50 jaar Zaanse IJskronieken, de strenge winter van 1978/79

De winter van 1978/79, november

Karaktergetal:         -206  )x
Aantal ijsdagen:         33
Aantal vorstdagen:     78
Laagste tenperatuur te Emmeloord op 5 januari 1979 - 24,4 C. ))x

)x   negatieve temperatuursom volgens methode Hellmann.

))x  alle hierboven vermelde gegevens hebben betrekking op De Bilt gedurende de periode van 1 november tot en met 31 maart.

Veel sneeuw en zeer veel ijzel.

27 november 1978
Gisteren is hier de eerste sneeuw plus hagel gevallen en ook vandaag is het winters weer. Noordelijke wind met sneeuw- en hagelbuien. Er wordt lichte vorst verwacht.

28 november
Vanoc:htend een witte wereld, maar de sneeuw smelt vlug weg. Ook vandaag weer zware sneeuw,- en hagelbuien. De wind is naar het N.O. gedraaid;  lichte vorst.

29 november
Vorst van hedennacht maximum - 4 C. Weinig wind. Alle sloten liggen dicht. Geen sneeuwbuien meer.

30 november
Slechts een paar graden vorst. Lichte mist. Overdag helder weer en 's avonds vriest het wat op.

De winter van 1978/79, december

1 december
Vorst - 3 C. en overdag om het vriespunt. 's Ochtends mist.

2 december (zaterdag)
Het blijft wat vriezen, maar daarmee is ook alles gezegd. Maximum - 3 C. ! Wij vierden hier vandaag een heel gezellig Sint Nicolaasfeest met alle kinderen en kleinkinderen.

3 december (zondag)
Vorst tot weer - 3 C. Maar intussen ligt er toch een heel mooi laagje spiegelglad ijs, net nog niet sterk genoeg om er op te rijden .... Vandaag heb ik in Jisp even op het ijs gestaan, maar rijden was er niet bij: Misschien dinsdag?? De wind is nog steeds Z.O. 's Avonds opvriezend.

4 december (maandag)
Dooi. Ondanks Z.O.-wind is het toch gaan dooien, het regende vanochtend! Heel erg jammer, want het ijs lag er schitterend bij.

5 december (dinsdag)
Hoe bestaat het: Vanochtend vroeg is het weer gaan vriezen, heldere hemel en Z.O.-wind. Er worden minimum temperaturen verwacht van - 8 C.! Dus toch nog vroeg op de schaats?

6 december (woensdag)
Geschaatst: Eerste ijsdag (maximum temperatuur onder nul). Na een vorst van - 6 C. heb ik vandaag al - tegen alle verwachtingen in - kunnen schaatsen, natuurlijk in Jisp. Heb D. Havik opgebeld en samen met hem gereden op de Ketelsloot en de Bruiloftsloot op prachtig, spiegelglad ijs! Wij hebben bijzonder genoten en meer dan een uur lang gereden; ik moet zeggen, het ging nog uitstekend en daar ben ik wat blij mee!

7 december (donderdag)
Vorst - 5 C., overdag - 1 C. Tweede ijsdag. Matige Z.).-wind, vrij helder weer. Met dit prachtige ijs en lekker weer kon ik ook vandaag de verleiding niet weerstaan; heb mijn schaatsvrienden opgebeld en gereden met A. Schoen; daarna met D. Havik en C. Scholtens. In het Jisperveld kon op vrijwel alle sloten geschaatst worden, dit in tegenstelling tot het Westzijderveld. Maar onze kleinkinderen Nico en Miranda hebben vandaag ook al geschaatst op hun sloot bij de woonboot en zijn er dus eveneens vlug bij, zo hoort het ook! Als er ijs is, moet men ervan profiteren, het kan gauw genoeg weer veranderen ....

8 december (vrijdag)
Dooi. Onverwachts bereikte tegen het middaguur zachte lucht ons land. Ben nog gauw even naar Jisp gegaan en heb nog even gereden, maar toen het begon te regenen, was de lol er vanaf. Jammer, met het weekend in het vooruitzicht, maar enfin, we hebben gereden en dat was voor mij ditmaal bijzonder prettig, omdat mijn vrouw en ik binnenkort een maand naar Zuid-Afrika gaan. Vòòr ons vertrek kan ik dus zeggen: ik ben deze winter al op de schaats geweest!

9 december
Voortgaande dooi. Zeer zacht weer. Temperatuur ca. + 10 C. , zodat het ijs spoedig is verdwenen.

WINTER-DAGBOEK VAN ARNOLD GROOTES

17 december
Vannacht heeft het - 2½. gevroren, rustig weer, wind N.O.

18 december
3e IJsdag, vorst - 5 C., zwakke Z.O.-wind.

19 december
4e IJsdag. - 7 tot en met - 9 C. vorst. Veel rijp op de bomen.

20 december
Vorst - 4 tot en met - 7 C. Overdag om het. vriespunt. N.O.-wind, 's middags Z.W. Bewolkt. In het oosten van het land sneeuw.

21 december
Het heeft - 3 tot en met - 5 C. gevroren. Overdag om het vriespunt.

22 december
Vorst - 3 C. en overdag weer om het vriespunt.

23 december
Zelfde temperatuur. Vandaag heeft de hele familie geschaatst. We kunnen de gehele Reef afrijden, wel enkele grote wakken. In de gehele Zaanstreek werden ijswedstrijden gehouden. Momenteel zitten we op de dooigrens.

24 december
Zondag voor de Kerstdagen, 's morgens om 10 uur, begint het te regenen en dat ging zo de gehele dag door. Geen ijs tijdens de Kerstdagen.

Van 24 december tot en met 29 december blijft het zacht weer met veel regen. In de loop van vrijdag 29 december draaide de wind van Z.W. naar N.O. We krijgen een nieuwe vorstperiode. In Denemarken en Duitsland woedden al veel sneeuwstormen.

30 december
's Nachts harde N.O.-wind met ijzel, de wegen werden spiegelglad. In de ochtenduren ging de ijzel over in sneeuw.

31 december
's Nachts ca. - 10 C. vorst. Harde N.0.-wind met sneeuwbuien. De wegen waren vandaag vrijwel onbegaanbaar.

De winter van 1978/79, januari

1 januari
Vorst - 15 C. De wind is afgenomen. Na twee nachten vriezen werd vandaag overal geschaatst, het was een echte, ouderwetse schaats-zondag; windstil en volop zon.

2 januari
Vorst - 15 tot - 20 C. In de ochtend kwam een stormdepressie met veel sneeuw uit het Zuiden opzetten. De wegen werden weer onbegaanbaar. 's Middags ging de wind plotseling om naar N.O. "Er vielen toen vrachten sneeuw en het begon zelfs te onweren!" Tegen de avond luwde de storm en het werd helder weer. Er waren die dag enorme files op de wegen. Voor de Coentunnel stond zelfs een file van tien km. Het IJsse1meer en de Zaan zijn dichtgevroren. Op de Zaan werd op ijs van één nacht volop geschaatst. Voor een mogelijke Elfstedentocht is op vrijwel alle Friese kanalen een vaarverbod uitgevaardigd.

3 januari
In de nacht - 10 tot - 15 C. vorst. Rustig weer. De binnensloten zijn door de hevige sneeuwval onberijdbaar. Alleen op de Reef en de Gouw kon worden geschaatst.

4 januari
- 10 tot - 15 C. vorst. Overdag - 5 C. N.O.-wind.

5 januari
's Nachts - 10 tot - 20 C. vorst.

6 januari
- 10 tot - 18 C. vorst. Het is vandaag zaterdag, er werd veel geschaatst, maar het ijs is door de vele sneeuw slecht berijdbaar. Overal waren er vandaag Dorpentochten en wedstrijden.

7 januari
Vannacht heeft het nog hard gevroren. De wind is Z.W. 's Morgens zwaar bewolkt. Af en toe valt er wat regen en het gevolg is spiegelgladde wegen. De temperatuur steeg tot 0 C., het begin van de dooi.

8-9 januari
Dooi. Temperatuur plus 2 C., af en toe regen en Z.W.-wind.

10 januari
heeft het 's nachts weer een beetje gevroren. Overdag is er veel sneeuw gevallen met een harde Zuiden-wind.

11-13 januari
Sneeuwbuien met harde Noorden-wind, lichte vorst.

14 januari
's Nachts - 4 tot - 5 C. vorst, overdag rustig weer met veel zon. Er werd veel gewandeld in het Westzijderveld en ook wel geschaatst, maar door de sneeuw was het zwaar rijden.
(Einde winter-aantekeningen van Arnold Grootes).

15 januari (maandag)
In de vroege ochtend van zondag 14 januari (2.30 uur op Schiphol, waar we door Ruurd en Eline Algra-Grootes werden afgehaald), kwamen mijn vrouw en ik terug uit het warme Zuid-Afrika, een schitterend land, waar we zeer hebben genoten van alles, wat dit land te bieden heeft. De overgang van warmte naar koude is erg groot en vooral mijn vrouw heeft daar veel last van. Het is hier nog volop winter, maar verder rustig weer met slechts een paar graden vorst en een heldere hemel. Westenwind. Overdag om het vriespunt, maar voor de komende nacht worden weer lagere temperaturen verwacht.

16 januari (dinsdag)
Vorst - 7 C. en overdag - 2 C., het is dus een ijsdag, maar de hoeveelste van deze winter tot heden, laat ik dit keer achterwege. Ik was al heel blij, dat mijn zoon Arnold de dagelijkse notities had bijgehouden, zodat toch een aaneensluitend verhaal kan worden verkregen.
Zo was ik vandaag even in Jisp en natuurlijk moesten de schaatsen onder! Maar het ijs is slecht en bedorven door de sneeuw. Alleen op de ijsbaan op het Zwet was het gezellig, er stond zelfs een koek. en zopie; daar heb ik lekkere chocolademelk gedronken en een "korssie" gegeten, dat was weer echt ouderwets! En dan bedenkend, dat ik vier dagen geleden nog zwom in de Indische Oceaan .... Dat blijft een eigenaardige gewaarwording - maar het moet gezegd worden: ik ben nu wèl weer helemaal thuis!

17 januari (woensdag)
Vorst - 6 C., overdag - 2 C. IJsdag. Weer oostenwind, bewolkte hemel, aanhoudende vorst plus lichte sneeuw verwacht.

18 januari (donderdag)
Vrijwel dezelfde temperaturen, veel bewolking, harde oostenwind, koud, guur weer. IJsdag. Behalve op de ijsbanen wordt er heel weinig geschaatst.

19 januari (vrijdag)
Doorgaande vorst, nog matig tot - 6 C. Overdag blijft het erg koud en guur, harde Z.O.-wind. IJsdag. Verwachting: toenemende vorst. NRC Handelsblad van vandaag meldt dat deze winter in De Bilt tot nu toe 35 dagen met vorst heeft gebracht. Op 17 dagen bleef de temperatuur het hele etmaal beneden het vriespunt (ijsdagen). De laagste temperatuur is tijdens de afgelopen vorstperiode in ons land gemeten in Dedemsvaart op 3 januari: - 24 C. Aldus de weerkundige medewerker van NRC Handelsblad. Voorts zou de kou dit.a.s. weekeinde gaan wijken en is er sneeuw en ijzel op komst.

20 januari (zaterdag)
Weer een ijsdag met lichte vorst, Z.0.-wind, 's middags zware ijze1 en 's avonds spiegelgladde wegen met alle bekende gevolgen van dien.

21 januari (zondag)
Lichte vorst, ook overdag, het aantal ijsdagen neemt dus steeds toe. Op niet gestrooide wegen en straten rijden de kinderen overal schaatsen, een heel merkwaardig gezicht. De laag ijzel is minstens een centimeter dik en men kan wel blijven strooien, maar bij vele gemeenten is niet voldoende "strooigoed" meer voorradig ...
Met warm water moest ik de auto van een centimeter dikke ijslaag ontdooien, andere middelen hielpen niet. Omdat de grote wegen toch nog vrij goed berijdbaar waren, zijn we met kinderen en kleinkinderen uit Westzaan toch nog naar Nieuwkoop gereden om daar de verjaardag van onze jongste dochter, Eline Algra-Grootes, te vieren. Het is gelukkig allemaal goed afgelopen, maar de binnenwegen waren erg glad. Zeer voorzichtig gereden, waren voor donker weer thuis, blij, dat alles goed was afgelopen.

22 januari (maandag)
Gladheid duurt voort. Overdag - 4 C., ijsdag. Het is hier en vermoedelijk overal slecht gesteld met de wegen en de trottoirs; alles zit onder het ijs en de kinderen rijden opnieuw schaats op de straat. Af en toevalt er wat lichte motsneeuw, het blijft volop winter. Overal worden nu wel dorpen- en bannetochten gehouden, maar het ijs is slecht berijdbaar. Zelf heb ik nog nooit zo weinig geschaatst als in deze winter.

23 januari (dinsdag)
Zeer slecht weer met sneeuw en ijzel, vorst - 4 C. IJsdag. Onbegaanbare wegen en niets wijst erop dat hierin binnenkort verandering komt. Op de auto zit weer een nieuwe ijslaag vastgeplakt, alleen met warm water te verwijderen, "krabben" helpt niets. De jeugd geniet nog steeds van "schaatspret op straat", maar verder valt er weinig te genieten. Er gebeuren ontzettend veel ongelukken niet deze gladheid en het aantal "blikschade" is niet te tellen. "Nederland houdt zich moeizaam staande" schrijft de krant en daarmee is alles  gezegd. Oorzaak van al die ijzel is een zachte luchtlaag op een hoogte van 700 - 900 meter. In die luchtlaag vormt zich regen en omdat op het aardoppervlak de vorst zich handhaaft, verandert die regen in de laatste paar honderd meter bovende grond in ijzel - aldus "Het Parool" van dinsdag 23 januari. De kans op sneeuw neemt eveneens toe.

24 januari (woensdag)
Lichte vorst met wat sneeuwbuien en overdag temperatuur om het vriespunt. De wegen zijn iets beter te berijden, maar aan  binnenwegen en gewone straten wordt praktisch niets gedaan in verband met - nog steeds - gebrek aan strooizout. Geen schaats heb ik dezer dagen onder gehad, er is weinig animo om te rijden en een baantjesrijder ben ik nooit geweest! In vroeger jaren reed ik 's avonds wel eens op een verlichte ijsbaan, maar dat is er nu echt niet meer bij, die "zin" kan ik toch niet meer opbrengen!

25 januari (donderdag)
Lichte dooi, Zuiden-wind. Sneeuwbuien. Toch kan ik niet geloven dat dit een echte dooi is, daar lijkt het tenminste niet op.

26 januari (vrijdag)
Zware sneeuwbuien. Temperatuur om het vriespunt, 's avonds lichte vorst met opklaringen. De weg Enkhuizen-Lelystad is ingesneeuwd, op sommige plaatsen ligt daar anderhalve meter sneeuw. Hier in de Zaanstreek ligt er nu een laag van tenminste tien centimeter. De  wegen worden nog slechter berijdbaar.

27 januari (zaterdag)
Het blijft winter met lichte, soms matige vorst, maar schaatsenrijden is er niet bij, de sneeuw ligt een decimeter dik op het ijs en bovendien "broeit" het onder die sneeuw, zodat rijden is uitgesloten. Het is een winter, waar je weinig aanhebt. Vanavond windstil weer en het vriest - 4 C.

28 januari (zondag)
IJsdag. Vorst tot - 8 C. en overdag - 2 C. Op vele plaatsen vroor het vannacht streng t.w. meer dan - 10 C. Helder winterweer met rijp aan de bomen. Op onvoorstelbaar slecht ijs houdt men bannetochten en dat is vaak een goudmijntje voor de betreffende clubs, want er komen natuurlijk altijd veel liefhebbers op af. Een overzicht van al dit soort tochten en wedstrijden heb ik ditmaal niet gemaakt.

29 januari (maandag)
Begin van de dooi?? Vandaag geen vorst van betekenis.

30 januari (dinsdag)
De temperatuur is gestegen tot + 2 à 3 graden C. Lichte dooi dus en ditmaal ziet het ernaar uit, dat die dooi doorzet.

31 januari
Deze maand eindigt met aanhoudende dooi.

De winter van 1978/79, februari

l februari
Nog steeds dooi met Zuidelijke wind en regenbuien. Temperatuur ca. 3 graden boven nul. Ook weer enkele sneeuwbuien. De kans op een Elfstedentocht - voor zover die er nog was - is nu volledig verkeken.

2 februari
Flinke dooi, nu tot + 5 C. Toch ligt de winter op de loer, 's avonds vriest het wat op, de wind heeft neiging om naar het Noorden te draaien.

3-4 februari
Ook gedurende het weekend blijft het dooien, maar op

5 februari (maandag)
is de wind weer N.O. geworden en heeft het in de afgelopen nacht iets gevroren. Het blijft kwakkelen!

6 februari
Koud weer, ijsdag; vorst overdag - 4 C.

7 februari
Voor de zoveelste keer: spiegelgladde wegen; vorst 's ochtends - 3 C. Vervolgens regen, die in ijzel veranderde.
Tot het middaguur konden de bussen van het openbaar vervoer niet. rijden; zeer veel ongelukken op de grote wegen. Na de middag méér regen en stijging van temperatuur. Vanavond draaide de wind naar het Noorden en zo tobben we maar voort. Het is m.i. een winter, waar we héél weinig plezier aan beleven, dat schrijf of zeg ik niet gauw, maar het is wèl de waarheid. Geen enkele dag eens met een lekker  zonnetje, een zonnetje, dat in de wintermaanden toch écht wel eens kan schijnen, maar nu al dagenlang achter de grauwe wolken verborgen blijft ....

8 februari
Lichte vorst, overdag om het vriespunt, Noordenwind, géén dooi!

9 februari
Vorst - 5 C., overdag waarachtig wat zon, temperatuur + 2 C.

10 februari (zaterdag)
Lichte tot matige vorst, harde N.O.-wind. IJsdag. Voor het eerst sedert weken(!) weer eens prettig geschaatst en wel op de Nauernase vaart. Samen met A. Schoen uit Westzaan reden we tot Nauerna en vandaar weer terug tot nabij Krommenie. De vaart was goed berijdbaar (sneeuw was er afgedooid), maar het binnenveld is zonder meer slecht. 's Middags heb ik ook nog even op het Zwet bij Jisp geschaatst, maar er waren weinig schaatsliefhebbers te bekennen, ook daar zijn de binnensloten heel moeilijk berijdbaar, ik zag slechts een paar mensen op de schaats en verder een auto op het Zwet, want het ijs is natuurlijk nog sterk genoeg.

11 februari (zondag)
Harde N.O.-wind met lichte vorst (ijsdag). De wind neemt later nog in kracht toe en om te schaatsen is het naar mijn mening niets gedaan. Dat was vroeger wel eens anders, ik weet het, maar we worden nu eenmaal niet jonger, wel ouder en dat spreekt toch een woordje mee! Wat schaatskampioenschappen betreft, wil ik dit jaar volstaan met het vermelden van de wereldkampioenschappen, gehouden in Oslo tijdens dit weekend; opnieuw een zege voor de Amerikaan Eric Heiden, die winnaar werd op alle vier afstanden. Hij is een schaatsfenomeen zonder weerga. De Nederlanders maakten er helaas weer niets van en moesten genoegen nemen met een elfde, vijftiende en zestiende plaats......

12 februari (maandag)
IJzel en sneeuw zorgen opnieuw voor gladde wegen, later op de dag lichte dooi, maar de wind blijft Z.O. In Westzaan reden nog zo'n duizend schaatsliefhebbers de Bannetocht, uitgeschreven door de IJsclub "Lambert Melisz", maar het ijs was natuurlijk lang niet best.

13 februari
Flinke dooi, veel sneeuw smelt weg, maar de weersverwachtingen wijzen wéér op vorst!

14 februari (woensdag)
WINTER SLAAT HARD TOE. SNEEUWSTORMEN UIT HET NOORD-OOSTEN MET ZWARE IJZEL VOORAF, MAKEN HET GEHELE LAND ONBEGAANBAAR. SCHIPHOL GESLOTEN VOOR ALLE LUCHTVERKEER; RIJKSWEGEN  EVENEENS AFGESLOTEN; TREINEN ZIJN INGESNEEUWD.
Op Rijksweg 9 tussen Alkmaar en de Velser tunnel strandden honderden automobilisten in de sneeuwduinen. In het Noorden van het land zijn tientallen dorpen en steden volkomen geïsoleerd. Militairen zijn in actie gekomen om de helpende hand te bieden, op vele plaatsen heerst een noodtoestand.

15 februari (donderdag)
Vorst - 5 C., ook overdag. IJsdag. Sneeuwbuien met harde N.0.-wind. Het blijkt dat de Kop van Noord-Holland en de drie Noordelijke provincies het zwaarst getroffen zijn; de sneeuw is daar zelfs tot meer dan vier meter hoogte opgewaaid. De boeren kunnen hun melk niet kwijt, boerderijen zijn volledig van de buitenwereld afgesloten. Met zwaar materiaal is het leger ingeschakeld om hulp te bieden. De beelden, die we op de televisie te zien krijgen, zijn werkelijk verbijsterend, het is haast niet te geloven, dat dit alles in ons landje gebeurt; kassen van tuinders ingestort, koestallen verwoest, alles onder ongelofelijk dikke sneeuwlagen bedolven, de schade loopt in de miljoenen. Deze winter brengt héél veel ellende, naar mijn mening véél meer dan andere strenge winters in het verleden. Vanavond wat afnemende wind, maar er zit nog meer sneeuw in de lucht en het vriest - 6 C.

16 februari (vrijdag)
Zeer zware brand te Zaandam. Zoals in vrijwel alle strenge winters, komen er veel branden voor; de brand die vandaag in Zaandam woedde, was bijzonder ernstig. In de Achtersluispolder werden drie bedrijven zwaar getroffen t.w. een opslagruimte van Gerkens Cacaofabriek, waar niet minder dan 1000 ton cacaopoeder verloren ging, voorts metaalwaren fabriek Sandas en de groothandel Vihamij-Buttinger, welke bedrijven eveneens werden verwoest. Totale schade: twintig miljoen gulden ..... En verder was het vandaag weer een ijsdag, vorst - 6 C. Wat afnemende wind, maar nog vele onbegaanbare wegen, vooral in het Noorden van het land.

17 februari (zaterdag)
Geen wijziging in de toestand, vorst - 5 C. (ijsdag), N.O.-wind. Op sommige plaatsen in de Noordelijke provincies zijn leger en luchtmacht - met helicopters - in de weer om hulp te bieden, maar soms kunnen zelfs zeer zware legervoertuigen tegen de opgewaaide sneeuwmassa's weinig uitrichten.

18 februari (zondag)
Rustig winterweer - voor het eerst geen wind(!), maar het heeft wel tenminste - 7 C. gevroren. Vanochtend. zag ik jongens over de vaargeul van de Zaan lopen, dit is dus ijs van één nacht! Maar omdat er nogal wat schotsen in de vaargeul lagen, konden ze er met gemak overheen komen. Schaatsenrijden is er niet meer bij, er ligt veel te veel sneeuw op het ijs.

19 februari (maandag)
Afnemende vorst tot - 4 C. en overdag - 10 C., toch weer een ijsdag! In de Noordelijke provincies is de toestand iets verbeterd, er rijden weer bussen en treinen.

20 februari (dinsdag)
Vandaag las ik in "De Zaanlander" de volgende advertentie:
IJSSELMEER-AUTOTOCHT 1979
Doe mee op dinsdag 20 en woensdag 21 februari aan de IJsselmeer-aμtotocht, georganiseerd door IJsclub Ons Genoegen met start en finish in Onderdijk, gemeente Wervershoof. U kunt met uw auto starten op het IJsselmeer tussen 9.30 en 15.30 uur bij het Nesbos en Hotel de Ruiter. Voor iedere chauffeur is er een herinneringstegel en voor iedere inzittende een herinneringsvaantje. Inlichtingen: tel. 02288 - 1242 of 23.
Volgens het "weerpraatje" van vanavond op de televisie, was het vandaag toch nog een ijsdag, maar de temperatuur is nu tot tegen het vriespunt gestegen, we zouden dus lichte dooi kunnen verwachten.

21 februari (woensdag)
Zware mist met een temperatuur van - 4 C., ook overdag. (ijsdag), alleen in het Oosten van het land brak de zon door, wij hebben hier al dagen lang geen zon gezien. Voorts ondervindt het scheepvaartverkeer op de Zaan steeds meer hinder van de zeer zware ijsgang. Op sommige plaatsen is het ijs een halve meter dik. De vaargeul wordt zo goed mogelijk opengehouden en gisteren moest men een beroep doen op de Amsterdamse ijsbreker "Poolvos" om de waterweg flink open te breken, want er moet gevaren worden! De Scheepvaart instanties hebben het advies uitgebracht om alleen nog maar met schepen boven de 250 pk de Zaan te bevaren. Het inzetten van de "Poolvos" kost de gemeente Zaanstad f 260,-- per uur ..... Aldus "De Zaanlander" van 20 februari 1979.

22 februari (donderdag)
Lichte dooi met lichte mist.

23 februari
's Nachts opvriezend, overdag lichte dooi.

24 februari
Zo langzamerhand schijnt er een einde te komen aan deze m.i. merkwaardige winter, een winter, waarvan we weinig hebben geprofiteerd in verband met het slechte ijs en de vele sneeuw. Maar dat ijs is nog lang niet verdwenen! Vandaag zag ik nog in Jisp een boer die met zijn trekker plus een karrevracht mest rustig over het ijs naar zijn land reed. En dat weegt wel een paar kilo'tjes!

25 februari (zondag)
Nog steeds geen èchte, flinke dooi. Wel Noordenwind met mist en vanochtend vroor het nog - 3 C. Overdag kwam de temperatuur nauwelijks boven het vriespunt uit, op de bomen lag nog rijp ....

26 februari
Iets meer dooi, maar daarmee is ook alles gezegd.

27 februari
Vandaag in Jisp geprobeerd een gat in het ijs te hakken, ik kwam er echter niet door, er ligt nog minstens 25 cm. ijs. 's Avonds helder weer met Z.W.-wind en opvriezend, de plassen op straat zijn al bevroren.

28 februari
De laatste dag van de zgn. "klimatologische winter", t.w. december, januari en februari, eindigt met vorst tijdens de nachtelijke uren en 's ochtends; overdag dooi met Z.W.-wind.

De winter van 1978/79, maart

1 maart
Vrijwel geen vorst meer en wat stijging van temperatuur, maar er ligt nog ontzettend veel ijs, het dooit niet hard genoeg! De weerkundige medewerker van NRC Handelsblad geeft in de krant van vandaag al een overzicht betreffende de drie afgelopen wintermaanden, waaraan ik het volgende ontleen:
"Met een koudegetal van 206 (methode Hellmann) heeft deze winter juist de grens van de zeer koude winters overschreden en kwam daarmee in de buurt van de koudegetallen van de winters van 1956 (223) en 1929 (228). Met dit koudegetal bleef de afgelopen winter echter nog ver beneden dat van de "zware jongens" in de categorie, zoals 1942 (332), 1963 (337) en 1947 (343)."
Voorts werd op 36 dagen sneeuwval waargenomen tegen gemiddeld slechts op 18 dagen. Buitensporig hoog was ook het aantal dagen ijzel, nl. 11, waarvoor echter door het ontbreken van statistiek geen vergelijking met het verleden mogelijk is. En tenslotte waren er in de Bilt 52 dagen zonloos (normaal 36), terwijl het geregistreerde aantal uren zonneschijn daar 108 beliep, 60 uren minder dan het normale aantal. Aldus de weerkundige medewerker van NRC Handelsblad. Ik zou hieraan willen toevoegen dat het koude- of karaktergetal nog zou kunnen stijgen, omdat de maand maart pas begonnen is en de methode Hellmann de periode van 1 november tot en met 31 maart omvat; in het verleden is zo vaak gebleken dat de maand maart nog vele vorst- of ijsdagen kan opleveren (zie 1942, 1947 en 1963).

2 maart
Zo langzamerhand kan ik mijn dagelijkse aantekeningen wel staken, de wind blijft krachtig Z.W. en af en toe vallen er flinke regenbuien. Het ijs gaat nu hard achteruit en de sneeuw is, althans hier, geheel verdwenen.

8 maart
Vandaag werden nog drie jongens gered op het ijs van het IJsselmeer nabij Schellinkhout; het drietal had zich zo'n anderhalve kilometer van de dijk van Schellinkhout verwijderd, maar op de terugweg zakten zij door het ijs. Dit werd gelukkig tijdig opgemerkt en een helikopter van de Dienst Luchtvaart Rijkspolitie haalde tenslotte de jongens één voor één naar de kant, waar zij met ambulances naar het Sint Jans Gasthuis in Hoorn werden vervoerd. Deze waaghalzerij is dus nog goed afgelopen, maar het heeft een haartje gescheeld of er waren slachtoffers gevallen! Op datzelfde IJsselmeer stuwt de wind grote ijsbrokken tegen de Afsluitdijk. Enige dagen geleden moest de autoweg worden afgesloten, omdat grote schotsen ijs bezig waren de weg "over te steken". (foto NRC Handelsblad 8 maart 1979).

15 maart
Zware maartse sneeuwbuien. De sneeuw bleef voor een groot deel liggen en veroorzaakte weer eens gladde wegen en de nodige ongelukken. 's Nachts is de sneeuw weggedooid, behalve in het Noorden van het land. Wind nog steeds Oost.

19 maart
Het blijft koud weer, ook morgen hetzelfde weertype, een zgn. "mooie dag" hebben we nog niet gehad en van zonneschijn is al dagenlang geen sprake.

31 maart
Tot het einde van maart is het koud weer gebleven, maar vorst van enige betekenis kwam niet voor, zodat het karaktergetal ongewijzigd is gebleven. En daarmee besluit ik tevens mijn winter-aantekeningen.

De winter van 1978/79, mei

Nagekomen aantekeningen.

Sneeuw op 2 en 3 mei 1979.

Schreef ik vorig jaar over de zware sneeuwval in april (11 april 1978 bedroeg de sneeuwhoogte 10 tot 12 centimeter!), ditmaal kwamen er op 2 en 3 mei sneeuw- en hagelbuien voor, wèl een bewijs van een zeer koud voorjaar. Vanochtend - 2 mei - lag er op auto's e.d. een laagje van 2 tot 3 centimeter sneeuw, ook de velden waren wit en volgens de weerberichten moeten we voorlopig nog op aanvoer van koude poollucht blijven rekenen. Sneeuw in mei noteerde ik voor het laatst op 5 mei 1957 en dat is dus zo'n twee en twintig jaar geleden. Uniek is het verschijnsel dus niet, maar toch behoort het (gelukkig) tot de uitzonderingen. De mei-maand stellen wij ons graag heel anders voor!