zaandam) was dat Nel Feeke uit Krommeniedijk; de 13-jarige Trijnie Rep uit Oostzaan werd derde en dat vind ik op zo'n jeugdige leeftijd een heel mooie prestatie. Ook op de Gouwzee bij Monnickendam is het heel druk geweest, maar de ijsclub aldaar had wel grote pech: een pas aangeschafte ijsveegmachine (kosten f 12.000,--) zakte door het ijs en ligt nu op de bodem van de Gouwzee ....

20 januari
Het blijft windstil winterweer met slechts geringe vorst tot - 3 C., een ijsdag durf ik dit niet te noemen, daarvoor scharrelt de temperatuur overdag teveel op en om het vriespunt.

21 januari
Vandaag zware mist en temperaturen boven nul; met een lichte Z.Z.W.-wind betekent dit dus opnieuw: dooi!

22 januari
Voortzetting van het dooi-weer.

23-25 januari
Daar er geen wind is, dooit het ijs slechts heel langzaam weg en dat het nog sterk is, bewees de heer A. Schoen; hij reed met zijn zoon gisteren nog op de Gouw en de Weelsloot. Er staat nl. geen water op het ijs, daarvoor is de dooi te gering.

26-31 januari
Daar de vorst ditmaal niet terugkeert, kan ik voor het eerst sedert december, mijn aantekeningen voorlopig afsluiten; het laatste ijs dooit weg op 31 januari en zo komt er dus een einde aan deze kwakkelwinter, maar we hebben in ieder geval toch heel behoorlijk gereden. En per slot van rekening: wat kan februari nog brengen?

FEBRUARI 1964

De eerste twee weken van februari brengen geen vorst. Maar op

14 februari
draait de wind weer naar het Oosten en begint het licht te vriezen.

15-16 februari
Vorst tot - 3 C. en overdag om het vriespunt, de slootjes liggen weer dicht.

17 februari
Flinke sneeuwval. De sneeuw blijft liggen en zo is het weer een echt winterse dag.

18-19 februari
Gisteren hetzelfde weertype en vandaag, 19 februari is het zelfs een ijsdag (19e), daar de temperatuur overdag niet boven het vriespunt komt. Om tien uur vanavond vriest het - 5 C., mede veroorzaakt door uitstraling van de sneeuw.

20 februari
Het heeft vannacht - 7 C. gevroren, overdag om het vriespunt. Helder winterweer. Het sneeuw-ijs is al behoorlijk sterk.

21 februari
Opnieuw een vorst van - 6 C. en overdag iets boven nul; Arnold heeft vandaag alweer gereden, idem de heer A. Schoen met zijn zoons. Schrijver dezes behoort nu niet meer tot de eersten ...

22 februari (zaterdag)
Weer op de schaats! Wie had dát verwacht: Na een koude week konden we vanmiddag rijden in het gehele Westzijderveld, hard sneeuw-ijs met gladde plekken, best berijdbaar voor de liefhebbers. Het had bovendien vannacht nog - 6 C. gevroren, het ijs was behoorlijk sterk.

23 februari (zondag)
Dooi: Helaas ging het schaatsenrijden vandaag niet door, de Z.O.-wind voerde warmere lucht aan en wèg is de vorst! Ditmaal zal het dus wel voor het laatst geweest zijn, dat we schaatsen hebben gereden in deze winter.

24-26 februari
De temperatuur loopt op tot + 10 à 14 C. boven nul, het ijs is nu geheel verdwenen.

MAART 1964

De eerste dagen van maart brengen weer een kouder weertype, hetgeen vanzelfsprekend voor maart niet tot de zeldzaamheden behoort. Anders wordt het, wanneer er nog ijsdagen voorkomen.

4 maart (woensdag)
Met een harde Oostelijke wind was het vandaag zeer koud en daar de lucht bewolkt bleef, kon de temperatuur niet boven het vriespunt stijgen, de hoogste temperatuur bedroeg hier - ½ C. onder nul.

5 maart
Aanhoudend koud weer met lichte vorst en een sneeuwbuitje.

6 maart (vrijdag)
Wéér een ijsdag vandaag (de 2le van deze merkwaardige winter). Vorst - 3 C., overdag - 1 C.; alle sloten liggen dicht met grondijs.

7 maart (zaterdag)
Opnieuw een ijsgag (22e) maar nu vroor het vannacht - 6 C. en overdag ca. -1 C., bovendien een harde Oostenwind en heldere hemel, het is precies hetzelfde weertype als in .... 1931 toen we zelfs nog op schaatsen kwamen!

8 maart (zondag)
Weer - 6 C. vorst, maar nu stijgt het kwik iets boven het vriespunt, althans overdag, dus mag ik dit geen ijsdag noemen. Op 7 en 8 maart worden te Deventer de Nederlandse Schaatskampioenschappen verreden; winnaar werd Rudie Liebrechts.

9 maart (maandag)
Het blijft vriezen tot - 6 C. en 's middags is het + 0 C., maar toch veel te koud voor de tijd van het jaar. Wij hebben vandaag onze sloot in de volle lengte afgelopen maar schaatsenrijden durfden we toch niet aan. Wel hebben we foto's gemaakt van dit ijs in maart, want op de dag af, maakte mijn broer foto's in 1931 en toen hebben we zelfs nog kunnen rijden, wat een zeer grote zeldzaamheid  is.

10-12 maart
Lichte vorst en overdag flinke temperatuursstijging.

13-14 maart
Het ijs verdwijnt nu weer even snel als het gekomen is, verdere stijging van temperatuur.

15 maart
Opnieuw harde Oostenwind en vanavond - 4 C. vorst.

16 maart
Het heeft vannacht zelfs - 6 C. gevroren en de temperatuur komt overdag nauwelijks boven het vriespunt, zoveel koude in maart hebben we in lang niet gehad. Alle sloten liggen nu weer dicht.

17 maart
Met iets afnemende wind heeft het vannacht weer - 6 C. gevroren en morgen wordt er sneeuw verwacht.

18 maart
De sneeuw is weggebleven maar de vorst heerst nog steeds: - 5 C. en in de middaguren + 5 C.

19 maart
Minder vorst en naar het Zuiden draaiende wind.

20 maart

De Lente komt precies op tijd, het heeft thans hoegenaamd niet gevroren en vandaag was het voor het eerst "een zachte dag", dat mocht ook wel eens! Als sneeuw voor de zon dooit het ijs nu weg. We zullen maar aannemen, dat de winter nu definitief voorbij is.

23 maart-1 april
Maar de Lente kwam nog steeds niet, integendeel, de wind werd wéér Oost en bleef dit dagen achtereen, terwijl de temperaturen niet hoger kwamen dan + 6 tot + 7 C. En dit schreef de weerkundige medewerker van het Algemeen Handelsblad op 4 april.1964:
"Ook de komende dagen kunnen we nog geen lenteweer verwachten, de wind blijft uit het Noorden komen, zodat wij nog geen zachte lucht uit het Middellandse-Zeebekken kunnen verwachten. In maart hebben we maar liefst vijftien dagen met vorst gehad en negen dagen hadden een negatief etmaal-gemiddelde van de temperatuur, hetgeen het koudegetal van deze winter bracht tot min 112. Men dient hierbij wel te bedenken dat er tussen 1848 en 1964 slechts 313 winters waren met een koudegetal dat absoluut groter was dan min 100. De temperaturen van de eerste dagen van april behoorden tot de laagste die ooit in deze tijd van het jaar zijn voorgekomen".
Einde aantekeningen van deze m.i. merkwaardige winter, die rijk was aan afwisselingen!

De winter van 1964/65

Kwakkelwinter met een Witte Kerst.
Schaatsenrijden in Maart.

11 november (Sint Maarten)
Na een natte oktober-maand krijgen we in de eerste helft van november al een voorproefje van wat ons te wachten staat: na enkele nachten vriezend weer (tot - 3 C.) ligt op Sinter Maarten het binnenveld geheel dicht met een dun laagje ijs, waar de eenden al op lopen! Vanavond is het echter al wat zachter weer geworden en is er dus geen sprake van een werkelijke vorstinval, hetgeen ook tot de zéér grote uitzonderingen zou behoren. (Ik herinner me van mijn vader, dat hij éénmaal in zijn leven op Sint Maarten heeft geschaatst, de kinderen liepen toen met hun lampion over de wegsloot).

DECEMBER 1964

2 december
Guur weer, verandering van de weersgesteldheid op komst. Vandaag zelfs al een ijsdag, hoewel de temperatuur overdag niet vèr beneden het vriespunt daalde.

3 december
Stijging van temperatuur. Hagelbuien.

4 december
Vanochtend een kleine "witte wereld", veroorzaakt door de vele hagelbuien.

5 december
De vorst verdwijnt, voorlopig blijven de schaatsen in het vet!

19 december
Opnieuw zit de wind in de N.O.-hoek en dus kans op vorst.

20 december
Lichte vorst tot - 3 C. en hetzelfde geldt voor 21 december.

22 december
Vannacht met matige O.N.O.-wind - 4 C. vorst en nu komt er aardig wat ijs in de sloten.

23 december
Het heeft; nu - 4 tot - 5C. gevroren en als het even doorzet, kunnen we met de Kerstdagen schaatsenrijden!

24 december
2e IJsdag. Vorst - 5 C. 's nachts, - 2 C. overdag en - 3 C. 's avonds.
Weer op de schaats! Het is ook ditmaal weer bijzonder snel gegaan met weinig vorst zijn de binnenslootjes heel gauw berijdbaar en zo konden we na drie dagen lichte vorst de schaatsen alweer onderbinden. Samen met de kinderen reden we alle bekende slootjes af, kwamen - natuurlijk! - A. Schoen tegen en zijn met hem verder gereden, het ijs was nog niet geheel vertrouwd, het was uitkijken geblazen maar het ging weer ouderwets heerlijk! Het ziet er voor de Kerstdagen echter niet gunstig uit, vanavond is er zware mist ontstaan en wel zodanig dat het verkeer op Kerstavond voor een groot deel is lamgelegd. Overigens vertoont het weer ditmaal veel overeenkomst met de Kerstdagen van het vorig jaar, toen het ook op de eerste Kerstdag ging dooien ....

Kerstmis 1964
Een witte Kerst op de eerste en een stralende winterdag tweede Kerstdag. Hoewel het inde nacht van 24 op 25 december dooide; was deze dooi van weinig betekenis. De neerslag kwam in de vorm van sneeuw en wat hagel, zodat we nu van een echte, witte Kerst kunnen .spreken. Voorts konden we de eerste Kerstdag niet rijden, maar in de nacht van 25 op 26 december vroor het weer - 4 C. en bleek het mogelijk, om op die tweede Kerstdag toch weer de schaatsen te kunnen onderbinden! Ditmaal konden we de gehele Gouw afrijden en hebben daarvan met W. Veenis, A. Schoen en enkele anderen, geprofiteerd. Het is en blijft een zeldzaamheid dat we nu al vier jaar achter elkaar sneeuw en ijs gedurende de Kerstdagen hebben meegemaakt. En al was het ijs dan niet geschikt voor vele duizenden, ettelijke honderden liefhebbers hebben geweldig genoten!

27 december (zondag)
Ditmaal dus een "derde Kerstdag" en tevens de 3e ijsdag van dit seizoen; het vroor vannacht - 6 C. en overdag kwam de temperatuur niet hoger dan - 3 C., zodat we opnieuw de schaatsen konden onderbinden. Nù waren er heel wat meer rijders en rijdsters in het Westzijderveld, bovendien zijn diverse ijsbanen vandaag opengegaan, zodat we van een echte IJs-zondag kunnen spreken. Vele oude bekenden op het ijs ontmoet, w.o. Elfsteden-vrind D. Havik (56), hij rijdt sneller dan ik, tenminste tegen wind, hoewel ik zeven jaar jonger ben.

28 december (maandag)
4e IJsdag met een vorst van - 8 C., overdag - 3 C. en vanavond - 5 C. In het Oosten van ons land vriest het veel strenger, tot - 14 C. toe, dat is de moeite nogal, zou ik zo zeggen ....

29 december (dinsdag)
5e IJsdag, vorst - 7 c. en overdag - 4 C., vanavond stormachtige Zuiden-wind met sneeuw, dat voorspelt niet veel goeds, er is een depressie in aantocht. Maar vanavond heb ik met onze twee dochters Annet en Elien, nog heerlijk geschaatst op de verlichte ijsbaan van de B.V. "Noord" aan de Euverenweg, Het was daar weer bar gezellig. In de "Zaanlanlander" van vandaag lees ik dat het ijs in de Polder Oostzaan levensgevaarlijk is tengevolge van opspuitingen voor de Coentunnelweg. Er is een groot wisselend niveau-verschil van water in de Polder, bovendien is dit water voortdurend: in beweging, zodat vele zwakke plekken ontstaan. Men heeft vanaf de Oostzanerdijk tot aart de spoorlijn naar Hoorn, een breed, diep kanaal gegraven. In dat kanaal vinden de opspuitingen plaats, inderdaad levensgevaarlijk terrein!

30 december (woensdag)
Zware dooi. Wind Z.Z.W. Hoewel het vanochtend nog wat vroor, krijgt de verwachte dooi de overhand en ziet het ernaar uit dat deze vorstperiode van één week tot het verleden behoort. Er is veel sneeuw gevallen, maar in de loop van de dag is die sneeuw weer weggedooid.

31 december
De temperatuur stijgt tot + 8 C., alle sneeuw is nu verdwenen, het ijs nog niet, maar het heeft weinig waarde meer.

JANUARI 1965

1 januari
Het jaar zet in met zonnig en zacht winterweer. 's Avonds wat opklaringen en daarna geringe nachtvorst.

3 januari
Omdat het 's nachts wat "opvriest", zoals we hier zeggen, waren diverse slootjes alweer berijdbaar, waarvan zoon Arnold en een aantal vrinden, gretig gebruik heeft gemaakt. Zijn vader bleef ditmaal thuis.

4 januari
IJsbaan van "Lambert Melisz" aan het Zuideinde hedenavond weer geopend.

5 januari
De vreugde is van korte duur, het dooit nu hard met Z.W.-wind.

6 januari
Het toch al niet dikke ijs verdwijnt nu uit de sloten. Ruim drie weken gaan nu voorbij alvorens er weer iets op het gebied van de winter vermeldenswaard is, over regen en Z.W.-wind zijn we nl. gauw uitgepraat.

28 en 29 januari
Noteren we echter weer als twee ijsdagen (de 6e en 7e) want de temperatuur kwam overdag niet boven het vriespunt. Vorst tot - 5 C.

30 januari
Opnieuw nog een ijsdag (de 8e) maar het vriest slechts, ook overdag, een paar graden, zodat de ijsvorming in de sloten ditmaal slechts langzaam op gang komt.

31 januari
We sluiten ook deze wintermaand weer af, de vorst zet niet door en we zullen afwachten, wat februari ons nog brengt.

FEBRUARI 1964

Gedurende de eerste helft van februari valt er voor mij niets te noteren maar op

17 februari
wordt het weer kouder en ging de wind naar het Oosten. Het vriest vanavond bij heldere hemel en volle maan - 4 C. Ook in 1948 begon het op deze datum te vriezen en·een week later reden mijn broer Meiert en ik naar Purmerend en Edam. Zover zijn we nu nog niet!

18 februari
Het heeft maar weinig gevroren, hoogstens - 3 C. en het ziet er niet naar uit, dat we nog even op de schaats komen.

19 en 20 februari
Toch blijft het winterse weer aanhouden met sneeuwbuien en 's nachts lichte vorst. Wind nog in de N.O.-hoek.

21 februari
Het heeft weinig zin, mijn dagboek verder bij te houden, want de vorst blijft van weinig betekenis.

28 februari.
De zgn. "klimatologische winter" is nu voorbij, maar Maart is er ook nog en we weten, hoe koud soms die Lentemaand kan zijn! Waar we overigens niet naar verlangen.

MAART 1965

1 maart
Nauwelijks is de maand maart begonnen,of de wind draait naar het N.O., het waait hard en de temperatuur zakt tot - 3 C., het is buiten zeer koud en de winter lijkt wel opnieuw te beginnen.

2 maart.
Met een harde N.O.-wind en 5 C. vorst, liggen de sloten opnieuw dicht, evenals in maart van het vorig jaar.

3 maart (woensdag)
IJSDAG. Vorst hier vannacht 8 C.. en Soesterberg meldde vannacht een vorst van - 13 C. ! ! waarom noemt men maart toch altijd nog de Lentemaand??? Hoe vaak heb ik al niet moeten schrijven over koude in maart? En ook nu is dat weer het geval.

4 maart (donderdag)
Opnieuw een ijsdag met een vorst van - 6 C. en overdag - 0 C. De koude blijft aanhouden, zware sneeuwval in Denemarken en Duitsland.

5 maart (vrijdag)
Nog steeds vorst tot - 5 C., overdag nu iets boven nul, dus geen ijsdag meer. Maar inmiddels zijn de sloten dermate goed bevroren, dat we beslist nog op de schaats komen, hoe gek dat ook lijkt.

6 MAART (zaterdag)
WEER SCHAATSEN GEREDEN IN MAART!
Na een vorst van - 4 C. hebben wij vanochtend de schaatsen weer van de zolder gehaald en hebben heerlijk in het Westzijderveld gereden, met nog diverse andere ijsliefhebbers. We konden zelfs op de Gouw rijden, tot de sloot van de Blauwselfabriek en ook de Weelsloot was goed berijdbaar, ongekend voor de tijd van het jaar! Na het middaguur werd het ijs onbetrouwbaar (zon wint kracht!)  maar dit extraatje kunnen ze ons niet meer afnemen! De wind zit nog steeds in de Oosthoek en misschien kunnen we morgenochtend nog een baantje rijden.

7 maart (zondag)
Vorst van geen betekenis. Daar de hemel vannacht bewolkt bleef, vroor het hoegenaamd niets en zodoende kwamen we vandaag hier niet meer op de schaats. Elders wel, want de laatste zéér merkwaardige winter-foto's staan in "De Telegraaf" van maandag 8 maart en ze zijn daarom zo merkwaardig, omdat er tevens op die zondag gezwommen werd in Zandvoort! Hieronder het volledige onderschrift van de bewuste foto's:
''Maart 1965 zal de geschiedenis ingaan als de maand van de uitersten.Vroor het twee dagen geleden nog bijna tien graden, zondag zagen de eerste zonaanbidders aan het Noordzeestrand drie dartele bikini-meisjes in de amper rollende branding. Op hetzelfde moment werd er rond de molen, op de sloot langs de Haarlemmerweg, druk geschaatst ...... Tienduizenden genoten gisteren van de eerste lente-warmte op het strand. Maar het ijs was nog hard, dat bewijst de foto ..... ".

Einde winter-aantekeningen 1964/65, een kwakkelwinter, jawel, maar wéér één met een heel koud staartje!

De winter van 1965/66

Van het ene uiterste in het andere: nú schaatsenrijden op 20 november.
Opnieuw een winter met twintig ijsdagen!

14 november
Evenals vorig jaar, krijgen we al vroeg een voorproefje. Het begon te vriezen op 13 november en in de nacht van 13 op 14 november vroor het - 5 C., zodat de slootjes met ijs zijn bedekt. De eerste sneeuw viel al in Zuid-Limburg. In het gehele land was het vandaag een koude dag met Oostelijke wind en temperaturen overdag om het vriespunt. Vanavond vriest het - 4 C. Temperatuur-verwachting: - 2 tot - 8 C. Vanavond beschouw ik deze dag toch als de eerste ijsdag, want de temperatuur is hier niet boven het vriespunt geweest.

15 november (maandag)
2e IJsdag. Het vroor vannacht bijna - 7 C. en overdag bleef de temperatuur eveneens onder het vriespunt; het ijs begint al tamelijk sterk te worden, zéér vroeg voor de tijd van het jaar!

16 november (dinsdag)
Vorst - 8 C. en overdag - 2 C., 's avonds stormachtige Z.O.-wind met - 3 C. vorst, de derde ijsdag. Zo vroeg in het jaar hebben we vrijwel nog nooit een koude-inval gehad, het is buiten kompleet midden-winter en de kranten spreken dan ook van een zeldzame koude. (Is sedert 1919 niet voorgekomen).

17 november (woensdag)
Minder vorst tot - 4 C., 's avonds dooi. Wind Z.O. Wat zijn vader nog nooit had meegemaakt, vertoont nu de zoon: Arnold heeft vandaag al geschaatst, hij "verkende" alle slootjes naar de Gouw en ook op de Kerksloot werd al geschaatst. Zo vroeg in de tijd, is uniek en komt vrijwel nooit voor. Friesland beleefde al de eerste kortebaan-wedstrijden (Beetsterzwaag) alsof het geen november maar al volop winter is  ...

18 november
Vannacht geen vorst van betekenis, maar de wind is Oost en het ziet er naar uit, dat het weer kouder wordt.

19 november
Vorst keert terug. De temperatuur is weer onder nul gedaald, het blijft dus "winter"!

20 november (zaterdag)
4e IJsdag. Het vroor vannacht - 3 C., maar ook overdag bleef het kwik onder nul, alweer een ijsdagen dat in november! Bovendien valt er ijzel - onderkoelde regen, die direct op de grond bevriest - en zijn de wegen spiegelglad. Voor het eerst in mijn leven heb ik op 20 november geschaatst! De dooi was van weinig betekenis, de ijsregen zorgde voor verdere ijs-vorming, zodat het ijs op de sloten sterk genoeg bleek. Roffelig ijs, maar ik kon de lust niet weerstaan, het ook eens te proberen, al zal ik de datum van Arnold (17 november) wel nooit meer evenaren!

Vanavond is de wind weer in kracht toegenomen, het vriest - 3 C. en er wordt bovendien nog ijzel of sneeuw verwacht. De toestand op de wegen wordt met het uur slechter, zo meldt het laatste nieuws van de televisie. In het gehele land ondervindt het verkeer veel hinder van de gladheid.

21 november (zondag)
Lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt, géén ijsdag. Wel konden we vandaag weer schaatsen en wel op de Kerksloot, een klein stukje Gouw en weer terug. Foto's genomen van deze zeldzame ijs-zondag.

22 november
Aanhoudende vorst tot - 4 C. en overdag - 1 C., 5e ijsdag in november! Vliegveld Eelde noteerde - 12 C. vorst!! De winter grijpt steeds verder om zich heen en nestelt zich in geheel Europa. Sneeuwval in Berlijn: 25 cm. De suikerbieten campagne is door de vroeg ingetreden vorst in ernstige moeilijkheden geraakt. Naar raming zitten er in ons land nog ca. i0.000 ha. bieten in de hard bevroren grond en het is vrijwel onmogelijk, deze te rooien. Bij aanhoudende vorst zal men in Groningen eind deze week de campagne al beëindigen. (krantenbericht).

23 november
Vannacht flinke sneeuwbuien, er ligt tenminste 5 cm sneeuw en hedenochtend vroor het maar liefst - 6 C., overdag om het vriespunt. In de loop van de avond wordt het weer slechter. De harde Z.Z.W.-wind wakkert aan tot stormkracht en er valt bovendien veel sneeuw. Zo beleven we nu al in november een sneeuwstorm alsof het hartje winter is!

24 november
Zware dooi. De sneeuw is in de na-nacht overgegaan in regen en de harde Z.Z.W.-wind zorgt voor stijging van de temperatuur tot + 5 C. Zo komt er spoedig einde aan dit vroege wintertje, dat al ijsvorming veroorzaakte op het IJsselmeer en Veluwe-plus Eemmeer al niet meer bevaarbaar waren! En dan nog even dit: de strenge winter van 1890/91 begon "pas" op 26 november wij hebben nú al een koude-periode achter de rug met maar liefst vijf ijsdagen....

25 november
Vorst-periode geheel voorbij, alleen wat ijs in de sloten herinnert nog aan de zéér koude november-dagen.

27 november
Mijn aantekeningen over november moet ik wel voortzetten, vanochtend viel er nl. weer een pak sneeuw van tenminste 7 cm. De wind blijft echter Z.W. en de temperatuur boven nul, zodat in de loop van de dag deze sneeuw weer verdwijnt. Maar de winter blijft op de loer liggen!

29 november
Zware storm met een zeer lage barometerstand: 965,1 millibar. (Het absolute laagte-record van de luchtdruk staat op naam van maart 1876 met 964,2 millibar, het scheelde dus maar weinig of dit lage record was gebroken. (Typhoon 30.11.1965).

30 november.
Weer zeer zware storm, wind Z.Z.W. ruimt naar N.W. windkracht 11 tot 12. Veel ongelukken in het land en in het Oosten nog steeds sneeuwstorm en gladde wegen. Buitengewoon slecht weer in alle opzichten, zo eindigt de maand november 1965.

DECEMBER 1965

Gedurende deze gehele maand kwam er weinig vorst van betekenis voor, in het gehele land staan vele hectaren bouw- en weiland onder water tengevolge van de enorme regenval en de vele stormen. Ook de Kerstdagen waren ditmaal zonder sneeuw of ijs, in tegenstelling tot de jaren daarvoor, toen we - tot viermaal toe - weer op de schaats kwamen. Op de kunstijsbaan te Deventer werden de Nederlandse Schaatskampioenschappen verreden en wel op 26 en 27 december. Kees Verkerk werd kampioen, gevolgd door Ard Schenk en derde werd Rudie Liebrechts.

27-28 december
Het weer heeft nu weer een wat winters karakter gekregen, het heeft wat gesneeuwd en de temperatuur is gedaald tot iets onder het vriespunt.

29 december
Vanavond woedde er een felle sneeuwjacht met harde Zuiden-wind maar later in de nachtelijke uren ging de sneeuw over in regen, zodat van vorst geen sprake is.

JANUARI 1966

7 januari
Sedert een paar dagen vriest het met windstil weer enkele graden, de laagste temperatuur bedroeg - 4 C., maar met windstil weer is het ijs snel sterk.

8 januari
Ondanks de lichte vorst ging vandaag de ijsbaan van "Lambert Melisz" aan het Zuideinde al open, men is er dit keer bijzonder snel bij en zo kan er dan toch weer even geschaatst worden.

9 januari (zondag)
De zesde ijsdag na 22 november! Vannacht vroor het - 5 C. en overdag kwam het kwik niet boven nul, gevolg dus een ijsdag! Het ijs ligt er nu prachtig bij, maar hebben nog niet op de sloten geschaatst.

10 en 11 januari
7e en 8e ijsdag, harde Oostenwind met wolkenvelden. Vorst op 10 januari - 4 C. en op 11 januari - 7 C. Alle ijsbanen nu geopend. Heb dit keer nog geen tijd gehad om te gaan rijden, maar Arnold is natuurlijk wel al op de schaats geweest.

12 januari (woensdag)
De schaatsen weer onder! Hoewel het vannacht slechts weinig heeft gevroren (-3 C.) heb ik "tussen de middag" toch weer even geschaatst. Spiegelglad ijs maar wel veel wakken, zodat ik met onze dochters Annet en Elien, de zaak eerst goed heb opgenomen.
Weelsloot en Gouw zijn weer opengebroken, zodat ze alleen op de binnensloten kunnen rijden. Inmiddels is het vandaag de 9e ijsdag, overdag bleef het kwik onder nul.

13 januari (donderdag)
10e IJsdag, vorst niet meer dan - 4 C. en overdag - 1 C., maar het vriest nog steeds en de depressies schijnen ons land nog niet te kunnen bereiken, zodat in de kranten al de schaatsagenda's voor het komend weekend gepubliceerd worden, En er staat heel wat op het programma!

14 januari (vrijdag)
11e IJsdag, vorst hedennacht - 9 C. en overdag - 3 C.; sneeuwbuien en weinig wind. Ondanks sneeuwbuien blijft het ijs goed berijdbaar en heb ik met Annet vanavond heerlijk geschaatst op de nieuwe, grote baan van de B.V. "Noord" aan de Euverenweg, die vanavond voor het eerst weer verlicht was. Vanavond ook voor het eerst mijn nieuwe schaatsen geprobeerd, die ik vorig jaar op mijn 50-ste verjaardag van mijn vrouw had gekregen. Nu, ze rijden best en ik hoop ze nog lang te gebruiken!

15 januari (zaterdag)
Eerste schaats-weekend begonnen! Vorst echter niet meer dan - 4 C. en overdag om het vriespunt, géén ijsdag, vandaag, althans hier want elders in het land heeft het - 12 C. gevroren. In Friesland viel ruim 10 cm sneeuw, hier in de Zaanstreek niet meer dan 4 cm. Vanmiddag hebben we heerlijk in het Westzijderveld geschaatst, eerst met Annet, later ook met Eline en op de Gouw kwamen we Arnold tegen, zodat ik weer eens met alle kinderen op stap was, op de schaats dan, wat niet zo héél veel voorkomt.
Ook werden hedenmiddag de districtswedstrijden gehouden om het Kampioenschap Zaanstreek. Op de banen van de Zuider IJsclub te Assendelft werd Piet de Wit uit Wormer kampioen - tevens ontving hij "De Zaanlander" wisselbeker - en bij de dames was het Nel Feeke uit Krommeniedijk die in eigen woonplaats de baas bleef over Gerda Balk uit Westzaan (2e). En kampioen van Westzaan werd opnieuw Peter Lagerwey (ijsbaan Lambert Melisz).

15 januari 1966
Overal was ijsvermaak op 15 januari. Zoals hier op de Rijd bij Nieuwe Niedorp, waar riet Rommelaar met partner A. Steenhagen de schoonrijderij won.

16 januari (zondag)
12e IJsdag. Eerste IJs-zondag. Vorst tot - 5 C. en overdag - 2 C. Enkele sneeuwbuien, overigens windstil weer, ideaal voor de schaatsliefhebbers! Duizenden deelnemers aan diverse toertochten, t.w. de Waterland-tocht, de Zeevangstocht, Eilandpoldertocht, etc. (In voorbereiding is een grote Noord-Hollandtocht over een afstand van 185 km, maar deze kon heden nog niet worden gehouden). Zelf heb ik - samen met dochter Annet - deelgenomen aan de Waterland-West-tocht; gestart in Den Ilp naar Ilpendam, Purmerland en weer terug, een route van 25 km, die we tweemaal hebben gereden, in totaal dus 50 km en keerden voldaan weer per auto huiswaarts.

17 januari (maandag)
Het blijft nog steeds vriezen, t.w. - 6 C. 's nachts en overdag - 4 C., het is de 13e ijsdag, vandaag. In het Oosten van ons land zijn de temperaturen nog steeds veel lager, nl. tot - 12 C. Er is bovendien veel sneeuw gevallen en de vooruitzichten luiden: aanhoudende vorst.

18 januari (dinsdag)
14e IJsdag. vannacht vroor het hier - 7 C. en overdag - 4 C., heel weinig verandering dus. Toch draaide de wind naar het Z.W. en blééf het vriezen! De koude zit dan ook in geheel Europa. Het IJsselmeer is nog alleen bevaarbaar voor grote schepen in konvooi, verder is het een ijs~meer geworden.

19 januari (woensdag)
Ook op Eline's verjaardag blijft het behoorlijk koud en dat is meer gebeurd! Het vroor vannacht - 8 C. en overdag komt het kwik niet hoger dan - 2 C., dat is de 15e ijsdag van deze winter. Vanavond is de hemel helder en het vriest alweer - 8 C., er wordt strenge vorst verwacht.

20 januari (donderdag)
Harde Oostelijke wind met - 9 C. vorst! Overdag - 3 C., 16e ijsdag. 's Avonds lichte ijzel (eerste aanval van de depressie op het vorstgebied in Europa). Het was vandaag weer een bitter koude dag en de harde Oostenwind maakte het er niet aangenamer op; vanochtend de eerste bevroren kraan in de keuken, maar kon deze nog net op tijd zelf ontdooien, terwijl we de kraan van de wasmachine eveneens gelukkig weer aan de gang wisten te brengen, dat zijn zo de ongemakken wanneer het blijft vriezen .....

21 januari (vrijdag)
Opeens: flinke dooi! Vanochtend nog spiegelgladde wegen, het bekende recept, maar in de middag steeg het kwik voor het eerst boven nul en kwam er een einde aan deze vorstperiode met een reeks ijsdagen vanaf 9 januari. Een strop voor het a.s. weekend, waarin tal van tochten op het programma stonden en vooral die grote tocht door Noord-Holland van 185 km., waaraan zoveel voorbereidingen zijn vooraf gegaan. Ook was een prachtige baan uitgezet op de Gouwzee naar Marken, maar van dit alles komt nu niets terecht.

22 januari (zaterdag)
Doorgaande dooi, wat kan het in ons land toch snel veranderen! Maar de Europese Kampioenschappen, die voor het eerst in ons land worden georganiseerd, kunnen toch doorgang vinden dank zij de kunstijsbanen en het zal daar in Deventer een drukte van belang worden.

23 januari (zondag)
In Deventer werd ARD SCHENK Europees Kampioen en KEES VERKERK een goede tweede! wat een succes voor de Nederlandse schaatssport! De hegemonie van Russen, Noren en Zweden is eindelijk doorbroken! Vandaag was het verder ook hier een m.i. bijzondere dag omdat het vannacht "van de grond. af" een weinig had gevroren in plaats van gedooid. Daarom was het ijs weer "droog" en berijdbaar geworden. Liefhebbers als we nu eenmaal zijn, ziet men dat direct en zodoende reed ik vanochtend, eerst alleen, later met Arnold en Annet, door het gehele Westzijderveld, waar we slechts een enkele schaatser (A. Schoen!) tegenkwamen. We hebben tot één uur geschaatst op prima ijs; waarvan de sneeuw was afgedooid. Dus toch nog op de schaats geweest!

24 januari
Het zgn. "opvriezen" is nu geheel over en de dooi wint het van de vorst, zodat er nu wel een definitief einde aan deze vorstperiode is gekomen.

25-28 januari
Voortgaande dooi, het ijs is na 28 januari verdwenen.

FEBRUARI 1966

4 februari
De maand is begonnen met mooi Lenteweer maar op

9 februari
een beruchte datum, (zie 1929, 1932, enz.) valt de winter plotseling opnieuw in. In Friesland en Groningen zijn vele verbindingen verbroken tengevolge  van zeer zware ijzel-vorming en sneeuwbuien. Bomen zijn afgeknapt en diverse dorpen aldaar zijn volkomen geïsoleerd. Wij komen er hier nog goed af, want het heeft hier niet geijzeld, het vriest met een harde Oostenwind - 4 C. en daar het in Skandinavië zéér koud is (tot - 40 C.! ) zal het ook hier de komende dagen strenger gaan vriezen.

10 februari (donderdag)
Vorst - 5 C. Overdag om het vriespunt. 's Avonds onderkoelde regen met als gevolg: spiegelgladde wegen! Vanavond heeft de ijzel dus ook Noord-Holland bereikt (in het Noorden van het land duurt dit al enkele dagen) en de chaos op de wegen is enorm groot.
Tevens vandaag enorme temperauursverschillen, t.w. Zuid-Limburg + 10 C. en in het Noorden - 7 C. De weersverwachting luidt: regen, ijzel, sneeuw en mist, later weer toenemende vorst; het ziet er voor morgen dus bijzonder slecht uit.

11 februari (vrijdag)
Vorst - 5 C., overdag - 2 C., harde N.O.-wind, 17e ijsdag. De ijzel heeft zich over geheel Nederland uitgebreid en veroorzaakt enorme schade. Trein- en wegverkeer voor een groot deel zelfs stilgelegd en vele telefoonverbindingen zijn verbroken. Op vele plaatsen in de provincies Groningen en Friesland ligt meer dan een halve meter sneeuw; wij komen er tot heden nog goed af, want hier is het alleen de ijzel, die groot ongemak veroorzaakt. Inmiddels heeft zich in de sloten alweer een ijslaag gevormd en het zou me niets verwonderen, wanneer we wéér op de schaats zouden komen!

12 februari (zaterdag)
18e IJsdag. Vorst - 5 C. overdag en 's avonds - 4 C. Zware sneeuwval, nu ook hier. Het sneeuwdek heeft een dikte van 12 tot 14 cm. De wind is nog steeds N.O., maar de kans om op de schaats te komen, is nu verkeken, veroorzaakt door de zware sneeuwval. Op de rijweg ligt 10 cm sneeuw en daaronder ijzel, zodat de wegen vrijwel onbegaanbaar zijn. Bovendien veroorzaakt de krachtige N.O.-wind alweer stuifsneeuw en de eerste "heuveltjes" beginnen zich te vormen. Krijgen we een herhaling van 1963?

13 februari (zondag)
Vorst van hedennacht - 4 C. en overdag om het vriespunt, de wind is geheel bedaard en zodoende blijven we gelukkig verstoken van stuifsneeuw. Maar er wordt niet gepekeld, vandaag en zodoende kon men weer eens met arresleden rijden! Vanmiddag de eerste arreslee in ons dorp gesignaleerd, dat is jaren geleden! In de oorlogswinters van 1940, 1941 en 1942 zagen we ze nog regelmatig rijden, maar nu is het een grote zeldzaamheid. De jongens hadden dit ook nog nooit gezien en ze vonden het prachtig. (Het betrof hier een mooie, oude arreslee van de heer G. Harrewijne, het paard had tuig met belletjes, zoals het ook behoort.). Al met al kunnen we nu toch moeilijk meer van een kwakkelwinter spreken; diverse dorpen in het Noorden van ons land zijn volkomen geïsoleerd en enkele treinen zijn ingesneeuwd. Nog steeds onbegaanbare wegen en van werkelijke dooi is nog steeds geen sprake.

14-15 februari
Weinig vorst, geen wind, temperatuur overdag iets beven het vriespunt, een normale vorstdag, dus.

16 februari
Nog steeds houdt de winter stand, terwijl geen mens er iets aan heeft. Schaatsenrijden kunnen we niet, het ijs is onbetrouwbaar. Vandaag waait er weer een harde Oostelijke wind en het heeft vannacht - 5 C. gevroren. Overdag om het vriespunt maar vanavond weer verdere daling van temperatuur.

17 februari (donderdag)
19e IJsdag. Met heldere hemel en een sneeuwdek vroor het vannacht - 8 C. en midden overdag - 3 C.; blijft de hemel helder, dan zal het opnieuw streng gaan vriezen. Te Zaandam is de ijsbaan van "Zuidpool" weer geopend.

18 februari (vrijdag)
De 20e ijsdag van deze winter. Het vroor hier hedennacht - 10 C. terwijl op het vliegveld Eelde - 16 C. vorst werd gemeten, vermoedelijk  de laagste temperatuur. Ondanks het feit dat het nu al verscheidene dagen achter elkaar flink vriest, hebben we er niets aan om eerder vermelde redenen, het sneeuwijs blijft onbetrouwbaar.

19 februari (zaterdag)
Na vorst van ditmaal slechts een paar graden, valt er in de na-nacht wat motregen en opnieuw zijn de wegen spiegelglad, hoeveel keer is dat deze winter al niet voorgekomen! Overdag valt de dooi in, waar nu niemand meer om rouwt!

20 februari (zondag)
Winter geheel voorbij; zware dooi met regen en Z.W.-wind; het gaat zo hard dat vanavond laat vrijwel alle sneeuw is weggedooid. Zo snel kan het veranderen in ons landje ... Opnieuw hebben we genoten van de schitterende prestaties, die Kees Verkerk  en Ard Schenk leverden te Gotenborg in Zweden. Het was stil op straat, iedereen zat voor de televisie en zag Kees Verkerk Wereldkampioen worden en Ard Schenk tweede. De nummers één en twee Nederlanders, nog nooit vertoond, geweldig groot is het enthousiasme, het is ook haast niet te begrijpen dat nu de Nederlanders de Schaats-hegemonie hebben veroverd!

21 februari
De dooi zet nu zo hard door, dat binnen enkele dagen alle sporen van deze winter verdwenen zijn, zodat ik mijn dagelijkse aantekeningen voor het eerst sinds begin februari kan beëindigen.

MAART 1966

In tegenstelling tot voorgaande jaren, bracht de maand maart geen vorst van betekenis, zodat ik over het verloop van deze maand heel kort kan zijn. Resumerend mag ik stellen, dat we een bijzondere winter achter de rug hebben met zeer grote tegenstellingen wat de temperatuur betreft. Bovendien vier à vijf ijsdagen in november, een zeer grote zeldzaamheid en een totaal van 20 ijsdagen en 44 vorstdagen, dus met elkaar een behoorlijk wintertje, voor het gehele land stellig niet streng, maar toch een winter om te onthouden! Nagekomen aantekeningen.

15 april
Sneeuw in april komt meer voor maar de koude van de afgelopen dagen is toch wel abnormaal. Bij een temperatuur van l à 2 C. boven nul, viel er gisteren regelmatig sneeuw en 's avonds bleef de sneeuw nog liggen ook! In andere delen van ons land is nog meer sneeuw gevallen, terwijl in Denemarken en Engeland sneeuw ligt tot een hoogte van 30 cm - 1 meter! Aprilletje zoet ....

De winter van 1966/67

Kwakkel-winter; slechts twee dagen geschaatst.

1 november
Nauwelijks is november in het land, of de vorst doet zijn intrede. Het vroor vannacht enkele graden.

2 november
Met matige Oostelijke wind heeft het vannacht in Nederland - 2 C. tot - 5 C. gevroren; overdag stijgt de temperatuur tot ca. 4 C. boven nul, het zijn dus gewone vorst- en geen ijsdagen, zoals vorig jaar in november meegemaakt.

3 november
Een regelmatig dagboek in deze tijd van het jaar heb ik nog weinig bijgehouden; maar nu moet dat wel, want het blijft licht vriezen en voor hedennacht wordt zelfs lichte tot matige vorst verwacht. De wind blijft Oost, de hemel is glashelder en dat bevordert de nachtelijke uitstraling. Zo vroor het in België de afgelopen nacht op sommige plaatsen - 11 tot - 14 C.!

4 november
Eerste sneeuw vandaag al gevallen. Vanochtend, tussen half acht en half twaalf, heeft het aan één stuk door, licht gesneeuwd, wel uitzonderlijk vroeg voor de tijd van het jaar. De sneeuw valt op sommige nog groene bladeren en planten, blijft liggen op het gras, maar dooit op straat direct weg. De koude is nog van weinig betekenis, het vroor de afgelopen nacht ten hoogste één graad. En voor morgen wordt al zachter weer voorspeld.

5 november
Hoewel het vannacht nog heeft gevroren, krijgen de depressies de overhand en gaat deze wel héél vroege koude - gelukkig maar - snel voorbij.

6 november
Zacht weer; de temperatuur loopt op tot + 15 C.!

DECEMBER 1966

2 december.
Uit het Handelsblad: Bijna laagterecord Barometer-stand. De Bilt, 2 december. "De luchtdruk te De Bilt heeft vanmorgen het laagterecord dicht benaderd. De barometer gaf daar om 9 uur een stand aan van 969 millibar of 727 millimeter kwik, dat is slechts 5 millibar boven het absolute laagterecord van maart 1876". (zie ook 29 november 1965, met zware storm luidde toen de barometerstand 965,1 millibar).

26 december
De maand december gaat tot heden zonder vorst van betekenis voorbij; ook de Kerstdagen waren geheel zonder vorst, 25 december
koude Noordenwind, vandaag Z.W. en heldere zonneschijn! In de tuin bloeien nog enkele rozen, die de vorst van november hebben weerstaan.

JANUARI 1967

5 januari
Flinke sneeuwval met N. tot N.O.-wind; vandaag heeft het weer een winters karakter gekregen, er is veel sneeuw gevallen die in de loop van de dag blijft liggen, zodat het vanavond wel behoorlijk zal vriezen.

6 januari
1e IJsdag. Vorst van hedennacht - 4 C., op andere plaatsen tot - 8 C. De temperatuur kwam overdag vandaag niet boven het vriespunt, eerste ijsdag. Alle sloten liggen dicht, er is geen wind, zodat er maar weinig voor nodig is om op de schaats te komen. Vanavond vriest het - 4 C.

7 januari (zaterdag)
Vorst - 8 C., overdag - 4 C., windstil weer, 2e ijsdag. Weer op de schaats! Wat we zelf niet voor mogelijk hadden gehouden, bleek toch te kunnen! Het sneeuwijs was al zo dik, dat de kleinere sloten best berijdbaar waren en zo heb ik met Annet vanmiddag weer de eerste streken gemaakt. Helemaal vertrouwd is het nog niet, maar ik heb toch wel eens op slechter ijs gereden. We konden komen tot de Gouw, morgen hopen we ook dààr te rijden, maar .... ik ben morgen jarig - en dàt op zondag plus ijs in de sloot, wel een aardig verjaarscadeautje, toch vrees ik met al die verjaarsvisite in het vooruitzicht, niet zo van het ijs te kunnen profiteren. Enfin, afwachten maar.

8 januari (zondag)
Vorst - 8 C., overdag - 3 C., 3e ijsdag en eerste IJs-zondag .. Ondanks mijn verjaardag, toch vanochtend heerlijk geschaatst, hoe kan het ook anders. Eerst met zoon Arnold, A. Schoen, D. Havik en C. Brouwer de Gouw verkend tot de Westzanerdijk. Best berijdbaar ijs. Vanmiddag met de dochters Annet en Elien nog een klein tochtje gemaakt, maar waren om drie uur weer terug. In ieder geval fijn gereden, er waren veel mensen op het ijs. Vanavond weer lichte vorst, of het doorzet, moet ik nog maar zien. Verder valt er nog te vermelden dat de Nederlandse Schaatskampioenschappen dit weekend werden gehouden op de Jaap Edenbaan te Amsterdam. Het was wéér Kees Verkerk, die zijn schaatskampioenschap prolongeerde en Ard Schenk werd tweede. Bij de dames won Stien Kaiser op alle vier afstanden, eveneens een schitterende prestatie.

9 januari
Het heeft vannacht slechts weinig gevroren, hoogstens - 3 C., overdag steeg het kwik iets boven nul, géén ijsdag. De Bilt verwacht vannacht nog vorst, overdag invallende dooi.

1O januari

Hoewel het vanochtend nog wat vroor, is vandaag de dooi ingetreden en alle schaatsgenoegens zijn weer voorbij. Nog juist voor de dooi inviel, hebben meer dan 3000 schaatsliefhebbers deelgenomen. aan de Eilandspoldertocht, een afstand van 30 km, er is dus toch nog door zeer velen geprofiteerd van het ijs. Om twaalf uur vanmiddag, heb ik ook nog even gereden tot de Watering maar het ijs begon al iets in te snijden, dus ben gauw naar huis gegaan.

11 januari
Vandaag is alle sneeuw al weggedooid bij een temperatuur van + 5 C. Vorstkansen schijnen er voorlopig niet in te zitten, zodat
ik mijn dagelijkse aantekeningen weer afsluit.

28-29 januari
Geen vorst in Nederland, wél Europese Kampioenschappen op de Schaats in Finland (Lahti) waar het - 30 C. vroor .... Kees Verkerk nu Europees Kampioen en Ard Schenk tweede; het kan niet op, want

11-12 februari
Wereldkampioenschappen te Oslo met opnieuw Kees Verkerk, die zijn wereldtitel prolongeerde en tweede Ard Schenk, het zijn allemaal schitterende prestaties, waar we een jaar of wat geleden niet van konden dromen! Uit bovenstaande blijkt wel, dat er geen ijs van betekenis meer voorkwam en hoewel het op 12, 13 en 14 februari nog wat vroor, met een laagste temperatuur van - 5 C., kwamen we niet meer op de schaats. We moesten genoegen nemen met de geweldige prestaties van onze landgenoten op de internationale wedstrijden en toen op 18 februari te Deventer ook nog bij de dames Stien Kaiser het Wereldkampioenschap behaalde, was de vreugde bij de zovele schaatsliefhebbers volmaakt. De winter van 1967 bracht weinig ijs maar grootse, neen, geweldige Schaatskampioenen!

De winter van 1967/68

Opnieuw een kwakkelwinter met 2 dagen ijsvreugde.

21 november
Vannacht en ook vanochtend heeft het enige graden gevroren, weinig wind en bovendien veel mist. Ook de vorige week is al nachtvorst voorgekomen, maar dat is voor de tijd van het jaar heel normaal. Wanneer we echter uitgaan van de gedachte, dat bij vriezend weer op 21 november een strenge winter volgt, dan zouden we ons hart weer eens kunnen ophalen! Maar ik moet het eerst nog zien. De koude zet in november niet door en zo beginnen we vol moed aan de eerste wintermaand.

7 december
Eerste sneeuw- en hagelbuien van dit "seizoen". Koude, harde Noordenwind, er wordt lichte vorst voorspeld.

8 december
Het blijft koud weer met temperaturen op of om het vriespunt, zware sneeuw- en hagelbuien. In Limburg ligt 15 cm sneeuw.

10 december (zondag). Na enige dagen van sneeuw- en hagelbuien (op de Veluwe ligt 25 cm sneeuw) kunnen we thans van echt winterweer spreken. De wind zit in de N.O.-hoek, heldere hemel en temperatuur snel dalend.

11 december (maandag)
Vannacht vroor het hier - 6 C., maar in Twente en Limburg kwam zelfs strenge vorst voor tot - 13 à - 14 C. (mede veroorzaakt
door het sneeuwdek).

12 december
Met nog wat gladheid in de morgenuren, is de eerste "winteraanval" afgeslagen, de wind is Zuidelijk geworden en de temperatuur stijgt tot enige graden boven het vriespunt. Voorlopig niet op de schaats!

16 december
Gedurende dit weekend werden op de Jaap Edenbaan te Amsterdam de Nederlandse Schaatskampioenschappen gehouden. Ard Schenk
werd Kampioen en Kees Verkerk eindigde nu als vierde, achter Peter Nottet en Jan Bols.

19-20 december
Enkele vorstdagen met temperaturen van ten hoogste - 5 C., maar het zet niet door. Ook de Kerstdagen gingen weer voorbij zonder sneeuw of ijs en behoudens wat gladde wegen en een enkel sneeuwbuitje, verliepen ook de laatste dagen van december zonder flinke vorst. De winter ligt wel op de loer, maar laat nog even op zich wachten!

JANUARI 1968

7 januari
Het vorig jaar om deze tijd zochten we de schaatsen op en ook nu ziet het er naar uit, dat dit binnen afzienbare tijd gaat gebeuren. Vanochtend draaide de wind naar het N.O., de lucht wordt helder, de wind wakkert aan en het vriest overdag 3 C. Twente noteerde al - 9 C.

8 januari
Op mijn verjaardag nog geen schaatsen gereden - zoals vorig jaar - maar de kans wordt steeds groter, dat dit binnenkort gaat gebeuren. Het vriest 's avonds - 4 C.

9 januari
1e IJsdag. Vannacht vroor het hier - 7 C., maar ook overdag zeer koud met harde Oosten-wind en temperatuur van - 6 C. De laagste temperatuur werd vannacht in Eelde gemeten - 22 C., dit is ongekend laag, mede veroorzaakt door de dikke sneeuwlaag van wel 20 cm en dat is hier niet het geval.

10 januari
Hoewel vliegveld Eelde opnieuw - 19 C. registreerde, was de vorst in de Zaanstreek aanzienlijk minder, gisteravond nog wel - 9 C., maar vannacht ten hoogste - 7 C., terwijl overdag de temperatuur tot om het vriespunt oploopt. Het ijs is nu wel sterk genoeg, maar door de sneeuw niet berijdbaar, slechte plaatsen zijn niet te zien. Vanavond harde, N.W.-wind en sneeuwbuien, een echt kwakkel-wintertje!

11 januari

Zware sneeuwbuien met Noordelijke wind, daarna weer O.N.O. en vanavond vriest het weer - 6 C. , we zullen het nu morgen toch maar eens gaan proberen!

12 januari
Vorst van hedennacht - 9 C., overdag - 2 C. en vanavond weer - 7 C., 3e ijsdag. Weer op de schaats. Vanochtend heeft Arnold de Reef verkend, we wonen nu aan de Watermolenstraat en dan de Reef dichtbij dan de Gouw, en tussen de middag heb ik ook even gereden. Het ijs is niet best, op vele plaatsen zit de sneeuw vastgevroren, maar nu wél sterk genoeg. De ijsclubs hebben hun banen geopend, ditmaal de B.V. "Noord"nog niet; men zal eerst de Euverenweg "schoon" moeten maken en dat is een hele "klus"!

13 januari (zaterdag)
Felle vorst tot - 13 C., overdag 7 C., 3e ijsdag. Nu noteerde men in Twente maar liefst 22 C. vorst, dat zijn toch temperaturen, die we de laatste jaren niet gewend zijn! Vanmiddag hebben we het gehele Westzijderveld bereden, wel nog steeds veel sneeuw op het ijs, maar toch: we kunnen rijden! Er werd zelfs vanmiddag alweer een tocht verreden, de Eilandspoldertocht, ze zijn er daar gauw bij in de Rijp, Graft en omgeving. Later vernomen dat er ruim 1300 schaatsliefhebbers hebben deelgenomen. Voor Zondag zijn de weerberichten ongunstig, men verwacht dooi. Zaterdagavond, ca.10 uur, komt de depressie al opzetten. Er valt ijsregen en wel zodanig, dat de straten onbegaanbaar worden. Honderden mensen konden vanavond hun woonplaats niet bereiken en dat in deze tijd van techniek! Maar tegen de Natuur is niets bestand, wanneer alle factoren om gladheid te veroorzaken; aanwezig zijn, dan kan men auto, trein of bus wel thuis laten! En dat gebeurde ook, vanavond.

14 januari (zondag)
Zéér zachte lucht maakt een spoedig einde aan de gladheid en de ijspret. Het temperatuurverschil bedroeg in één etmaal 24 C.

15 januari
Het ijs dooit zó snel weg dat er maandagmiddag, 15 januari, vrijwel niets meer van over is. De eerste winterperiode kunnen we hiermee afsluiten.

27 januari
Bij de Europese Kampioenschappen (Bislet) ditmaal géén Ard of "Keessie" maar Fred Anton Maier, de sympathieke Noor, die alle
concurrentie achter zich liet en dan ook Kampioen werd. De dames deden het beter, Stien Kaiser werd opnieuw wereldkampioen
(Helsinki 28 januari 1968).

FEBRUARI 1968

3 februari
Zware sneeuwbuien, echter geen vorst van betekenis.

4 februari
Zelfde weertype, opnieuw flinke sneeuwbuien.

5 februari
Nu de gehele dag lichte sneeuwval met harde, Zuidelijke wind. Daar er geen vorst achter zit, dooit de sneeuw weer spoedig weg. Na enige "zomerse dagen" in februari waarbij men alweer aan het voorjaar gaat denken, draait de wind opnieuw naar het N.O.

23-24 februari
Koud, guur weer met harde N.O.-wind.

25 februari (zondag).
Vannacht met heldere hemel en harde N.0.-wind vorst van - 5 tot - 6 C., de sloten liggen weer dicht, maar het hoeft nu echt niet meer! Te Gothenburg werden dit weekend de Wereldkampioenschappen schaatsen gehouden. Kees Verkerk  en Ard Schenk, de Olympische kampioenen en Kees bovendien in 1967 Wereldkampioen, werden ditmaal onttroond. De volgorde was nu: 1. Maier (Noorwegen) , 2 Thomassen (Noorwegen), 3. Ard Schenk en 4. Kees Verkerk. Jan Bols bezette een eervolle vijfde plaats bij deze enerverende wedstrijden. De dames deden het beter, ongenaakbaar werd Stien Kaiser voor de tweede maal wereldkampioene te Helsinki.

26-29 februari
Het blijft koud weer met nog steeds harde N.O.-wind en lichte vorst, zodat de sloten met ijs bedekt zijn en op Schrikkeldag, 29 februari, is het zo koud dat de temperatuur vrijwel niet boven het vriespunt kwam.

MAART 1968

Deze maand bracht zo weinig bijzonders dat ik er geen aantekeningen van heb bijgehouden. Slechts aan het einde van de maand genoteerd dat er een waterrecord is gebroken: vliegveld Volkel (Brabant) meldde + 24,9 C. (Zaanlander 30 maart 1968). Zoals bekend, houd ik me daar niet mee bezig en heb er verder dan ook geen aandacht aan geschonken. Mijn laatste aantekeningen van dit kwakkelwintertje bevestigen dat nog eens: zware sneeuw en hagelbuien op 3 april 1968, overdag niet warmer dan 5 graden C. terwijl het 's nachts 1 tot 3 graden zal vriezen, de kustgebieden uitgezonderd ..... Waarmee de tegenstrijdigheden van maart en april m.i. weer eens voldoende zijn aangeduid.

De winter van 1968/69

Koude kwakkelwinter met ijsdagen in november en maart.

Schaatsvriend W. Veenis op het ijs overleden.

Sedert de laatste jären is het nu al gewoonte geworden om met mijn notities te beginnen in de maand november. Ook dit jaar is dat weer het geval want op

15 november
noteren we al de eerste ijsdag, het heeft nl. in de afgelopen nacht zowel als overdag behoorlijk gevroren tot - 5 C. Er waait een harde, Oostelijke wind met - 4 C. vorst en daardoor ontstaat er grondijs in de sloten.

16 november
Nog steeds harde Oostelijke wind met - 4 C. vorst en overdag eveneens beneden het vriespunt, de tweede ijsdag al en het is geen wonder dat we alweer aan  schaatsenrijden beginnen te denken! Vanavond is ook de eerste sneeuw gevallen, zodat van schaatsen wel niets zal komen. De wind is nog steeds N.O. en wakkert tegen de avond weer aan.

17 november (zondag)
Daar het grondijs al bijzonder sterk was, hadden we gehoopt om vandaag al even te rijden, maar er kwam niets van terecht; ondanks het feit dat de wind Oost bleef, steeg de temperatuur tot boven het vriespunt, er zit dus geen koude van betekenis achter en we zullen ons geduld moeten bewaren!

18 november.
Vorst is geheel verdwenen.

DECEMBER 1968

7 december
De wind zit al vele dagen in de Oosthoek, de hemel blijft bewolkt maar vandaag komt de temperatuur nauwelijks nog boven het vriespunt.

8 december
3e IJsdag; er waren er immers al twee in november! Vorst - 3 C., overdag - 1 C.

9-10 december
De temperatuur blijft om het vriespunt schommelen, Oostenwind. Vanavond lichte vorst.

11 december
4e IJsdag. Heldere hemel en een vorst van - 6 C., ook overdag iets beneden het vriespunt en ditmaal twijfel ik er niet meer aan of we komen nu op de schaats!

12 december.
5e IJsdag. Het heeft vannacht - 8 C. gevroren en overdag vriest het - 3 C. Prachtig berijdbaar ijs in de sloten, ditmaal heeft onze jongste dochter Eline, de primeur, zij heeft al geschaatst en er heerlijk van genoten. Zelf heb ik nu midden in de week weinig tijd om het even te proberen, het moet nu maar in het weekend gebeuren. Er wordt aanhoudende vorst verwacht.

13 december (vrijdag)
6e IJs dag, vorst - 8 C. , overdag - 3 C. Schaatsvriend W. Veenis op het ijs overleden. Op de dag waarop wij voor het eerst weer op de schaats stonden, is mijn beste vriend, Wouter Veenis, waarmee ik in vroeger jaren Elfsteden- en Dorpentochten reed, op het ijs door een hartverlamming getroffen. Samen met zijn dochter Anke, had hij zich een uurtje vrijgemaakt om even van het ijs te genieten zoals ook hij er altijd van genoot. Maar op de terugweg - hoek Gouw en Kerksloot - viel hij plotseling en overleed ter plaatse. Hij was slechts 55 jaar oud. Wij zijn hier allemaal kapot van en kunnen het ons nog steeds niet indenken. Wouter en ik zijn altijd de beste vrienden geweest want hij was natuurlijk méér, veel meer dan alleen een schaatsvriend. Maar wanneer er een ijsperiode was, waren wij altijd van de partij; hij met zijn onverwoestbaar doorzettingsvermogen en ik, die het altijd iets rustiger aandeed. Wij hadden precies dezelfde slag en konden ook daarom juist zo goed met elkaar rijden. Nooit zal ik vergeten hoe wij samen die Elfstedentochten volbrachten en hoe goed wij dan op elkaar ingesteld waren.
Die tochten behoorden voor ons al lang tot het verleden, maar dat ik hem, die ik ook altijd op het ijs kon aantreffen, nu nooit meer zal zien en datzelfde ijs zijn noodlot is geworden, ik kan het me nog steeds niet indenken. Wat dit heengaan voor zijn vrouw, mevrouw D.H. Veenis-Romeijn, en voor zijn groot gezin betekent, het is niet onder woorden te brengen. Wouter Veenis zullen wij allen blijvend missen.

14 december (zaterdag)
Maar het leven gaat door en zo vervolg ik weer mijn winteraantekeningen. Het is vandaag de 7e ijsdagen het heeft vannacht weer hard gevroren, tot - 8 C. en overdag - 2 C., daarbij een heldere hemel en wat Oostenwind, zodat er overal wordt geschaatst en de eerste tochten al zijn uitgestippeld. Door het ongeluk van mijn vriend Veenis kon ik er vanochtend niet toe komen om de schaatsen weer op te pakken. Maar met dit zeldzaam mooie weer was het vanmiddag niet langer mogelijk om de roep van het ijs te weerstaan. Ben met dochter Annet naar de Westzanerdijk gereden en later nog naar Wormerveer maar mijn gedachten waren veel bij hem, die ik nu nooit meer op het ijs zou tegenkomen.

15 december (zondag)
Eerste IJs-zondag. Het heeft in de afgelopen nacht minder hard gevroren, ten hoogste - 4 C. en overdag schommelt het kwik om het vriespunt. In het Westzijderveld was het vandaag bijzonder druk met schaatsenrijders en ook wij hebben daar met alle drie kinderen geschaatst. Vanavond echter totale omslag van het weer. De dooi treedt in. Regen en harde wind, gladde wegen, maar vermoedelijk einde van deze vroege vorstinval.

16 december
De dooi zet door en binnen enkele dagen zal al het ijs verdwenen zijn. Een korte vorstperiode dus, die ditmaal veel droefenis heeft veroorzaakt en nog lang in ons geheugen zal blijven.

Gedurende ruim een week valt er over het winterweer weinig te vermelden; de Kerstdagen van 1968 brachten eveneens geen vorst, maar wel viel er de tweede Kerstdag sneeuw, zodat we van een gedeeltelijk "witte Kerst" kunnen spreken.

27 december
Ook vandaag weer zware sneeuwbuien en blijft het weer zijn winters karakter behouden.

28 december
8e IJsdag met een temperatuur van - 4 C., ook overdag onder het vriespunt en opnieuw zware sneeuwbuien, er ligt nu ca. 8 à 10 cm sneeuw op de weg.

29 december
Vorst - 3 C., overdag - 2 C., de 9e ijsdag van deze winter. Daar het vandaag zondag is, maken velen een sneeuwwandeling, waar de Natuur zich nu zo goed voor leent. Het ijs is van weinig betekenis.

30 december
10e IJsdag, maximum temperatuur overdag - 3 C., terwijl het vanavond - 6 C. vriest, mede veroorzaakt door het sneeuwdek.

31 december
Maar de vorst zet ook ditmaal niet door, zodat we 1968 hierbij afsluiten.

JANUARI 1969

Gedurende deze maand kwam er practisch geen vorst van betekenis voor, ijsdagen waren er helemaal niet, zodat ik over het verloop van de maand zeer kort kan zijn. Om nog één keer op de schaats te komen is onze hoop gevestigd op

FEBRUARI 1969

8 februari
Vannacht en ook vanochtend, is het voor het eerst weer eens "winter" in ons land in de vorm van zware sneeuwbuien; overigens natuurlijk normaal voor de tijd van het jaar.

9-10 februari
In het Zuiden van het land ligt nu ca.15 cm sneeuw, hier in de omgeving ca. 7 cm, 's nachts, lichte vorst en overdag om het vriespunt.

11 februari
Vanmiddag is het hard gaan waaien uit het Z.O. Tevens weer sneeuwval en tegen de avond kan men spreken van een sneeuwstorm, zodat er weer talrijke ongelukken gemeld worden. Vorst - 5 C. Opnieuw is bewezen dat de datum van 9 of 10 februari een winterinval kan inluiden, gelijk al zovele malen is voorgekomen.

12 februari
Na de felle sneeuwjacht van de afgelopen nacht is de wind Oost geworden en het blijft vriezen, er wordt zelfs matige tot strenge vorst verwacht.

13 februari (donderdag)
Vandaag zelfs een ijsdag, de temperatuur kwam overdag niet boven nul en het vroor de afgelopen nacht zelfs - 8 C. De hemel is strak-blauw, dus vriest het behoorlijk, zodat we haast met zekerheid durven te zeggen dat het er toch weer van zal komen!

14 februari (vrijdag)
Inderdaad "komt het ervan" want hedennacht heeft het streng gevroren, nl. - 11 C. (overdag - 4 C., 12e ijsdag), zodat we morgen, zaterdag beslist kunnen schaatsenrijden.

15 februari (zaterdag)
Na een vorst van opnieuw - 10 C. konden we vandaag de schaatsen weer onderbinden, een buitenkansje en dat op zaterdag! Met dochter Annet vanmiddag langs de Reef en de Gouw geschaatst, geen wakken, we konden zelfs al onder de bruggen door en hebben bijzonder genoten van het ijs en het prachtige winterweer. In de krant (Handelsblad van 14 februari) lees ik dat het in de afgelopen nacht op diverse plaatsen in ons land - 18 C. heeft gevroren, dat is zeer laag voor deze winter, die we in feite al hadden afgeschreven!

16 februari (zondag)
Harde, stormachtige wind uit het N.N.O., echter weinig vorst wat haast onbegrijpelijk is met zo'n wind uit de goede hoek, maar overdag blijft de temperatuur om het vriespunt schommelen, zodat ik geen ijsdag noteer. Vanochtend met Arnold en A. Schoen het gehele Westzijderveld doorkruist, maar de harde wind maakte het rijden bepaald niet tot een pretje. Vóór de wind ging het vanzelfsprekend heel snel, maar tegen de wind in - op de Reef - reden we met z'n drieën dicht achter elkaar en zo ging het nog wel het beste. Heel weinig schaatsenrijders in het veld, terwijl vanmiddag iedereen weer naar de televisie kijkt in verband met de Wereldkampioenschappen op de schaats, die in Deventer - op kunstijs - worden gehouden. Ook wij hebben daar naar gekeken en gezien, hoe Kees Verkerk géén Wereldkampioen werd, maar de Noor Dag Fornaes, terwijl Ard Schenk op de 1500 m kwam te vallen en daardoor werd uitgeschakeld voor een ereplaats .... Hij werd 4e in het algemeen klassement. En tenslotte maak ik nog melding van zeer zware sneeuwval in Limburg, naar de berichten luiden, tot één meter hoogte!

1 7 februari
Nog steeds zware sneeuwbuien en temperaturen overdag om het vriespunt, 's nachts lichte, soms matige vorst.

18 februari
Harde, N.O.-wind met - 7 C. vorst, overdag tot - 3 C., 14e ijsdag, bitter koud weer, bovendien nog steeds sneeuwbuien.

19 februari
Dooi. Vanochtend nog het bekende recept met spiegelgladde wegen en nog een graad of drie vorst. Maar omstreeks het middaguur heeft de dooi de overhand verkregen en nu vanavond waait er een Z.W.-windje en zal het wel blijven dooien.

20 februari
Doorgaande dooi.

21-28 februari
Gedurende de gehele laatste week van februari koude, Oostelijke wind met sneeuwbuien en 's nachts lichte vorst. Nog steeds is al het ijs niet verdwenen, het was een behoorlijk koude maand.

MAART 1968

16 maart (zondag)
Vandaag weer een zeer koude dag met een temperatuur van - 2 C. overdag (ijsdag) en harde Oostelijke wind.

17-18 maart
Eveneens ijsdagen, de maximum temperatuur blijft beneden het vriespunt. Voor de tijd van het jaar is het zeer koud ('s nachts - 4 C.) en tengevolge van de harde Oostelijke wind is de WEELSLOOT OP 18 MAART MET GRONDIJS DICHT GELOPEN (dit heb ik nog nooit eerder meegemaakt op deze datum).

29 maart
De Bilt noteert -5,5 C. vorst, een record wat de datum betreft, niet de temperatuur, deze is nog wel eens lager geweest in maart. Evenwel, dat maart 1969 véél te koud was, blijkt wel uit bovenstaande omschrijving en wéér komt tot uiting dat maart in het algemeen, géén Lentemaand genoemd kan worden.

Bovenkant van de pagina